Gəvən
Gəvən (lat. Astragalus)[3] – paxlakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[4]
Gəvən | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Gəvən |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
SinonimləriRedaktə
- Acanthophaca Nevski
- Aragallus Neck. ex Greene
- Astenolobium Nevski
- Astracantha Podlech
- Atelophragma Rydb.
- Barnebyella Podlech
- Batidophaca Rydb.
- Brachyphragma Rydb.
- Cnemidophacos Rydb.
- Contortuplicata Medik.
- Cryptorrhynchus Nevski
- Ctenophyllum Rydb.
- Cystium (Steven) Steven
- Didymopelta Regel & Schmalh.
- Diholcos Rydb.
- Diplotheca Hochst.
- Geoprumnon Rydb.
- Gynophoraria Rydb.
- Hamosa Medik.
- Hedyphylla Steven
- Hesperastragalus A.Heller
- Hesperonix Rydb.
- Holcophacos Rydb.
- Homalobus Nutt.
- Jonesiella Rydb.
- Kentrophyta Nutt.
- Kiapasia Woronow ex Grossh.
- Lonchophaca Rydb.
- Microphacos Rydb.
- Mystirophora Nevski
- Neodielsia Harms
- Oedicephalus Nevski
- Onix Medik.
- Ophiocarpus (Bunge) Ikonn.
- Orophaca (Torr. & A.Gray) Britton
- Oxyglottis (Bunge) Nevski
- Phaca L.
- Phacomene Rydb.
- Phacopsis Rydb.
- Pisophaca Rydb.
- Poecilocarpus Nevski
- Pterophacos Rydb.
- Sewerzowia Regel & Schmalh.
- Thium Steud.
- Tragacantha Mill.
- Xylophacos Rydb.
NövləriRedaktə
Azərbaycanın dərman bitkiləriRedaktə
- Andrey gəvəni (Astragalus andreji Rzazade)
- Çin gəvəni (Astragalus chinensis L.fil.)
- Tükcüklüçiçək gəvən (Astragalus dasyanthus Pall.)
- Çılpaq gəvən (Astragalus denudatus Stev.)
- Biyanyarpaq gəvən (Astragalus glycyphyllos L.)
- Karakalin gəvəni (Astragalus karakalensis Freyn et Sint.)
- Zarlı gəvən (Astragalus membranaceus Bunge) (=A.penduliflorus Lam.)
- Xırdabaşlıqlı gəvən (Astragalus microcephalus Willd.)
- Monqol gəvəni (Astragalus mongholicus Bunge) (=A.penduliflorus Lam.)
- Çoxyarpaqcıqlı gəvən (Astragalus multifoliolatus (Boriss.) Öirj.)
- Sıxyarpaq gəvən (Astragalus picnophyllus Stev.)
- Keçəbudaq gəvən (Astragalus piletocladus Freyn et Sint.)
Digər növləriRedaktə
- Astragalus acutirostris
- Astragalus agnicidus
- Astragalus agrestis
- Astragalus albens
- Astragalus andersonii
- Astragalus anserinus
- Astragalus anxius
- Astragalus asymmetricus
- Astragalus atropilosulus
- Astragalus austiniae
- Astragalus bernardinus
- Astragalus bibullatus
- Astragalus bicristatus
- Astragalus bidentatus
- Astragalus bisulcatus
- Astragalus bolanderi
- Astragalus brachycalyx
- Astragalus brauntonii
- Astragalus breweri
- Astragalus californicus
- Astragalus canadensis
- Astragalus casei
- Astragalus cavanillesii
- Astragalus cimae
- Astragalus clarianus
- Astragalus clevelandii
- Astragalus coccineus
- Astragalus congdonii
- Astragalus crotalariae
- Astragalus curtipes
- Astragalus deanei
- Astragalus didymocarpus
- Astragalus douglasii
- Astragalus ertterae
- Astragalus euoplus
- Astragalus filipes
- Astragalus funereus
- Astragalus gambelianus
- Astragalus geminiflorus
- Astragalus gibbsii
- Astragalus gilmanii
- Astragalus inversus
- Astragalus inyoensis
- Astragalus jaegerianus
- Astragalus johannis-howellii
- Astragalus kentrophyta
- Astragalus layneae
- Astragalus lemmonii
- Astragalus lentiformis
- Astragalus lentiginosus
- Astragalus leucolobus
- Astragalus malacus
- Astragalus miguelensis
- Astragalus mohavensis
- Astragalus monoensis
- Astragalus nevinii
- Astragalus newberryi
- Astragalus nitidiflorus
- Astragalus nutans
- Astragalus nuttallianus
- Astragalus nuttallii
- Astragalus obscurus
- Astragalus oocarpus
- Astragalus oophorus
- Astragalus oxyphysus
- Astragalus pachypus
- Astragalus panamintensis
- Astragalus pauperculus
- Astragalus platytropis
- Astragalus pomonensis
- Astragalus propinquus
- Astragalus pseudiodanthus
- Astragalus pulsiferae
- Astragalus purshii
- Astragalus pycnostachyus
- Astragalus rattanii
- Astragalus sabulonum
- Astragalus scaphoides
- Astragalus shevockii
- Astragalus siculus
- Astragalus sprucei
- Astragalus subvestitus
- Astragalus tener
- Astragalus tidestromii
- Astragalus traskiae
- Astragalus tricarinatus
- Astragalus trichopodus
- Astragalus umbraticus
- Astragalus webberi
- Astragalus whitneyi
- Astragalus zionis
Bakı gəvəniRedaktə
- Status. Azərbaycanın nadir endem bitki növüdür.
- Yayılması. Abşeron yarımadasında, Mərdəkan, Şüvəlan, Buzovna qəsəbələri ətrafında.
- Bitdiyi yer. Dənizkənarı qumluq sahələrdə.
- Ehtiyatı. Çox azdır.
- Çoxalması. Toxumla çoxalır.
- Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri. Az miqdarda yayılması və antropogen amillər.
- Becərilməsi. Məlumat yoxdur.
- Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri. