Fazil Qurbanov

Fazil Səməd oğlu Qurbanov (18 fevral 1944, Bakı – 23 dekabr 2020, Moskva) — tibb elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü (2014), AMEA-nın həqiqi üzvü (2017).

Fazil Qurbanov
Qurbanov Fazil Səməd oğlu
Doğum tarixi	18 fevral 1944(1944-02-18)
Doğum yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vəfat tarixi	23 dekabr 2020(2020-12-23) (76 yaşında)
Vəfat yeri	Moskva, Rusiya
Dəfn yeri	II Fəxri Xiyaban
Elmi dərəcəsi	tibb elmləri doktoru
Elmi adı	professor[d]
İş yerləri	Fiziologiya İnstitutu, Azərbaycan Tibb Universiteti, Rusiya Xalqlar Dostluğu Universiteti
Təhsili	Azərbaycan Tibb Universiteti
Mükafatları

Həyatı

Fazil Səməd oğlu Qurbanov 1944-cü il fevralın 18-də Bakıda anadan olmuşdur. 1973-cü ildə Azərbaycan Döv­lət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsini bitirmişdir. 1974-cü ildə Res­publika Klinik Uroloji Xəstəxanasında cərrahiyyə ixtisası üzrə internatura keç­mişdir. 1975-ci ildən Azərbaycan SSR EA Fiziologiya İnstitutunda SSRİ Tibb Elmləri Akademiyasının (TEA) həqiqi üzvü Mustafa Topçubaşovun rəhbərlik etdiyi cərrahiyyə qrupunda elmi işçi kimi fəaliyyətə başlamışdır.

1980-ci ildə SSRİ Ümumittifaq Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin nəzdində cər­rahiyyə ixtisası üzrə məqsədli aspi­ranturaya daxil olmuşdur. 1983-cü ildə akademik B.V.Petrovskinin rəhbərliyi ilə “Cərrahi müalicədən sonra təkrarlanan kardiospazm zamanı pnevmatik kardi­odilatasiya” mövzusunda dissertasiya­nı uğurla müdafiə edərək, tibb elmləri namizədi elmi dərəcəsini almışdır.

1984-cü ildə Ümumru­siya Elmi-Tədqiqat Mərkəzinə cərrahiy­yə üzrə doktoranturaya göndərilmişdir. 1987-ci ildə SSRİ TEA-nın cərrahiyyə fakültəsində “Qida borusunun bəd və xoşxassəli strikturaları zamanı birmo­mentli ezofaqoplastika” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə et­mişdir. 1989-cu ildə Azərbaycanda yeni yaradılmış Elmi-Tədqiqat Qastroenterologiya İnsti­tutuna şöbə müdiri vəzifəsinə dəvət edilmiş və eyni zamanda, Azərbaycan Tibb Universitetinin II cərrahi xəstəlik­lər kafedrasında professor vəzifəsində fəaliyyət göstərmişdir. O, Ümumrusi­ya Elmi-Tədqiqat Mərkəzində çalış­dığı illərdə mükəmməl mənimsədiyi həzm sistemi xəstəliklərinin cərrahi və konservativ müalicəsinin bir sıra yeni üsullarını burada uğurla tətbiq etmiş, səmərəli elmi-pedaqoji fəaliyyət göstər­mişdir.

1999-cu ildə Moskvaya, Rusiya Dəmir Yolları ASC-nin 2 saylı Mərkəzi Klinik Xəstəxa­nasının cərrahiyyə şöbəsinin müdiri vəzifəsinə dəvət olunmuşdur. Eyni za­manda, Rusiya Xalqlar Dostluğu Univer­sitetinin hospital cərrahiyyə kafedrasının professoru seçilmiş və ömrünün sonu­nadək orada çalışmışdır. 2006–2013-cü illərdə Moskvanın 17 saylı şəhər klinik xəstəxanasında hospital cərrahiyyə şö­bəsinin klinik bazasında işləmişdir.

2014-cü ildə Azər­baycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) müxbir üzvü, 2017-ci ildə həqiqi üzvü seçilmişdir.

