Behiyyə Naxçıvani
Behiyyə Naxçıvani (24 fevral 1948[1], İran) — Uqandada böyüyən və Birləşmiş Krallıq və ABŞ-də təhsil alan İranlı Bəhai dinin ardıcılı olan yazıçıdır. İndi dərs dediyi Fransada yaşayır.[2][3]
| Behiyyə Naxçıvani | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 24 fevral 1948[1] (76 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Atası | Əli Naxçıvani |
| Fəaliyyəti | yazıçı, universitet müəllimi[d], tərcüməçi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Belçikada Avropa və Amerika ədəbiyyatını tədris etmiş, sonradan Fransaya getmişdir.[2] 2007-ci ildə Behiyyə Naxçıvani Lyej Universitetindən fəxri doktorluq dərəcəsi qəbul etmişdir.[2] Onun kitabları dünyanın bir çox dillərə tərcümə olunmuşdur.
Həyatı redaktə
1948-ci ildə İranda dünyaya gəlmiş, Uqandada böyümüş və Böyük Britaniyada təhsil almışdır.[4]
Ailəsi redaktə
Behiyyə Naxçıvaninin atası Əli Naxçıvani dünyaca məşhur Bəhailərdən biridir. Əli Naxçıvanı 1919-cu ildə Şüvəlanda anadan olmuşdur. O anadan olan ərəfədə atası Əli Əkbər Naxçıvani vəfat etmişdir. Bundan sonra fələstinli Bəhai olan anası onu Fələstinə gətirmiş və o, burada təhsil almışdır. 1951-ci ildə isə, yəni Behiyyə dünyaya gəldikdən 3 il sonra Bəhailiyi yaymaq üçün Uqandaya getmişdir. Bəhailiyin ali orqanlarından olan Ümumdünya Ədalət Evinin Ali Şurasının uzun müddət üzvü olmuşdur.[5] Ailənin kökü Ordubad şəhərindəndir.[6]
Romanları redaktə
Onun ilk romanı olan "Heybə — şübhə edənlər və axtarışda olanlar üçün hekayə" beynəlxalq ən çox satılan kitablardan biri olmuşdur. Romanda hadisələr Nəcd ərazisində Məkkə ilə Mədinə arasında baş verən həcc ziyarətində cərəyan edir. Hadisələrin tarixi isə 1844–1845-ci illərə aiddir. Sirli və sehirli olan heybə əldən-ələ keçdikdə həmin insanların həyatlarına təsir edir. Roman Nabili-Əzəm tərəfindən yazılmış məşhur əsərin VII fəsilindən təsirlənərək yazılmışdır. Əsərdə Bəhaullahın öncüsü və Bəhai inancının yaradıcısı Babın heybəsi Məkkədən Mədinəyə həcc ziyarətinə gedərkən oğurlanır. Əsas personajlar oğru, gəlin, dəstə başçısı, sərraf, qul, zəvvar, din xadimi, dərviş və meyiddir.
"Kağız — Bir Katibin Xəyalları" romanında öz şah əsərini yazmaq üçün mükəmməl kağız axtaran katibin başına gələnlərdən bəhs olunur. Əsər alleqorikdir. Romanda baş verən hadisələr İranın şimal-qərbində yerləşən sərhəd şəhəri olan Makuda 1847-ci ilin yayı və 1848-ci ilin yaz aylarında cərəyan edir. Roman beş yuxu ətrafında simmetrik şəkildə qurulmuş 19 fəsildən ibarətdir. Digər əsas qəhrəmanlar molla, dul, nəzarətçi, məhbus, ana və qızıdır.
Üçüncü romanda da hadisələrin baş verdiyi dövr XIX əsrdir. "Çox oxuyan qadın" adlı romanda Qəzvində yaşayan şair və alim olan Tahirə Qürrətüleyndən bəhs olunur. Tahirə Qacarlar dövrü İranının siyasi qüvvələrini şok etmiş və dini konvensiyanı pozan şəxs olmuşdur. Bu şəxs erkən Babi tarixinin bir qəhrəmanıdır və Babın "Yaşayanların məktubları" kimi tanınan erkən davamçılarından biri idi. Roman dörd hissəyə bölünür və hissələr bu şəxslərin düşüncələrini əks etdirir — ana, bacı, qız və arvad. 2007-ci ildə bu kitab fransız və italyan dillərinə tərcümə edilmişdir. 2008–2009-cu illərdə isə, Koreya və ispan dillərində nəşr olunmuşdur.[7] Bu əsər 2008-ci ildə Lətifə Yarşater Mükafatına namizəd göstərilmiş və 2015-ci ildə Stenford Universiteti Nəşriyyatı tərəfindən yayınlanmışdır.
Biblioqrafiyası redaktə
Romanları:
- Bahiyyih Nakhjavani. The Saddlebag - A Fable for Doubters and Seekers. London, UK: Bloomsbury Publishing Plc. 2000. ISBN 0-8070-8342-9.
- Bahiyyih Nakhjavani. Paper - The Dreams of A Scribe. London, UK: Bloomsbury Publishing Plc. 2004. ISBN 0-7475-6921-5.
- Bahiyyih Nakhjavani. The Woman Who Read Too Much: A Novel. Stanford, CA: Stanford University Press. 2015. ISBN 9780804794299.
- Bahiyyih Nakhjavani (2017). Us & Them. Stanford, CA: Redwood Press. ISBN 9781503601581.
Digər kitabları:
- Bahiyyih Nakhjavani. When We Grow Up. Oxford, UK: George Ronald. 1979. ISBN 0-85398-086-1.
- Bahiyyih Nakhjavani. Response. Oxford, UK: George Ronald. 1981. ISBN 0-85398-107-8.
- Bahiyyih Nakhjavani. Four on an Island. Oxford, UK: George Ronald. 1983. ISBN 0-85398-174-4.
- Bahiyyih Nakhjavani. Asking Questions: A Challenge to Fundamentalism. Oxford, UK: George Ronald. 1990. ISBN 0-85398-314-3.
- Augusto López-Claros and Bahiyyih Nakhjavani (2018). Equality for Women = Prosperity for All: The Disastrous Global Crisis of Gender Inequality. New York, NY: St. Martin's Press. ISBN 9781250051189.
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France Record #13566882h // BnF catalogue général (fr.). Paris: BnF.
- ↑ 1 2 3 "Author Bahiyyih Nakhjavani honored in Belgium". 2021-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-02.
- ↑ Nakhjavani, Bahiyyih. "A Wandering Alien". Stanford University Press. 2017-02-17. 2021-10-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-23.
I first came across the word “alien” in a non-stellar context when I had to sign a card identifying myself as one, soon after the Immigrants Act of 1962 was passed in the UK ... (when) my family... (was) living in Uganda
- ↑ "Bahiyyih Nakhjavani". bahiyyihnakhjavani.com. 2021-12-10 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "ʻAli Nakhjavani, 1919–2019". Baháʼí World News Service. Baháʼí International Community. October 11, 2019. December 4, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: Oct 11, 2019.
- ↑ "Əli Əkbər Naxçıvani". www.tefekkur.org. 27 September 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 July 2021.
- ↑ French: Actes Sud Arxivləşdirilib 2008-12-03 at the Wayback Machine, Italian: Libreria Rizzoli [daimi ölü keçid], Spanish: Alianza Editorial.
Xarici keçidlər redaktə
- Official website
- Novels and Iranian History: Beyond Diaspora, a public lecture and reading by Bahiyyih Nakhjavani, École Supérieure des Arts Decoratifs de Strasbourg, France, April 16, 2008.
- Interview in English/Italian on RAI3, about herself and her writing