Brno

Brno
	Şəhər
Brno
	Brno
Bayraq	Gerb[d]
	49°11′43″ şm. e. 16°36′30″ ş. u.HGYO
Ölkə	Çexiya;
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1243
İlk məlumat	1091
Sahəsi	230,182739 km²;
Mərkəzin hündürlüyü	237 m
Saat qurşağı	UTC+01:00; UTC+02:00;
Əhalisi
Əhalisi	400.566 nəf. (1 yanvar 2024);
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	602 00–664 81
Nəqliyyat kodu	B
Digər
	brno.cz
	Xəritəni göstər/gizlə Brno
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Brno (çex dili: Brno, almanca: Brünn) — Çex Respublikasının ikinci böyük şəhəri. Svitava və Svratka çaylarının birləşdiyi yerdə yerləşir. Cənubi Moraviya diyarının inzibati mərkəzi, keçmiş Böyük Moraviya dövlətinin paytaxtı olub.

Tarix

Brno şəhərinin adı ilk dəfə XI əsrdə rast gəlinir. Şəhərin adının yaranması ilə başğlı bir neçə mülahizə vardır. Birincisinə görə "Brno" sözü - "brniti" - müdafiə, ikinci mənbəyə görə - "təpə", üçüncü mənbəyə görə isə - bu dəyişdirilmiş kelt sözüdür ("Eburodunon" sözündən). 1243-cü ildə Brno azad şəhər statusunu aldı, XIII əsrdə isə Morav krallığının mərkəzi oldu. 1454-cü ildə kral Ladislav Poqrobek şəhərdə yaşayan bütün yəhudiləri qovur. Habsburqlar sülaləsinin Çexiyada hökmdarlığı zamanı, Brno bütün Moraviyanın mədəniyyət mərkəzi hesab edilirdi. Otuz illik müharibə zamanı şəhər iki dəfə İsveç ordusu tərəfindən işğal edilir. 1777-ci ildə Brno yepiskopluq mərkəzinə çevrilir. 1918-ci ildə Çexoslovakiyanın tərkibinə daxil olur, İkinci dünya müharibəsi zamanı güclü dağıntıya məruz qalır (əsasən ingilis-amerikan aviasiyası tərəfindən). Beneş dekretlərindən sonra, şəhərdə yaşayan bir çox almanlar deportasiya olunurlar.

Almanların Çexiyadan deportasiyası

Əhalisi

1869—2009-cu illərdə Brnonun əhali sayı:

İl	1869	1880	1890	1900	1910	1921	1930
Əhali	104 977	120 122	145 782	176 645	216 709	237 659	283 972
İl	1950	1961	1970	1980	1991	2001^[6]	2009
Əhali	299 099	324 173	344 218	371 463	388 296	376 172	405 405

Nəqliyyat

Şəhərdə Turjanı aeroportu (çex. Tuřany) fəaliyyət göstərir. Brno ölkənin əsas avtomagistralların kəsişmə mərkəzidir, yol Praqadan Bratislavaya qədər gedir.

Görməli yerləri

Brnoda bir çox mədəniyyət və memarlıq abidələri vardır. Şəhərin mərkəzi sayılan "Stare mesto"-da qotik Pyotr və Pavel kilsəsi (XIII-XX ə.), müqəddəs Yakub, Tomaş və Yan kilsələri (hamısı XIII-XVII əsrlər), Köhnə və Yeni ratuşa binaları və s. yerləşir