Şaxələnmiş dovşanalması

Şaxələnmiş dovşanalması (lat. Cotoneaster divaricatus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin dovşanalması cinsinə aid bitki növü.

Şaxələnmiş dovşanalması
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Maleae Yarımtriba: Malinae Cins: Dovşanalması Növ: Şaxələnmiş dovşanalması
Beynəlxalq elmi adı
Cotoneaster divaricatus Rehder & E.H.Wilson, 1912
Şəkil axtarışı ITIS   565098 NCBI   1143217 EOL   637416

Təbii yayılması

Yarpaqlı koldur. Çində yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Düz dayanan, çox sıx çətirşəkilli, enli, hündürlüyü 2-2,5 m, çətirinin diametri 4-5 m-dək olan bitkidir. Budaqları qırmızımtıl-qonur, zoğları çoxsaylı, enli, şaxələnmiş, nazikdir. Yarpaqların uzunluğu 0,8-2 sm, yumurtavari və ya ellipsvari, əsasən ucu biz, üstü parlaq tünd yaşıl, çılpaq, alt tərəfi göyümtül, payızda tünd narıncı və ya narıncı-qırmızı-qonurdur. Maydan iyunadək çiçəkləyir. Çiçəkləri xırda, ağ, çəhrayı çalarlı, ətirli, çox vaxt 3 ədəd qalxanvari dəstələrdə yerləşir. Ləçəkləri düz dayanan, xırda, əks yumurtavaridir. Meyvələri sentyabrda yetişir, uzunluğu 1,1 sm, diametri 0,6-0,7 sm, oval, parlaq tünd qırmızı, 2 çəyirdəklidir.

Ekologiyası

-290C-dək şaxtaya davamlıdır. Nəmişli, gillicəli, yaxşı drenajlı torpaqlarda, günəşli yerdə asanlıqla becərilir. Məhsuldar olmayan torpaqlara dözür, əsasən yamaclarda bitir və quraqlığa davamlıdır. Havanın çirklənməsinə dözür.

Azərbaycanda yayılması

Böyük Qafqazda təbii halda yayılmışdır.

İstifadəsi

1904-cü ildən mədəni şəraitdə becərilir. Parlaq yaşıl yarpaqları, tünd qırmızı meyvələri və payız yarpaqları ilə çox dekorativdir.