Boris Sokolov
Boris Sergeyeviç Sokolov 27 mart (9 aprel) 1914, Tver quberniyası – 2 sentyabr 2013, Moskva) – Sovet və Rusiya geoloqu və paleontoloqu, Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1984).
Boris Sergeyeviç Sokolov | |
---|---|
Бори́с Серге́евич Соколо́в | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Tver quberniyası |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Elm sahəsi | paleontologiya |
Elmi dərəcəsi | geologiya-mineralogiya üzrə elmlər doktoru |
Təhsili | ali |
Üzvlüyü | |
Mükafatları |
Tərcümeyi-halı
redaktəBoris Sergeyeviç Sokolov 9 aprel 1914-cü ildə Tver quberniyasında kənd feldşeri Sergey Borisoviç Sokolovun ailəsində anadan olmuşdur. O uşaqlıq illərini Vışnevolotsk rayonunun Beryozka kəndində keçirmişdir. Məktəbi bitirdikdən sonra Leninqradda elektik montyoru işləmişdir. B. Sokolov 1937-ci ildə Leninqrad Dövlət Universitetini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1936-cı ildən Mərkəzi Asiyada geoloji ekspedisiyalarda iştirak etmişdir. 1937–1941-ci illərdə o, Leninqrad Dövlət Universitetində paleontologiya kafedrasının assisenti olmuşdur.
Müharibədən əvvəl Boris Sergeyeviç Sokolov Çinin Sinszyan əyalətində geoloji ekspedisiyasına rəhbərlik etmişdir. O, 1941–1943-cü illərdə SSRİ-nin Neft Komissarlığının geoloji qrupunun rəhbəri kimi Çində Tyan-Şan bölgəsində Turfan və Cunqar ərazilərində aparılan geoloji tədqiqatlarda iştirak etmişdir. Tədqiqatçı 1943–1958-ci illərdə SSRİ Neft Komissarlığında böyük geoloq, böyük elmi işçi, laboratoriya müdiri olmuşdur. 1945-ci ildən Leninqrad Dövlət Universitetində dərs aparmışdır.
1947-ci ildə Geologiya-minerologiya elmləri namizədi, 1955-ci ildə elmlər doktoru olmuşdur. 1958-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasına müxbir üzvü seçilən B.Sokolov Novosibirskdə SSRİ Elmlər Akademiyasının Sibir bölməsinin Geologiya və geofizika İnstitutunda paleontologiya və stratiqrafiya bölməsinə rəhbərlik etmişdir. Alimin məhsuldar fəaliyyəti nəticəsində bu bölmə qısa müddətdə paleontologiya və stratiqrafiya üzrə tədqiqatlar sahəsində dünyanın aparıcı elmi mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir. 1961–1965-ci illərdə ümumi geologiya kafedrasının professoru olmuş, 1965-ci ildə Novosibirsk Dövlət Universitetində tarixi geologiya və paleontologiya kafedrasının əsasını qoymuş və 1975-ci ilədək həmin həmin kafedraya rəhbərlik etmişdir. 1968-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü seçilmişdir.
B.Sokolov 1976-cı ildən Moskvada işləməyə başlamış, 1977–1992-ci illərdə Paleontologiya İnstitutunda laboratoriya müdiri olmuşdur.
2 sentyabr 2013-cü ildə Moskva şəhərində vəfat etmiş, Troyekurovsk qəbristanlığında dəfn olunmuşdur.
SSRİ (Rusiya) Elmlər Akademiyasında və beynəlxalq təşkilatlarda vəzifələri
redaktə- 1975–1990 - SSRİ Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin üzvü, SSRİ Elmlər Akademiyasının geologiya, geokimya və geofizika bölməsinin akademik katibi;
- 1990-cı ildən – SSRİ (Rusiya) Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin məsləhətçisi;
- 1975-ci ildən – İdarələrarası stratiqrafiya Komitəsinin sədri, fəxri sədri;
- 1962–1973 – SSRİ Elmlər Akademiyasının Paleontologiya Cəmiyyətinin vitse-prezidenti, 1974-cü ildən SSRİ (Rusiya) Elmlər Akademiyasının Paleontologiya Cəmiyyətinin prezidenti, fəxri üzvü;
- 1972–1984 – Beynəlxalq Paleontologiya Assosiasiyasının vitse-prezidenti və prezidenti:
- Fransa Geologiya Cəmiyyətinin həqiqi üzvü (1963)
- Stokholm (İsveç) Geologiya Cəmiyyətinin Fəxri müxbir üzvü (1969);
- RF Dağ-Mədən Akademiyasının Fəxri üzvü (1998);
- "Geologiya və geofizika" jurnalının redaksiya heyətinin üzvü;
- "Paleontologiyanın əsasları" jurnalının baş redaktorunun müavini.
Təltifləri və mükafatları
redaktə- Lenin Mükafatı (1967);
- A.P.Karpinski adına Beynəlxalq Elmi Mükafat (1992);
- A.P.Karpinski adına qızıl medal (1979);
- A.P.Karpinski adına böyük qızıl medal (1997);
- Estoniya Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin Karl Fon Ber medalı (1992);
- "Zəfər" mükafatı (2003);
- Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1984);
- Lenin ordeni (1961, 1967, 1984);
- Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni (1974, 1975);
- Şərəf nişanı" ordeni (1954);
- "1941-1945-ci illər Böyük Vətən Müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı (1947)
Əsərləri
redaktəGeologiya və paleontologiya
redaktə- Соколов Б. С. Стратиграфия фанерозоя Сибири // Геология и геофизика. 1986. N 1. С.15-25 (в соавт.).
- Соколов Б. С. От биосферы прошлого к её будущему // Проблемы доантропогенной эволюции биосферы. М., 1993. С.4-9.
