Ervand Sevortyan

Sovet türkoloqu

Ervand Sevortyan (22 oktyabr (4 noyabr) 1901[1], Yalta, Rusiya imperiyası23 mart 1978[1], Moskva) — Sovet türkoloqu, etimoloqu, pedaqoq, filologiya elmləri doktoru, professor, RSFSR-in əməkdar elm xadimi. Türk dillərinin etimoloji sözlükləri içində ən iri həcmli və ən əsaslı etimoloji sözlüyün müəllifidir.

Ervand Sevortyan
Ervand Vladimiroviç Sevortyan
Doğum tarixi 22 oktyabr (4 noyabr) 1901[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 23 mart 1978(1978-03-23)[1] (76 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ
Elm sahələri Müqayisəli dilçilik, etimologiya, türkologiya
Elmi dərəcəsi
Elmi adı
  • professor[d] (1969)
İş yerləri
  • Rusiya Elmlər Akademiyası Dilçilik İnstitutu[d] (1935–),
  • Moskva Tarix, Fəlsəfə və Ədəbiyyat İnstitutu[d]
Təhsili
  • M. V. Frunze adına Krım Dövlət Pedaqoji İnstitutu[d] (–1930),
  • Rusiya Elmlər Akademiyası Dilçilik İnstitutu[d]
Üzvlüyü
Mükafatları "Şərəf nişanı" ordeni
RSFSR əməkdar elm xadimi

Həyatı

redaktə

1901-ci ildə dünyaya göz açıb, 1930-cu ildə Simferopoldakı Krım Pedaqoji İnstitutunu bitirir. Daha sonra Moskva Dilçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunda aspiranturanı başa vurub həmin institutda elmi işçi kimi çalışır, bir neçə il türk dilləri bölməsinin müdiri olub. Eyni zamanda pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub: Moskva Fəlsəfə, Ədəbiyyat və Tarix İnstitutunda, Moskva Şərqşünaslıq İnstitutunda, Moskva Dövlət Universitetində, Xarici Dillər İnstitunda dərs deyib. 1957-ci ildə "Azərbaycan ədəbi dilində affiksal (şəkilçi köməkliyi ilə) feildüzəltmə" mövzüsunda doktorluq işini müdafiə edir. 1958-ci ildə "Türk dillərinin etimoloji sözlüyü"nün (8 cilddə, 1978–2008) üzərində işlərə başlayır. Sözlüyün I cildinin dərc edilməsi, II–IV cildlərin çapa hazırlanması Sevortyan tərəfindən görülür, ölümündən sonra iş həmkarları tərəfindən davam etdirilir.[2]

Türk Dil Qurumunun müxbir üzvü olub (1957).[3]

Əsərləri

redaktə
  • Türk dilinin qrammatikası ("Грамматика турецкого языка", 1947);
  • Türk ədəbi dilinin fonetikası ("Фонетика турецкого литературного языка", 1955);
  • Azərbaycan ədəbi dilində affiksal feildüzəltmə ("Аффиксы глаголообразования в азербайджанском литературном языке", 1957);
  • Azərbaycan dilində affiksal feildüzəltmə ("Аффиксы глаголообразования в азербайджанском языке", 1962);
  • Azərbaycan dilində affiksal ismi sözdüzətmə ("Аффиксы именного словообразования в азербайджанском языке", 1966);
  • Azərbaycan dilinin qrammatikası ("Грамматика азербайджанского языка", 1971, M. Şirəliyevlə birgə).

Məqalələri

redaktə
  • Sovet türkologiyasının inkişafı tarixindən (Из истории развития советской тюркологии.// Известия АН СССР, ОЛЯ, 1955, том XIV, вып. 2)
  • Müzakirəardı illərdə sovet türkologiyası (Советская тюркология в последискуссионные годы. // Известия АН СССР, ОЛЯ, 1953, том XII, вып.6)
  • "Türk dillərinin tarixi öyrənilməsinin bəzi məsələlərinə dair" məqaləsi ("О некоторых вопросах исторического изучения тюркских языков", 1960)
  • "Türk dillərinin çağdaş durumu və SSRİ-də tarixi öyrənilməsinin bəzi məsələləri" məqaləsi ("Современное состояние и некоторые вопросы исторического изучения тюркских языков в СССР", 1961)

İstinadlar

redaktə
  1. 1 2 3 4 Исаев Ю. Н. Чувашская энциклопедия (rus.). Чувашское книжное издательство, 2006. 2567 с. ISBN 978-5-7670-1471-2
  2. "Этимологический словарь тюркских языков в 8 томах (1978-2008)". 2013-09-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-12-01.
  3. "Чувашская энциклопедия — Севортян Эрванд Владимирович". 2021-11-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-12-01.