Cənub qaz-kondensant yatağı
Cənub qaz-kondensant yatağı — Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda, Abşeron arxipelaqı neftli-qazlı rayonunda qaz-kondensat yatağı.[1]
Tarixi
redaktəCənub strukturu 1945–50-ci illərdə aparılmış seysmik kəşfiyyat işləri nəticəsində müəyyən edilmişdir. Struktur Darvin sayı – Pirallahı adası– Gürgan-dəniz antiklinal zonanın cənub-şərq davamında yerləşir və ondan geniş yəhərlə ayrılır.[1]
Layihə
redaktəBakı şəhəridən 60 km şərqdə, Çilov adasından 5 km cənubda yerləşir. Yatağın yerləşdiyi sahədə dənizin dərinliyi 8–20 m arasında dəyişir. Strukturun cənub-qərb qanadının yatma bucağı 18°, şimal-şərq qanadınınkı isə 10°-dir. Sahədə axtarış-kəşfiyyat qazıma işlərinə 1951-ci ildə başlanmışdır. Yataq 1962-ci ildə açılmış (quyu № 2; Qırmakialtı lay dəstəsi; 450–500 m3/gün qaz, 45–50 t/gün kondensat) və 1964-cü ildə işlənməyə verilmişdir. Yatağın kəsilişində Məhsuldar qatın Qırmakialtı, Qırmaki, Qırmaki -üstü qumlu və Balaxanı lay dəstələrinin VI və V horizontlarının qazlılığı müəyyən edilmişdir. Kollektorların məsaməliliyi 10%, keçiriciliyi 0,05 mkm2-dir. Qazın xüsusi şəkisi 0,60 q/sm3-dir; tərkibi əsasən metan (94–96%), az miqdarda etan, propan, butan və karbon (CO2) qazından ibarətdir. İşlənmənin əvvəlindən 1.1.2011 tarixinədək cəmi 12 mlrd. m³ qaz və 1,0 mln. t kondensat hasil edilmişdir.[1]
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 3 Cənub qaz-kondensant yatağı// Büssel – Çimli-podzol torpaqlar / baş red. M.K. Kərimov. — Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2014. — 25 cilddə. — V cild. — Səhifələrin sayı: 592. — Səh.: 281. — 25 000 nüsx. — ISBN 978-9952-441-10-9.