Blaşka Qurjibekov
Blaşka Qurjibekov (oset. Гурдзибети Майрӕнсауи фурт Бласка; 1 (13) mart 1868, Novoosetinskaya[d], Rusiya imperiyası – 18 iyun (1 iyul) 1905, Mancuriya) — Osetin dilinin Digor ləhcəsində şeirlər yazan şair. İlk digor şairi[1] və Digor ədəbiyyatının qurucusu[2].
| Blaşka Qurjibekov | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 1 (13) mart 1868 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 18 iyun (1 iyul) 1905 (37 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | şair |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiya redaktə
1868-ci il martın 1-də Mozdok dairəsi Novoosetinskaya kəndində, zabit kazak Mayransau (İvan) Qurjibekovun ailəsində anadan olmuşdur. Atası 1875-ci ildə o, 7 yaşında olarkək vəfat edir. Onun tərbiyəsi ilə anası məşğul olur. 1878-ci ildən Pavlodolsk ibtidai məktəbində oxuur, sonra Stavropol gimnaziyasına daxil olur. Ailənin çətin maddi vəziyyəti səbəbindən gimnaziyadakı təhsilini yarımçıq qoymaq məcburiyyətində qalır. 1886-cı ildə, 18 yaşında Qızılyar-Qrebenski alayında hərbi xidmətə başlayır. Adi bir kazak kimi xidmət edir. Xidmətdəki uğurları üçün Stavropol Kazak-Yunker Məktəbinə göndərilir, bundan sonra 1893-cü ildə I Sunca-Vladiqafkaq Kazak Alayında köməkçi rütbəsində xidmət etməyə başlayır. 1896-cı ildə kornet, 1890-cı ildə isə yüzbaşı rütbəsi alır.
1903-cü ildə o, Diqor yaradıcılığı (oset. «Дигорон уадзимистæ») adlı 19 şeirdən ibarət toplusunu və (oset. «Æдули») Ağılsız komediyasını və 1904-cü ildə Osetiya folkloru əsasında yaradılmış "Cazibədar gözəl" poemasını (oset. «Сахи рæсугъд») nəşr etdirir. Onun Y. Lermontovun "Tamara" şeirinin oserin dilinə tərcüməsi qorunub saxlanılmışdır.
1904-cü ildə Rusiya-Yaponiya müharibəsinə könüllü olaraq qatılır. Qafqaz Süvari Briqadasının Terek-Kuban alayında heyət kapitanı rütbəsi ilə döyüşür. 18 iyun 1905-ci ildə Mançuriyanın Sanvayzi qəsəbəsi yaxınlığında bir yapon istehkamına hücum zamanı öldürülür. Cənazəsi Mançuriyadan Osetiyaya gətirilir və Novoosetinskaya kənd qəbiristanlığında təntənəli şəkildə dəfn edilir. Dəfn mərasimində akademik Vsevolod Miller, Osetiyandan olan əsgər yoldaşları və ictimai xadimləri iştirak edir.
Ölümündən sonra IV dərəcəli Müqəddəs Vladimir ordeni ilə təltif edilmişdir.
Xatirəsi redaktə
Vladiqafqazda, Milli Elmi Kitabxananın həyətində Blaşka Qurjibekovun büstü qoyulmuşdur.
Mozdok şəhəri və Novoosetinskaya kəndindəki küçələr onun adını daşıyır.
Ədəbiyyat redaktə
- Блашка (Власий Иванович) Гуржибеков/ Ардасенов Х., Очерк развития осетинской литературы, Орджоникидзе, 1959, стр. 200–210
- Бибоева И. Г., Казиты М. Р., Писатели Осетии, библиографический справочник, Владикавказ, Ир, 2015, стр. 38–40, ISBN 978-5-7534-1499-01
Mənbə redaktə
- Сатцаев Э., Осетинские писатели
- Биография и творчество
- Запоев Ю. К., Блашка Гурджибети — один из основоположников осетинской поэзии[ölü keçid]
İstinadlar redaktə
- ↑ Сатцаев Э., Осетинские писатели Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
- ↑ Запоев Ю. К., Блашка Гурджибети — один из основоположников осетинской поэзии[ölü keçid]