Bombakskimilər

Bombakskimilər (lat. Bombacoideae) — bitkilər aləminin əməköməciçiçəklilər dəstəsinin əməköməcikimilər fəsiləsinə aid bitki yarımfəsiləsi.

Bombakskimilər
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Malvids Dəstə: Əməköməciçiçəklilər Fəsilə: Əməköməcikimilər Yarımfəsilə: Bombakskimilər
Beynəlxalq elmi adı
Bombacoideae Burnett, 1835
Şəkil axtarışı NCBI   214929

Çoxillik ağac və kolları əhatə edir. Onlar əsasən tropik və subtropik bölgələrdə yayılıb və çox vaxt böyük ölçülü, enli yarpaqları ilə tanınır. Bu ailəyə məxsus ən məşhur növlərdən biri Baobab ağacıdı (Adansonia) və Kapok ağacıdır (Ceiba pentandra). Bu bitkilər əsasən Afrika, Asiya və Amerika qitələrinin tropik və subtropik ərazilərində geniş yayılıb.

Morfoloji xüsusiyyətləri

Bombakskimilərin gövdəsi adətən çox qalın və iri olur. Baobab ağacları kimi bəzi növlər suyu gövdələrində saxlaya bildikləri üçün nəhəng ölçülərə çata bilirlər. Bu bitkilərin yarpaqları çox zaman geniş və ovucvari formada olur. Yarpaq quruluşu bitkinin fotosintez prosesini asanlaşdırır və tropik iqlim şəraitində yarpaqların buxarlanmasını minimuma endirir. Çiçəkləri çox vaxt böyük və göz oxşayan olur, ağ, sarı, qırmızı kimi fərqli rənglərdə ola bilər. Bu çiçəklər adətən həşəratlar, quşlar və hətta kiçik məməlilər tərəfindən tozlanır, beləliklə, bitkilər müxtəlif ekosistemlərin bir hissəsi olaraq mühüm rol oynayır. Meyvələri iri kapsul şəklində olur və toxumlarının ətrafında pambığa bənzər liflər olur. Bu liflər, xüsusən də Kapok ağacında, yastıq və döşək kimi məhsulların hazırlanmasında geniş istifadə olunur.

Ekoloji Rolu və istifadə sahələri

Bombakskimilər müxtəlif heyvan növləri, xüsusilə quşlar, həşəratlar və bəzi məməlilər üçün qida və sığınacaq mənbəyidir. Baobab ağacı kimi bəzi növlər quraq iqlimlərdə həyati əhəmiyyət daşıyan su ehtiyatları yaradır və ətraf mühitin mühafizəsinə kömək edir. Bombakskimilər lifləri, xüsusən də Kapok ağacından əldə edilən liflər, yüngül və suya davamlı olduğu üçün yastıq, döşək, yuxu torbası kimi məhsulların doldurulmasında istifadə olunur. Baobab ağacının meyvəsi isə qida sənayesində istifadə edilir. C vitamini, kalsium və dəmir ilə zəngindir.

Bombakskimilər bəzi mədəniyyətlərdə və xalqlarda xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Baobab ağacı, Afrikada "həyat ağacı" kimi tanınır və xalq inanclarında bu ağacın müxtəlif müalicəvi və magik xüsusiyyətlərə malik olduğu düşünülür.