- Соколов Б. С. Очерки становления венда. М.: KMK Sci. Press Ltd., 1997. — 156 с. — ISBN 5-87317-032-0.
- Соколов Б. С. Среди наук о Земле и жизни: Избр. ст. Новосибирск: Изд-во СО РАН, фил. Гео, 2004. — 449 с. — ISBN 5-7692-0712-4.
- Соколов, Б. С. Очерки о науке и ученых. М.: Наука ; Новосибирск: Гео, 2006. — 312 с. — ISBN 5-9747-00006-6.
- Соколов Б. С., Ивановский А. Б. Вендская система. Историко-геологическое и палеонтологическое обоснование. Т. 1: Палеонтология. М.: Наука, 1985. 222 с.
- Соколов Б. С., Федонкин М. А. Вендская система. Историко-геологическое и палеонтологическое обоснование. Т. 2: Стратиграфия и геологические процессы. М.: Наука, 1985. 238 с.
- Соколов Б. С. Новые сирингопориды Таймыра // Бюл. МОИП. Отд. геологии, 1947. Т. XXII (6). С. 19-28.
- Соколов Б. С. Tabulata и Heliolitida // Атлас руководящих форм ископаемых фаун СССР. Силурийская система. М.: Изд-во геол. лит-ры, 1949. Т.2. С. 75-102.
- Соколов Б. С. Систематика и история развития палеозойских кораллов Anthozoa Tabulata //Вопросы палеонтологии. Т. 1. Л.: Изд-во ЛГУ, 1950.
- Соколов Б. С. Табуляты палеозоя Европейской части СССР. Ч. I. Ордовик Западного Урала и Прибалтики. Л.-М.: Гостоптехиздат, 1951. 170 с. (Тр. ВНИГРИ; Вып. 48).
- Соколов Б. С. Табуляты палеозоя европейской части СССР. Ч. IV. Девон Русской платформы и Западного Урала. Л.-М.: Гостоптехиздат, 1952. 208 с. (Тр. ВНИГРИ; Вып. 62).
- Соколов Б. С. Табуляты палеозоя Европейской части СССР. Введение. Л.-М.: Гостоптехиздат, 1955. 527 с.
- Соколов Б. С. Подкласс Tabulata. Табуляты // Основы палеонтологии: губки археоциаты, кишечнополостные, черви. М.: Изд-во АН СССР, 1962. С. 192—265.
- Соколов Б. С. События в биосфере // Важнейшие биотические события в истории Земли / Труды XXXII Сессии ВПО. Таллин, 1991. С. 7-19.
- Соколов Б. С., Тесаков Ю. И. Табуляты палеозоя Сибири. М.-Л.: Изд-во АН СССР, 1963. 188 с.
- Соколов Б. С. Метазоа докембрия и вендо-кембрийский рубеж // Палеонтол. журн. 1976. № 1. с. 3-18.
- Соколов Б. С. О возрасте древнейшего осадочного покрова Русской платформы// Изв. АН СССР. Сер. геол. 1952. № 5. с. 21-31.
- Соколов Б. С. Вендский этап в истории Земли// ХХIV сессия МГК. Доклады советских геологов. 1972. с. 114—124.
- Соколов Б. С. Докембрийская биосфера в свете палеонтологических данных// Вестник АН СССР. 1972. № 8. с. 48-54.
- Соколов Б. С. Ихнология древнейших Metazoa: некоторые проблемы и перспективы // Геология и геофизика. 1974. № 5. с. 37-47.
- Соколов Б. С. Вендский комплекс (венд) и проблема границы докембрия и палеозойской группы // Геология докембрия. М.: Наука, 1964. С. 135—150.
- Соколов Б. С. Венд Русской платформы: его границы, расчленение, стратиграфия. М.: Наука, 1974. С. 3-10.
- Соколов Б. С. О палеонтологических находках в доусольских отложениях Иркутского амфитеатра // Аналоги вендского комплекса в Сибири. Новосибирск: Наука, 1975. С. 112—118.
- Соколов Б. С. Очерки становления венда. М.: Наука, 1998. 153 с.
Xatirələri
redaktə- Соколов Б.С. Записки с берегов Имоложья. — Вышний Волочёк: Ирида-прос, 2007. — ISBN 978-5-93488-044-7.
- Соколов Б.С. Далеко от войны // Геологи Академии наук СССР в годы Великой Отечественной войны на трудовом фронте : Очерки по истории геологических знаний. — Москва: Наука, 1991. — Вып. 27. — С. 72—89.
Mənbə
redaktə- N. Dobretsov et al. (2004, in Russian). [https://web.archive.org/web/20120313163348/http://www.sbras.ru/HBC/hbc.phtml?7+287+1 Arxivləşdirilib 2012-03-13 at the Wayback Machine Академик Борис Сергеевич Соколов]. Nauka v Sibiri, No. 14 (2450), April 9, 2004. Retrieved October 31, 2010.
- The 95th Birthday of Boris Sergeevich Sokolov[ölü keçid]. Stratigraphy and Geological Correlation, Volume 17, no. 2 (April 2009), pp. 113–116. DOI:10.1134/S0869593809020014. Translated from a Russian editorial in Stratigrafia i geologicheskaya korrelacia, 2009, vol. 17 no. 2, pp. 3–6.
Xarici keçid
redaktə- http://museum.nsu.ru/?int=VIEW&el=369&templ=WINDOW_VIEW СОКОЛОВ БОРИС СЕРГЕЕВИЧ
- Соколов Борис Сергеевич // Российская академия наук. Сибирское отделение: персональный состав / сост. Е. Г. Водичев и др. — Новосибирск: Наука, 2007. — С. 242—243.
- Историческая справка
- http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=11100. Boris Sokolov. Ölkə qəhrəmanı.