Elmi fəaliyyəti

Elmi və həkimlik fəaliyyəti mədə xo­rasının cərrahiyyəsi və əməliyyat olun­muş mədənin xəstəlikləri, kardiospazm və əməliyyat olunmuş qida borusunun xəstəlikləri, xoşxassəli capıq daral­malar və qida borusu xərçəngi, qarın boşluğunun və retroperitoneal sahə­nin minimal invaziv cərrahiyyəsi və rekonstruktiv cərrahiyyə məsələlərinə həsr olunmuşdur. Alim qida borusunun xoş və bədxassəli xəstəlikləri üçün re­konstruktiv əməliyyatların inkişafına böyük töhfə vermiş, bir çox cərrahiy­yə klinikalarında istifadə olunan mü­daxilələrin aparılması üçün bir sıra orijinal cərrahi alətləri klinik praktikaya tətbiq etmişdir.

Aparılan əməliyyatların mühüm nə­ticələrindən biri əməliyyatdan sonrakı ölüm hallarının əhəmiyyətli dərəcədə azalması olmuşdur. ilk dəfə olaraq, qida borusunun kompü­ter tomoqrafiyasından mediastinuma və qonşu orqanlara şiş invaziyasının dərəcəsini qiymətləndirmək üçün isti­fadə etmişdir. O, kardial axalaziya və kardiospazmın cərrahi müalicəsinin yeni üsullarını işləyib hazırlayaraq kli­niki praktikaya tətbiq etmişdir. Görkəmli təbib cərrahi xəstəliklərin müalicəsində minimal invaziv müdaxilələrdən istifa­dənin yeni üsullarını uğurla inkişaf et­dirmiş, xəstələrin xəstəxana şəraitində müalicə müddətini 1 günə endirmişdir.

Cərrahiyyə üzrə 280-dən çox elmi əsərin, o cümlədən 6 monoqrafiya və 2 dərsliyin, 13 ixtiranın və 7 səmərələşdirici təklifin müəllifi ol­muşdur. Onun elmi rəhbərliyi ilə 9 dok­torluq və 17 namizədlik dissertasiyası müdafiə edilmişdir.

Vəfatı

Akademik Fazil Səməd oğlu Qur­banov 23 dekabr 2020-ci il tarixində Moskva şəhərində vəfat etmişdir. Məzarı Bakıda II Fəxri xiya­bandadır.

Diaspor fəaliyyəti

Rusiyanın 70-dən çox regional diaspor təşkilatında birləşmiş çoxmil­yonlu Azərbaycan diasporunun rəhbər­liyində səmərəli fəaliyyəti ölkələrimiz arasında əlaqələrinin genişləndirilməsi üçün çoxsahəli səmərəli sistem yarat­mağa imkan vermişdir. 2016-cı ildə Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin (ÜAK) qurultayında yekdilliklə bu təşkilatın prezidenti seçilib. Rusiyanın Azərbaycan Diaspor Təşkilatları Konfederasiyasının sədri olmuşdur.

Üzvü olduğu təşkilatlar

• Rusiya Xalqlar Dost­luğu Universitetinin Dissertasiya Şura­sının üzvü,
• N.I.Piroqov adına Cərrahlar Assosiasiyasının üzvü,
• Rusiya Endoskopik Cərrahlar Assosiasiyasınin üzvü
• Torakal Cərrahlar Assosiasiyasınin, Beynəlxalq Cərrahlar Kollecinin üzvü,
• Moskvada və Azərbaycanda işıq üzü görən “Cər­rahiyyə” jurnalları redaksiya heyətləri­nin üzvü.

Təltifləri

2019-cu ildə o “Şöhrət” ordeni, “Dədə Qorqud” Milli Fondu tərəfindən “Qızıl ürək” medalı ilə təltif olunmuş­dur. 2016-cı ildə Azərbaycanın Əmək­dar elm xadimi fəxri adına, 2017-ci ildə Moskva şəhərində elmə verdiyi töhfələrə görə Rusiya Təbiət Elmlə­ri Akademiyasının A.X.Mirzəcanzadə adına beynəlxalq gümüş medalına la­yiq görülmüşdür.

Xatirəsinin yaşadılması

2024-cü ildə aprelin 4-də AMEA-nın Rəyasət Heyəti və AMEA-nın Biologiya və Tibb Elmləri Bölməsinin birgə təşkilatçılığı ilə akademikin anadan olmasının 80 illiyinə həsr edilmiş tədbir keçirilib.