Vikipediya

Brahadişvara

Brahadişvara

Hinduizm
Brahadişvara məbəd kompleksi
Yerləşməsi
Ölkə Hindistan
Ştat Tamilnad
Şəhər Tanjavur
Memarlıq
Hündürlüyü 66 m (217 ft)
Brahadişvara xəritədə
Brahadişvara
Brahadişvara
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rəsmi olaraq Rajarajeşvaram adlanan və yerli olaraq Thanjai Periya Kovil ("Thanjavur Böyük Məbədi") və Peruvudaiyar Kovil kimi tanınan Brahadişvara Məbədi, Hindistanın Tamilnad ştatının Thanjavur şəhərində Kaveri çayının cənub sahilində yerləşən[1][2] Çola memarlıq üslubunda[3] inşa edilmiş Şaivit[4][5] Hind məbədidir. Bu, ən böyük hind məbədlərindən biridir və Tamil memarlığının nümunəsidir.[6] O, həmçinin Dakshina Meru da ("Cənubun Merusu") adlanır.[7] 1003-1010-cu illər arasında Çola imperatoru Rajaraja I tərəfindən tikilmiş məbəd, şimal-şərqdə müvafiq olaraq təxminən 70 kilometr (43 mil) və 40 kilometr (25 mil) olan hola dövrü Gangaikonda Cholapuram məbədi və Airavatesvara məbədi ilə birlikdə UNESCO-nun Ümumdünya İrsi siyahısının "Çola Məbədləri" kimi tanınan bir hissəsidir.[8]

11-ci əsrə aid bu məbədin orijinal abidələri bir xəndəyin ətrafında tikilmişdir. Buraya qopura, əsas məbəd, onun nəhəng qülləsi, kitabələri, freskaları və əsasən Şivaizmlə, həm də Vişnuizm və Şaktizmlə əlaqəli heykəllər daxildir. Məbəd öz tarixi ərzində zədələnmiş və bəzi sənət əsərləri indi əksikdir. Əlavə abidələr sonrakı əsrlərdə əlavə edilib. İndi məbəd 16-cı əsrdən sonra əlavə edilən möhkəmləndirilmiş qala divarları arasında dayanır.[9]

Qranitdən istifadə edilməklə tikilən türbənin üstündəki vimana qülləsi Cənubi Hindistanın ən hündür qüllələrindən biridir.[2] Məbəddə böyük sütunlu prakara (dəhliz) və Hindistandakı ən böyük Şiva linqalarından biri var.[2][8][10] O, həm də heykəltəraşlığının keyfiyyəti ilə məşhurdur, həmçinin 11-ci əsrdə latun Natarajanı, Şivanı rəqsin tanrısı olaraq təyin etdiyi yerdir. Kompleksə Nandi, Parvati, Muruqan, Vinayaqar, Sabhapati, Dakshinamurti, Çandikeşvar, Varahi, Thiruvarurun Thiyagarajar və başqaları üçün ziyarətgahlar daxildir.[8][11] Məbəd Tamilnadda ən çox ziyarət edilən turistik yerlərdən biridir.[12]

Galereya redaktə

  •  
    Brahadişvara məbədi, Thanjavur, Tamilnad, Hindistan
  •  
    Brahadişvara məbədi üzərində fil relyefi, Thanjavur
  •  
    Sadhu kimi dilənçi qabı olan Şiva (rahib, Bhikşatana)
  •  
    Ardhanarişvara (yarı Şiva, yarı Parvati) kişi və qadın prinsiplərinin ayrılmaz olduğunu simvollaşdırır.[13]
  •  
    Qaneşa həm əsas məbəddə, həm də ayrıca bir ziyarətgahda təsvir edilmişdir.
  •  
    Arxa tərəfdə məbəd dəhlizi olan ayrı Qaneşa məbədi.
  •  
    Həyətin şimal hissəsində Subrahmanyar ziyarətgahı. Muruqan, Kartikeya və ya Skanda da adlanır.
  •  
    Çandeşvara ziyarətgahı.
  •  
    İnsanları dini inanclarına görə təqib edən cini öldürən Vişnunun Narasimhada avatarı.
  •  
    Lakşmi heykəli, ehtiramla nümayiş etdirilən Vaişnava heykəli.
  •  
    Qaja-lakşmi muralı, Vaişnavizm mövzüsunda başqa bir sənət əsəri.
  •  
    Şaivizm məbədində Vişnu heykəli.
  •  
    Yoqa və meditasiya relyefi; məbəd çoxsaylı dünyəvi və müqəddəs səhnələri əks etdirir.
  •  
    Krişna ağacın üstündə gizlənərək qopikalarla zarafat edir.
  •  
    Nandi məbədi
  •  
    Heykəl
  •  
    Vimana xarici divar elementi
  •  
    Pilləkənləri bəzəyən relyeflər
  •  
    Relyef detalı.
  •  
    Relyef detalı.
  •  
    Giriş
  •  
    Vimana mənzərəsi
  •  
    Sol profil görünüşü
  •  
    Gecə mənzərəsi.
  •  
    Tanjore Periya Koil-də səhər saatları
  •  
    Yoqa və meditasiya relyefi
  •  
    Brahadişvara məbədindəki tamil yazıları.

İstinadlar redaktə

  1. ↑ Thanjavur Arxivləşdirilib 2021-08-07 at the Wayback Machine, Encyclopaedia Britannica
  2. ↑ 1 2 3 "The Archaeological Survey of India (ASI)". 2007-10-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-07.
  3. ↑ Rao, Raghunadha. Indian Heritage and Culture (English). Sterling Publishers. 1989. 32. ISBN 9788120709300. 2022-11-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-07.
  4. ↑ Rajaraja the Great: A Garland of Tributes (ingilis). Department of Museums, Government Museum. 1984. 2022-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-07.
  5. ↑ India Perspectives (ingilis). PTI for the Ministry of External Affairs. 1995. 2022-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-07.
  6. ↑ Keay, John. India, a History. New York, United States: Harper Collins Publishers. 2000. xix. ISBN 0-00-638784-5. 2023-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-07.
  7. ↑ K. V. Raman. Temple Art, Icons And Culture Of India And South-East Asia. Sharada Publishing House, 2006. səh. 136.
  8. ↑ 1 2 3 "Great Living Chola Temples". UNESCO World Heritage Centre. 2004. 31 October 2005 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 November 2015.
  9. ↑ S.R. Balasubrahmanyam, 1975. səh. 1-21
  10. ↑ S.R. Balasubrahmanyam, 1975. səh. 20-21
  11. ↑ S.R. Balasubrahmanyam, 1975. səh. 16-29
  12. ↑ Gopal, Madan. K.S. Gautam (redaktor ). India through the ages. Publication Division, Ministry of Information and Broadcasting, Government of India. 1990. səh. 185.
  13. ↑ Ardhanārīśvara // Encyclopædia Britannica. 2011. 15 August 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 December 2017.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Brahadişvara&oldid=7590161"