Erida (mifologiya)
Erida (yun. Ἔρις mübahisə, mübarizə) yunan mifologiyasında mübahisə ilahəsi[3], ilk kosmoqonik güvvə: gecə ilahəsi Niksin qızı[4], Xaosun qız nəvəsi, bəzən Aresin bacısı kimi təqdim olunur. Aclıqın, döyüşün, qətlin, mübahisənin, haqsızlığın və əməyin anası. Hesioda görə iki cür: biri araqarışdıran, müharibələr törədən, digəri isə insanlarda əmək rəqabəti yaradan Erida mövcuddur[5]. O, döyüşçüləri coşdurur[6] və ehtiraslaşdırı[7].
| Erida | |
|---|---|
| q.yun. Ἔρις | |
 Erida | |
| Mifologiya | Yunan |
| Adının izahı | Mübahisə |
| Yunanca adı | Ἔρις |
| Cinsi | qadın[d] |
| Atası | Ereb |
| Anası | Niks |
| Qardaşı və bacısı | Ares[1][2] |
| Uşaqları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Troya müharibəsi səbəbkarı
redaktəFetida ilə Peleyin Pelionda möhtəşəm toy mərasimi keçirilir. Tanrılar olimpdən enərək toya təşrif buyuraraq çoxlu hədiyələr gətirirlər. Muzaların gözəl nəğmələri və Apollonun kifar çalması məclisi daha da canlandırmışdır. Toya dəvətli olmayan yeganə ilahə Erida idi[8]. Bunun qisasını almaq üçün Erida məclisdə şənlənənlərin arasına "gözəllər gözəlinə" yazılmış bir alma atmış olması[9], onu əldə etmək üçün Hera, Afina (mifologiya) və Afrodita arsında qızğın mübahisəyə səbəb olur. Bunu görən Zevs Hermesə ilahələri İdaya aparmağı bir çobanın seçimi ilə gözəllər gözəlini təyin etməyi tapşırır. Bu arada çar Priamın oğlu Paris (mifologiya) sürü otararkən ilahələri görcək qorxuya düşür. Hermes Zevsin tapşırığını ona bildirir. Hera əgər onu seçərsə Parisi həm Avropa həm də Asiyanın çarı edəcəyini, Afina onu məğlubedilməz döyüşçü edəcəyini, Afrodita isə ona dünyanın ən gözəl qadınını – Elenanı verəcəyini vəd edir. Paris almanı Afroditaya verməyi qərara almaqla Troya müharibəsinə doğru ilk addımı atmış olur.
Mənşəyi
redaktə| Xaos | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Geya | Tartar | Niks | Ereb | Erot | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Efir | Hemera | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hesperidlər | Kerlər | Moros | Tanat | Hipnos | Onir | Mom | Keren | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Moyralar | Nemezida | Apata | Filotes | Geras | Erida | Oyzis | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kloto | Laxesis | Atropos | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eridadan törənənlər
redaktə| Erida | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Əmək | Huşsuzluq | Aclıq | Kədər | Dava | Döyüş | Qətil | Ər qətli | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mübahisə | Yalan | Söz | Sözgüləşdirmə | Qanunsuzluq | Dolaşıqlıq | And | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
İstinadlar
redaktə- ↑ И. Ш. Эрида (rus.). // Энциклопедический словарь Гранат 7 Александр Наумович Гранат, 1910. Т. 54.
- ↑ Любкер Ф. Ἔρις (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 495.
- ↑ Мифы народов мира. М., 1991–92. В 2 т. Т.2. С.666, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.1. С.551; Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека Э III 2
- ↑ Гесиод. Теогония 225
- ↑ Гесиод. Труды и дни 11–26
- ↑ Гомер. Илиада IV 440, V 518; XVIII 535
- ↑ Гомер. Илиада XX 47; Нонн. Деяния Диониса V 41
- ↑ Гигин. Мифы 92
- ↑ Лукиан. Морские разговоры 5; Коллуф. Похищение Елены 59
Mənbə
redaktə- Греческая Мифология, Катерина Серви, EKDOTİKE ATHENON, Афины 2007 ISBN 960-213-378-3, ISBN 978-960-213-378-1
- Софиа Сули, Греческая Мифология, Издателство Михалис Тубис А. О., 1995 ISBN 960-540-118-5
- Panaghiotis Christou, Katharini Papastamatis, Griechische Mythologie, 2008 ISBN 978-88-476-2283-8
- Менелаос Стефанидис, Яннис Стефанидис, ГРЕЧЕСКАЯ МИФОЛОГИЯ, БОГИ ОЛИМПА, Издательство "СИГМА", 2009, Lekanidi St.30, GR-173 43 Athens, Greece ISBN 978-960-425-078-3