Gürcüstan Konstitusiyası
Gürcüstan Konstitusiyası ( gürc. საქართველოს კონსტიტუცია, sakartvelos k'onstitutsiya) — Gürcüstanın ali qanunudur. 24 avqust 1995-ci ildə Gürcüstan Parlamenti tərəfindən təsdiq edilmiş və 17 oktyabr 1995-ci ildə qüvvəyə minmişdir. Konstitusiya Sovet İttifaqının dağılmasından sonra müvəqqəti əsas qanun kimi işləyən 1992-ci il Noyabr Dövlət Hakimiyyəti haqqında Fərmanı əvəz etdi.
| Gürcüstan Konstitusiyası | |
|---|---|
.jpg) Gürcüstan Konstitusiyası | |
| İmzalanma tarixi | 2 İyul 1995 |
| Təsdiqlənib | 24 Avqust 1995 |
| İmzalanma yeri | Gürcüstan parlamenti |
| Müəllif | Gürcüstanın Dövlət Konstitusiya Komissiyası |
| İmzalayanlar | Dövlət Konstitusiya Komissiyasının və Gürcüstan Parlamentinin üzvləri |
Erkən konstitusiya tarixi
redaktəYeni müstəqil Gürcüstanın ilk demokratik seçilmiş prezidenti Zviad Qamsaxurdiya'nın rəhbərliyi ilə Sovet İttifaqının 1977-ci il konstitusiyasına əsaslanan 1978-ci il Gürcüstan Sovet Sosialist Respublikasının konstitusiyasına əsasən fəaliyyət davam etdi. Kommunistdən sonrakı ilk parlament bu sənədə geniş dəyişiklik etdi. 1992-ci ilin fevralında Gürcüstan Milli Konqresi (1990-cı ildə seçilmiş alternativ parlament) 21 fevral 1921-ci il tarixli Gürcüstan konstitusiyasını Gürcüstanın effektiv konstitusiyası olaraq təyin etdi. Həmin bəyannamə Jaba Ioseliani və Tengiz Kitovaninin imzaları, o dövrdə İdarəetmə Hərbi Şurasının üç üzvündən ikisi tərəfindən imzalanaraq qanuni olaraq qəbul edildi. 1993-cü ilin fevralında Eduard Şevardnadze 1921-ci il konstitusiyasına geniş yenidən baxılmağa çağırdı. Bu sənədin böyük hissələrini tamamilə qəbuledilməz kimi xarakterizə edən Şevardnadze, 1993-cü ilin dekabrına qədər yeni bir versiya hazırlamaq üçün konstitusiya komissiyası yaratmağı təklif etdi.
2004-cü ildə düzəlişlər
redaktəYanvarın 4-də Mixail Saakaşvili, 2004-cü il Gürcüstan prezident seçkilərində səslərin 96 faizinin çoxluğu ilə qalib gəldi. Fevral ayında Konstitusiya dəyişiklikləri parlamentdən yayınma və baş nazir postu yaratmaq prezidentin səlahiyyətlərini gücləndirməklə Parlamentdən keçirildi. Zurab Jvaniya baş nazir təyin edildi və müvəqqəti prezident Nino Burcanadze parlamentin spikeri oldu.
2010-cu düzəliş
redaktə15 oktyabr 2010-cu ildə Gürcüstan Parlamenti Konstitusiyaya baş nazir və hökumətin xeyrinə Gürcüstan prezidentinin səlahiyyətlərini əhəmiyyətli dərəcədə azaltmış beş əsas dəyişikliyə 112 səs ilə qəbul etdi. Yeni konstitusiya 17 Noyabr 2013-cü ildə həmin ildə prezident seçkilərində qalib gəlmiş Georgi Marqvelaşvili [1] hakimiyyətə gəldikdən sonra qüvvəyə mindi .[2]
2017–2018 düzəlişlər
redaktə26 sentyabr 2017-ci ildə Gürcüstan Parlamenti çox müzakirə olunan konstitusiya düzəlişlərini 117 lehinə, ikisi əleyhinə səs verərək qəbul etdi. Səs müxalifət tərəfindən boykot edildi. Yeni qanunvericiliyə görə, birbaşa prezident seçkiləri ləğv edilməli və ölkə 2024-cü ildə tam proporsional parlament nümayəndəliyinə keçəcəkdir. [3] [4] Oktyabrın 9-da prezident Georgi Margvelashvili düzəlişlərə veto qoydu və qanun layihəsini etirazları ilə parlamentə qaytardı, lakin parlament vetonu ləğv etdi və oktyabrın 13-də ilkin variantı təsdiqlədi. [5] Bir neçə Venesiya Komissiyası tərəfindən tövsiyə edilmiş dəyişikliklər daxil olmaqla əlavə düzəlişlər 21 mart 2018-ci ildə qəbul edildi. [6]
Konstitusiyada bu dəyişikliklər olmuşdur.
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ Walker, Shaun. "Gürcüstan oliqarx Baş nazir Bidzina İvanişvilinin namizədliyini prezident seçir". The Guardian. 28 Oktyabr 2013. 2013-10-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 Okyabr 2013.
- ↑ Yeni Konstitusiya qəbul edildi Arxivləşdirilib 2011-07-22 at the Wayback Machine. Civil Georgia. 15 Oktyabr 2010
- ↑ "Parlament yekun oxunuşda Konstitusiyanı təsdiqləyir". Civil Georgia. 27 Sentyabr 2017. 2018-03-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 Sentyabr 2017.
- ↑ "Yeni qəbul edilmiş Konstitusiyanın əsas məqamları". Civil Georgia. 27 Sentyabr 2017. 2017-11-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 Sentyabr 2017.
- ↑ "Parlament Konstitusiya Dəyişikliklərinə dair Prezident Vetosunu ləğv etdi". Civil Georgia. 13 Oktyabr 2017. 2017-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 Oktyabr 2017.
- ↑ "Konstitusiya dəyişiklikləri son oxunuşda keçdi". Civil Georgia. 24 Mart 2018. 2019-01-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 Mart 2018.
- ↑ "Gürcüstanın İdarəetmə Partiyası 'Fövqəladə' birtərəfli Konstitusiya İslahatından Keçir". Jamestown. 2018-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-24.
- ↑ "Gürcüstan kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqların xarici vətəndaşlara satılmasına qoyulan qadağanı müvəqqəti olaraq ləğv edir". OC Media. 2022-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-24.
Xarici keçidlər
redaktə- "Gürcüstan Konstitusiyası (2010 düzəlişlər) Arxivləşdirilib 2015-02-02 at the Wayback Machine" (PDF). Gürcüstan parlamenti. 24 Avqust 1995. 1 Fevral 2015 tarixində tapıldı.