Alman dili

əsasən Mərkəzi Avropada danışılan german dili
(Almanca səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)

Alman dili (alm. Deutsch, tələffüs olunur: [ˈdɔʏtʃ]; deutsche Sprache) — almanların, avstriyalıların, lixtenşteynlilərin, eləcə də isveçrəlilərin çoxunun dili, Almaniyanın, Avstriyanın, Lixtenşteynin rəsmi dili, İsveçrənin, LüksemburqunBelçikanın rəsmi dillərindən biri. Çin, ərəb, hindi, ingilis, ispan, benqal, portuqal, rusyapon dillərindən sonra dünyada ən çox yayılmış dildir[5]. Bu dil Avropa Birliyinin rəsmi və işçi dillərindən biridir[6].

Alman dili
Orijinal adı Deutsch, deutsche Sprache
Ölkələr Almaniya, Avstriya, İsveçrə, Lixtenşteyn, Belçika, İtaliya, Lüksemburq, Rusiya və daha 36 ölkə
Rəsmi status

 Almaniya[1]
 Avstriya[2]
 Lixtenşteyn
 İsveçrə
 Lüksemburq
Regional və lokal rəsmi dil:
 Belçika:

 Vatikan:

 İtaliya:

 Namibiya
 Polşa:

 Rusiya:

 Slovakiya:

Təşkilat:

Danışanların ümumi sayı Ana dili: 90 milyon[3]
İkinci dil: 16[4]-20 milyon [3]
Təsnifatı
Kateqoriya Avrasiya dilləri

Hind-Avropa dilləri

Alman dilləri
Qərbi alman dilləri
Yazı latın (alman əlifbası)
Dil kodları
QOST 7.75–97 нем 481
ISO 639-1 de
ISO 639-2 ger (B); deu (T)
ISO 639-3 deu
Dilin strukturlarının dünya atlası ger, gbl, gha, gma, gth, gti
Ethnologue deu
ABS ASCL 1301
IETF de
Glottolog stan1295
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Alman dili hind-avropa dilləri ailəsinin german dilləri qrupuna daxildir. Latın əlifbası əsasında yaranan yazısına umlautlu üç sait (ä, ö, ü) və esset (ß) liqaturası əlavə edilib.

Hərf Almanca deyilişi Azərbaycanca deyilişi
Aa a/ɑ a/â ɑˑ â
Bb b b beˑ beğ
Cc ʦ ts ʦeˑ tseğ
Dd d d deˑ değ
Ee ɛ/e e
Ff f f ɛf ef
Gg ɡ g ɡeˑ geğ
Hh h h
Ii ɪ/i i/î î
Jj j y jɔt yot
Kk k k kɑˑ
Ll l l ɛl el
Mm m m ɛm em
Nn n n ɛn en
Oo ɔ/o o/ô ô
Pp p p peˑ peğ
Qq k k kuˑ
Rr ʀ ġ* ɛʀ̥ er
Ss s/z s/z ɛs es
Tt t t teˑ teğ
Uu ʊ/u u/û û
Vv f f faɔ̹ fau
Ww v v veˑ veğ
Xx ks ks ɪks iks
Yy y ü ˈyp.sɪ.ˌlɔn üpsilon
Zz ʦ ts ʦɛt tset
Ää ɛ e e
Öö ø ö ö
Üü y ü ü
ß ss ss ɛs ʦɛt es tset

İstinadlar redaktə

  1. "Административно-процессуальный закон Германии: § 23 Amtssprache" (alman). 2011-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  2. "Bundeskanzleramt Österreich. Bundesverfassungsrecht" (alman). 2008-01-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  3. 3,0 3,1 İsveç dialekti ilə birlikdə  — 97 milyon. Bax: Ethnologue (2009), SIL International; Lewis, M. Paul (ed.), 2009. Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International Arxivləşdirilib 2013-02-02 at the Wayback Machine (ing.)
  4. "Deutsch als Fremdsprache weltweit: Datenerhebung 2005" (alman). 2013-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  5. "Languages Spoken by More Than 10 Million People" (ingilis). 2007-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  6. "Fact sheets on the European Union" (ingilis). 2012-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.

Xarici keçidlər redaktə

Həmçinin bax redaktə