Yalançı yemişan

Yalançı yemişan (lat. Crataegus ambigua) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin yemişan cinsinə aid bitki növü.

Yalançı yemişan
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Maleae Yarımtriba: Malinae Cins: Yemişan Növ: Yalançı yemişan
Beynəlxalq elmi adı
Crataegus ambigua C.A.Mey., 1858
Şəkil axtarışı ITIS   836585 EOL   794062

Təbii yayılması

İran, Türkiyə və Gürcüstanda yayılıb.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 10-12 m, gövdəsinin diametri 20 sm, yarpağı tökülən ağacdır. Oduncağı ağır, bərk, cod və möhkəmdir. Budaqları bozdur, cavan budaqları çılpaq olub, tünd qırmızıdır, üzərində 1, 5 sm uzunluğunda tikanlar yerləşir. Yarpaqları parlaq, açıq yaşıl rəngdədir, cavan yarpaqları azca tüklü, yaşlı yarpaqları isə çılpaqdır. Çiçəkləyən budaqların alt yarpaqları pazşəkilli, qısa saplaqlı, üç bölümlü, kənarları dişli, yuxarı hissəsi enli yumurtavari, uzunluğu 5-8 sm-dir. Çiçəkləməyən budaqların yarpaqları daha iri, əsas hissəsindən geniş pazşəkilli olub, 5-7 bölümlüdür. Çiçək qrupu 7-13 mm uzunluğunda, çiçək sapalğının üzərində yerləşir, çılpaqdır, diametri 8 sm-dir. Çiçəklərin diametri 2 sm-dir, kasayarpaqları yumurtavari iti ucludur, ətirlidir.Böyük, sulu və ətli meyvələri xoş dadlıdır. Şarvari, tünd qırmızı, 1-18 mm diametrində olmaqla, içərisində 2-5 iri toxumu vardır, çox vaxt birləşir.

Ekologiyası

İstiyə, quraqlığa davamlıdır. Torpağa tələbkar deyildir. Kolluqlarda və yamaclarda bitir.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR-da təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Kiçik əşyalar düzəltmək üçün istifadə edilir. Meyvələrindən mürəbbə hazırlanır və qurudulur. Meyvələri və çiçəkləri xalq təbabətində ürəyin tonuslandırıcı vasitəsi kimi və yüksək qan təziqinin müalicəsində çay və ya məhlul kimi istifadə edilir.