Dimitri Kantakuzin

Dimitri Kantakuzin
Dimitri Kantakuzin
	bolq. Димитър Кантакузин
Doğum tarixi	XV əsr
Doğum yeri	Novo Brdo;
Vəfat tarixi	1487
Vəfat yeri	Qara dəniz;
Fəaliyyəti	yazıçı, şair, tarixçi

Dimitri Kantakuzin ( bolq. Димитър Кантакузин; XV əsr, Novo Brdo – 1487, Qara dəniz) - (yunan və serb yunan mənşəli mənbələrinə görə) XV əsrin ikinci yarısında yaşamış bolqar ilahiyyatçı. XV əsrin Bolqar ədəbiyyatı onun birbaşa varisi olduğu üçün Tırnovo Kitab məktəbinin nümayəndəsi hesab olunur ^[1] O, Osmanlı İmperiyasında yüksək vəzifə tutmuş, ədəbi fəaliyyətin inkişafına himayədarlıq etmiş və 1469-1479-cu illərdə Rila monastırında yaşamışdır. 1469-cu ildə "Zaqreb Kolleksiyası" nı yazmağı tapşıran görkəmli yazıçı Vladislav Qramatik ilə əlaqələri olmuşdur. Əsərlərini bolqar və yunan dillərində yazmışdır. Onun üslubu emosional-lirik olaraq müəyyən edilir. ^[2]

Dimitri Kantakuzin ilk başda Kantakuzinlər sülaləsi ilə əlaqəlidir və Bolqarıstan kralı Aseni ailəsinin nəslindən olan Georgiy Brankoviçin ikinci arvadı İrina Kantakuzinanın qohumudur. İrinanın George Brankoviç ilə evli olsa da, Kantakuzenlərin bəziləri Moraviya despotizminə keçdilər. Beləliklə, Dimitri Kantakuzinin atası 1435-ci ildə Dimitrinin doğulduğu Novo Brdo qeysəri təyin edildi. Onun kiçik qardaşları Yan (İohann), Aleksey və Georgi idi. ^[3]

Smederevo qalası ələ keçirildikdən və üç aylıq mühasirədən sonra, 18 avqust 1439-cu ildə Novo Brdo təslim olmaqdan imtina etdi. Novo Brdo qalası 1441-ci ildə təslim oldu, lakin əhali üsyan təşkil etdi və osmanlılar tərəfindən amansız qəddarlıqla yatırıldı. Lakin müqavimət 1455-ci ilə qədər davam etdi. Sultan II Mehmed özü şəhərə girərək bütün şəhər rəhbərlərinin edam edilməsini əmr etdi, əlavə olaraq bütün kişilərin başları kəsildi, oğlanları yeniçəri sıralarına qatdılar, qızlar və qadınlar isə Osmanlı əsgərlərinə verildi. Bu hadisə o vaxt gənc olan Dimitri Kantakuzinin yaradıcılığında silinməz iz qoyub. ^[4]

1477-ci ilin sentyabrında II Mehmed, qardaşları Yan (İohann), Aleksius və George, dörd oğlu və on iki nəvəsi də daxil olmaqla, digər Kantakuzin kişilərinin öldürülməsini əmr etdi. Dimitri bir müddət Sultan II Muradın dul arvadı Mara Brankoviç ilə yaşadı və 1487-ci ildə ölümündən sonra qərb torpaqlarını tərk edərək sağ qalan qohumlarının bir qismi ilə Qara dəniz yaxınlığında məskunlaşdı. Onun Qara dəniz sahillərində öldüyü güman edilir, lakin ölüm tarixi məlum deyil. Kantakuzin ailəsinin digər üzvü Mixail Kantakuzin (Şeytanoğlu) barədə məlumat yoxdur. Müasir rus fantastikasında bu ikisi ilə ədəbi qəhrəmanlar Dmitri Karamazov və Pavel Smerdyakov arasında əlaqənin olması qeyd edilir. ^[5]

Qeydlər

↑ «Страници из историята на Търновската книжовна школа», Георги Данчев, издателство «Наука и изкуство», София, 1983 — Особености на развитието на българската литература през XV век и неините взаимоотношения с другите славянски култури, стр. 244.
↑ «Страници из историята на Търновската книжовна школа», Георги Данчев, издателство «Наука и изкуство», София, 1983 — Особености на развитието на българската литература през XV век и неините взаимоотношения с другите славянски култури, стр. 94.
↑ "Stavrides, Théoharis (2001), The Sultan of vezirs: the life and times of the Ottoman Grand Vezir Mahmud Pasha Angelovic (1453—1474), Brill, ISBN 978-90-04-12106-5, «John Kantakouzenos of Novo Brdo», pp.90 — 92". 2022-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-05.
↑ "Miloš Blagojević; Dejan Medaković; Radoš Ljušić; Čedomir Popov (2000), Istorija srpske državnosti, Book 2, Srpska akademija nauka i umetnosti, «(Јања) Кантакузин», p.286". 2022-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-05.
↑ Прим. Шейтаноглу стоит за признанием РПЦ через своих ставленников: Иоасаф II (патриарх Константинопольский); Митрофан III; Иеремия II (патриарх Константинопольский) и Дионисий Ралли.

Ədəbiyyat

Чешмеджиев Д. Кантакузин // Православная энциклопедия. — М., 2012. — Т. XXX : «Каменец-Подольская епархия — Каракал». — С. 502—505. — 752 с. — 39 000 экз. — ISBN 978-5-89572-031-8.
Данчев, Г. Димитър Кантакузин. — София, 1979. (bol.)
Димитър Кантакузин. Събрани съчинения. — София, 1989. (bol.)
Иванов, Й. Житията на св. Иван Рилски. // Годишник на Софийския университет. Историко-филологически факултет. — № 23. — 1936. — С. 86—102. (bol.)
Маринов, Д. Димитри Кантакузин. // Сборник за народни умотворения. — № 18. — 1901. — С. 86—98. (bol.)
Списи Димитрија Кантакузина и Владислава Граматика. / Прир. J. Грковић-Мејџор. — Београд, 1993 (ССК, 14). (serb.)
Трифуновић, Ђ. Димитрије Кантакузин. — Београд, 1968. (serb.)

Xarici keçidlər

bolqar "Dimitar Kantakuzin"
bolqar “Dimitar Kantakuzin; Toplanmış əsərlər"

[1] «Страници из историята на Търновската книжовна школа», Георги Данчев, издателство «Наука и изкуство», София, 1983 — Особености на развитието на българската литература през XV век и неините взаимоотношения с другите славянски култури, стр. 244.

[2] «Страници из историята на Търновската книжовна школа», Георги Данчев, издателство «Наука и изкуство», София, 1983 — Особености на развитието на българската литература през XV век и неините взаимоотношения с другите славянски култури, стр. 94.

[3] "Stavrides, Théoharis (2001), The Sultan of vezirs: the life and times of the Ottoman Grand Vezir Mahmud Pasha Angelovic (1453—1474), Brill, ISBN 978-90-04-12106-5, «John Kantakouzenos of Novo Brdo», pp.90 — 92". 2022-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-05.

[4] "Miloš Blagojević; Dejan Medaković; Radoš Ljušić; Čedomir Popov (2000), Istorija srpske državnosti, Book 2, Srpska akademija nauka i umetnosti, «(Јања) Кантакузин», p.286". 2022-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-05.

[5] Прим. Шейтаноглу стоит за признанием РПЦ через своих ставленников: Иоасаф II (патриарх Константинопольский); Митрофан III; Иеремия II (патриарх Константинопольский) и Дионисий Ралли.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]