Beşerkəkcikli söyüd

bitki növü

Beşerkəkcikli söyüd (lat. Salix pentandrifolia) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin söyüdkimilər fəsiləsinin söyüd cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir –VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.

Beşerkəkcikli söyüd
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Qısa morfoloji təsviri

redaktə

10–15 m hündürlüyündə, digər növlərə nisbətən gec böyüyən ağacdır. İlk budaqları zeytunu-qara, parlaqdır. Gövdəsinin qabığı boz, dərininə çatlıdır. Tumurcuqları yapışqanlı, çılpaq, parlaq olub, xırdadır. Yarpaqaltlıqları yumurtavri, vəzilidişli, erkən töküləndir. Cavan zoğları və yarpaqları yapışqanlıdır, ətirlidir, silkələdikdə balzam iyi verir. Yarpaqları lansetvari və ya enli-lansetvridir, parlaqdır, ucu çəpinə sivridir. Hamar çiçəkləri silindrşəkillidir, sıxdır. Erkəkcik sırğaları sərbəstdir, erkəkcikləri 4(3)-8-dir. Dişicik sırğaları sallaqdır, çiçək ballıqları 2-dir. Qutucuğu qısa saplaqlı, 10–11 sm-ə qədər uzunluğundadır, parlaqdır.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

redaktə

Çiçəkləməsi iyun-iyul aylarına, meyvə verməsi avqust-sentyabr aylarına təsadüf edir. Yuxarı dağ qurşağına qədər çay sahillərində az-az rast gəlinir. Tozlanması anemofil və entomofildir. Rütubətli yerlərdə bitir. Dekorativ və nektarlı bitkidir, bənd vurulmasında istifadə olunur. Qiymətli aşılayıcıdır. Qabığında və yarpaqlarında salisin vardır.

Yayılması

redaktə

Göygöl rayonu ərazisində çox az rast gəlinir. Kiçik Qafqazın şimal hissəsidir (Göygöl sahili).

Sayı və tendensiyası

redaktə

Populyasiyanın ehtiyatı azdır. Yeganə lokalitetində iqlim və antropogen təsirlərinə həssaslıq müşahidə olunur.

Məhdudlaşdırıcı amillər

redaktə

Təbii bərpasının zəif getməsidir.

Mühafizə tədbirləri

redaktə

Göygöl Milli Parkında mühafizə olunur.

Sinonimləri

redaktə

Homotipik sinonimləri

redaktə
  • Salix skvortsovii Sennikov

Heterotipik sinonimləri

redaktə
  • Salix pentandroides A.K.Skvortsov
  • Salix pentandroides A.K.Skvortsov

İstinadlar

redaktə

Həmçinin bax

redaktə