Diktablanda — iddia edildiyi kimi vətəndaş azadlıqlarının məhv edilmədiyi, qorunduğu diktatura. Dictablanda sözü ispan dilindəki "diktadura" (diktatura) sözünün bir variantıdır, "dura" ayrılıqda "sərt", "blanda" isə "yumşaq" deməkdir.

Dámaso Berenguer, 1931

Termin redaktə

Dictablanda termini ilk dəfə 1930-cu ildə İspaniyada istifadə edilmişdir. Damaso Berenguer hakim diktator hökumətini ələ keçirdi və əvvəlki lideri Migel Primo de Rivera i Orbanexa tərəfindən həyata keçirilən bəzi sərt tədbirləri geri götürərək ölkədəki gərginliyi azaltmağa çalışdı. Eyni termin Fransisko Frankonun rəhbərliyi altında İspaniya Dövlətinin son illərini və Meksikada İnqilabçı İnstitusional Partiyasının (PRI) hakim olduğu 70 illik dövrü təsvir etmək üçün də istifadə edilmişdir. Bundan başqa , Auqusto Pinoçet rejimi və hökuməti haqqında da müxtlif mənbələrdə istifadə olunub.

Analoji olaraq, eyni termin Portuqal dilində ditabranda və ya ditamole kimi tərcümə olunur. 2009-cu ilin fevralında Braziliyanın "Folha de S. Paulo" qəzeti 1964–1985-ci illərdə hakimiyyətdə olan hərbi çevriliş hökumətini "ditabranda" kimi tənqid edən redaktor məqalə dərc edərək, mübahisələrə səbəb olmuşdu.[1]

İspan dilində "diktablanda" termini digər dillərdə tez-tez qeyri-liberal demokratiyaya istinad edən "demokratiya" və "diktadura" ifadəsi olan "demokratura" termini ilə ziddiyyətli hesab edilir.

Uruqvayda 1942-ci ildə Alfredo Baldomirin qısamüddətli diktaturası Qabriel Terranın sərt diktaturasından fərqli olaraq "diktablanda" kimi qəbul edilirdi.

İstinadlar redaktə

  1. Ribeiro, Igor. "A "ditabranda" da Folha" (portuqal). Portal Imprensa. 25 Şubat 2009. 1 Şubat 2012 tarixində arxivləşdirilib.