Baxçacıq sarayı

Baxçacıq sarayı (fars. کاخ و موزه باغچه‌جوق‎) — Qərbi Azərbaycan ostanında Maku şəhərindən 8 km aralıda Baxçacıq kəndində yerləşir. Sarayın tikintisi 1934-cü ildə tamamlanıb. Baxçacıq sarayı 1996-cı ildə İranın "Milli İrs" siyahısına 1739 nömrəsi ilə qeydə alınmışdır.

Baxçacıq sarayı
fars. کاخ و موزه باغچه‌جوق
Binanın ümumi görünüşü
Xəritə
39°17′22″ şm. e. 44°25′34″ ş. u.
Ölkə
Şəhər Maku
Yerləşir Baxçaçıq kəndi, Maku şəhristanı
Aidiyyatı Qacarlar dövləti
Tikilmə tarixi 1934
Baxçacıq sarayı (İran)
Baxçacıq sarayı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ümumi məlumat redaktə

Əslində sarayın tikintisinə Maku xanlarından biri olan Teymur Paşa xanın sifarişi ilə başlansa da, əsas işləri Müzəffərəddin şah Qacarın sərdarlarından olan İqbal-üs-səltənə Makuyi titullu Murtuzaqulu xan Bayatın dövründə aparılmışdır. Sarayın inşaası 1934-cü ildə başa çatdırılıb. 1974-cü ildə Murtuzaqulu xanın varislərindən biri Baxçacıq sarayını satın alaraq təmir etdirdi. 1985-ci ildən saray muzeyə çevrilmişdir. Günümüzdə də Qərbi Azərbaycan ostanının ən çox ziyarət edilən turistik mərkəzlərindən biridir.[1]

Memarlıq xüsusiyyətləri redaktə

11 hektarlıq bağın ərazisində yerləşən saray iki mərtəbəlidir. Sarayda həm Qacar, həm Avropa həm də XIX əsr rus memarlığının elementlərinə rast gəlmək mümkündür. Burada əsas nəzərə çarpan xüsusiyyəti onun simmetriyasıdır. Bu simmetriya həm binanın fasadında, həm daxili dekorasiyasında öz təzahürünü tapır.[1]

Hovuzxana adlanan hissə binanın ürəyi sayılır və buradan keçərək gözləmə zalına daxil olunur. Hovuz güzgü və stükko qəlibləri ilə bəzədilib. Hovuzun olduğu girişdə şüşə çərçivələrin daxilində sərgilənən avropasayağı rəsmlər diqqət çəkir.

Binanın ilk mərtəbəsində yemək otağı yerləşir. Bu otağın tavanının bir hissəsində kabab və düyü kimi yeməklər olan süfrə və onun ətrafında Qacar kişiləri, digər hissəində isə Avropa yeməkləri, çiçəklər, şamların olduğu süfrə və avropalı kişilər rəsm edilib.[2] Bura vaxtilə mərasim və şənliklərin keçirildiyi yer olub.

Birinci mərtəbədəki qoşa pilləkən yazı otağına, yataq otaqlarına və ikinci mərtəbədəki şahneşinlərə (qonaq otaqlarına) çıxır. Pilləkənin hər iki tərəfində daş heykəllər var. İkinci mərtəbədəki bütün otaqlar və zallar avropalı ustalar tərəfindən hazırlanmış stul, divan, stol və iş masaları ilə təchiz edilib.[1]

Sarayın istər daxili istərsə xarici dekorasiyasında həm şərq həm qərb memarlığının xüsusiyyətləri nəzərə çarpır. Sarayın stükko relyefləri, güzgü işləri və vitraj bəzəkləri mahir Qacar rəssamlarının əl işləridir. Burada naxışlı məxmər divar kağızları, pərdələr, şüşə çilçıraqlar və tüklü döşəkli çarpayılar da daxil olmaqla bir çox başqa qiymətli əşyalar var. Sarayın şüşə pəncərələrinin həşəratlara qarşı davamlı xüsusi kimyəvi tərkibli materialdan hazırlandığı bildirilir.

Binanın fasadında müxtəlif heykəllər və dekorativ stükko hasarlar var. Sarayın görməli yerlərindən biri də hamar, oyma daşlardan istifadə edilməklə tikilmiş mətbəx sahəsidir. Həyət gül-çiçək, meyvə və dekorativ ağaclar ilə bəzədilib. Bundan başqa həyətin mərkəzində böyük hovuz var. [3][4]

Şəkillər redaktə

Həmçinin bax redaktə

Xarici keçidlər redaktə

İstinadlar redaktə

  1. 1,0 1,1 1,2 "Baghcheh Joogh Palace". www.toiran.com/ (ingilis). 2022-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-25.
  2. "Maku Baghcheh Jugh Palace and museum". www.persiantrips.travel (ingilis). 2023-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-04-25.
  3. "Baqcheh Jooq Palace" (ing. ). itto.org. 2019-03-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  4. "Baqcheh-Jooq Palace Facts" (ing. ). everycastle.com. 2019-08-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.