Bazar quruluşu

Bazar quruluşu (ing. market structure) iqtisadi nəzəriyyədə — eyni məhsul istehsal edən şirkətlərin sayından asılı olaraq sənaye sahələrinin konfiqurasiyası.

Bazar strukturlarının növləri

• İnhisarçı rəqabət və ya hər birinin bazar payı az və məhsulları zəif fərqlənən çox sayda şirkətin olduğu rəqabətli bazar.
• Oliqopoliya — böyük bir bazar payını birlikdə idarə edən az sayda şirkətin üstünlük təşkil etdiyi bazardır.
• Duopoliya — yalnız iki şirkətin bir oligopoliyasına aid xüsusi bir haldır.
• Oliqopsoniya — satıcılarının çox olduğu, lakin alıcılarının az olduğu bir bazardır.
• İnhisarçılıq bir məhsul və ya xidmət istehsalçısının yalnız bir olduğu bazardır.
• Təbii inhisar — miqyaslı iqtisadiyyatın nə qədər səmərəliliyi artdıqca şirkətin böyüdüyü bir inhisardır. Bir şirkət, müstəqil olaraq bütün bir bazara iki və ya daha kiçik ya da daha dar ixtisaslaşmış şirkətlərin hər hansı bir birləşməsindən daha ucuz qiymətə xidmət edə bilsə, təbii bir inhisardır.
• Monopsoniya — yalnız bir müştərisi olan bir bazardır.
• Mükəmməl rəqabət — nəzəri cəhətdən mümkün olan, məhdudiyyətsiz rəqabətə sahib bir bazar quruluşu (və ya giriş maneələrinin tamamilə olmaması); mükəmməl elastik tələb əyrisi ilə birləşdirilmiş məhdud sayda istehsalçı və alıcı.

Əsas bazar strukturları

Bazar quruluşu	Satıcı giriş maneələri	Satıcıların sayı	Alıcı giriş maneələri	Alıcıların sayı
Mükəmməl rəqabət	Yox	Çox	Yox	Çox
İnhisarçı rəqabət bazarı	Yox	Çox	Yox	Çox
Oliqopoliya	Hə	Az	Yox	Çox
Oliqopsoniya	Yox	Çox	Hə	Az
İnhisar	Hə	Bir	Yox	Çox
Monopsoniya	Yox	Çox	Hə	Bir

Fərqli bazar strukturlarının fərqli olduğu əsas meyar bazarda istehsalçıların və istehlakçıların sayı və ölçüsü, satılan malların və ya xidmətlərin növü və onlar haqqında məlumatların mövcudluğu dərəcəsidir.

Xarici keçidlər

• Mikroekonomika Elmer J. Viens: Oliqopoliya, Fərqli Oligopoliya və İnhisar Rəqabətinin İnteraktiv Onlayn Modelləri (ing.)