Cümə məscidi (Zəncan)
Zəncan cümə məscidi və ya Seyyid məscidi– Azərbaycanın, Qacar dövründə tikilmiş ən dəyərli və gözəl məscidlərindən biri ki Zəncanın başqa tarixi tikililərinin yaxınlığında yerləşir.
| Cümə məscidi | |
|---|---|
 | |
 | |
| 36°40′04″ şm. e. 48°28′46″ ş. u. | |
| Ölkə | İran |
| Şəhər | Zəncan |
| Yerləşir | Zəncan |
| Sifarişçi | Abdullah Mirzə Dara |
| Tikilmə tarixi | 1826 |
| Material | kərpic[1], kaşı[1] |
| Vəziyyəti | stabil |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Haqqında redaktə
1242-ci ildə Ayətüllah Seyyid Məhəmməd Müctihid-i Sirdanının ardıcıllarından biri Fəthəlişahın oğlu olan Abdullah Mirzə Daranın əmri ilə bu məscid tədris və namaz qılmaq məqsədilə tikilmişdir. Bu məscid keçmişdə yerlilər arasında Dara, Sultanı və Seyyid məscidi kimi də tanınarmış. İndilikdə məscid Zəncan qapalı bazarının girişinə yetişməmiş, Zəncanın Səbzəmeydan (Yaşılmeydan) adlanan hissəsində yerləşir. Habelə bu tikili öz böyüklük və gözəl bəzəkləri ilə seçilir.[2]
Memarlıq xüsusiyyətləri redaktə
Bu tarixi kompleks, dörd eyvanlı məscidlərin dizaynı əsasında tikilmiş dəyərli binalardan biridir. Məscidin dörd yanına simmetrik olaraq yerləşdirilmiş dörd eyvan məscidin həyətindəki hər şeydən daha çox seçilir. Bu məscidin həyəti, dörd eyvanlı ayrı məscidlər kimi, düzbucaqlı formada olaraq, uzunluğu 48 metr, eni isə 36 metrdir. Keçmişdə məscidin həyətinin ortasında çiçək bağları və bitkilərlə çevrəlimiş bir su hovuzu var idi, hüceyrələrin və neflərin ön hissəsi xaricində əsassız səbəblərlə dağıdıldı. Şərq və qərb eyvanlarında 16 otaq simmetrik, quzey cəbhəsində isə dini bilimlər tələbələri üçün 6 otaq tikilmişdir. Quzey və güney eyvanların səthlərində Qacar dövrünün bədii üslubunda və daha çox qara və sarı rənglərdən istifadə edərək hörgü, Moqelli çini və yeddi rəngli çini texnikası ilə bitki təsvirləri kimi bəzəklərə rast gəlinir. Günbəzli nef, birbaşa güney eyvanın arxasında yerləşən və qərbdə və şərqdə hər iki yandakı neflərlə və quzeydəki güney eyvanla birləşdirilmiş, eni 7.90 metr və uzunluğu 8.50 metr olan bir yerdir. Bu nefin üstündə nəhəng bir günbəz, qalınlığı 20–30 metr olan ağır kirişlərə söykənir, qalın bir şəkildə oturur; bu günbəzin üstündə Dəhr surəsi Süls xətlə oyulmuş və gözəlliyinə əlavə olunmuşdur. Günbəzin yuxarı hissəsində sferik bir tunc simvolu var.[3]
Görüntülər redaktə
Xarici keçidlər redaktə
- ↑ 1,0 1,1 https://iranarchpedia.ir/entry/14444.
- ↑ "Şəbistan xəbər agentliyi: Öz əskiliyi ilə seçilən Zəncanın ən böyük və gözəl məscidlərindən biri olan Cümə məscidi". 2021-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-14.
- ↑ "Mrbilit". 2021-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-14.