Bolometr

Bolometr – şüalanma enerjisini ölçən cihaz.

Kosmik şüaları ölçən bolometr

İstilik şüalanmasının qəbuledicilərinin ən həssası, daxili fotoeffek hesabına işləyən bolometrlərdir. Fotomüqavimətdən fərqli olaraq, bu cihazda şüalanma udularkən müqavimət artır.

Quruluşu

Adətən bolometr qalınlığı 0,1 mkm olan metal folqadan ibarətdir, metal çıxışları var. Konveksiyaya itkini azaltmaq üçün onu vakuumda yerləşdirirlər. Bolometr körpü sxemi üzrə birləşdirilir, hər qola iki identik bolometr yerləşdirilir. Onlardan birinə işıq salınır, digərinə yox. Bolometrin qoşulma sxemi şəkil-1 dəki kimidir.

İşləmə prinsipi

İşləmə prinsipi cihazdakı termik həssas element qızdırıldıqda onun elektrik müqavimətinin dəyişməsinə əsaslanır. Termik həssas element ,adətən çox nazik (0.1-1mkm) metal lövhələrdən hazırlanır və üzəri böyük udma əmsalına malik olan qara təbəqə ilə örtülür. Müqavimətinin temperature əmsalı böyük olan yarımkeçiricidən və ya dielektrikdən də hazırlana bilir. Qəzma nəticəsində müqavimətin dəyişməsi Uitston körpüsünün bir qoluna daxil edilmiş Bolometr vasitəsilə qeyd olunur. Bolometr məlum elektrik cərəyanına görə dərəcələndikdə enerjisinin mütləq qiymətini təyin etməyə imkan verir. Bolometrdən texnikada infraqırmızı şüaların qəbuledicisi kimi istifadə olunur.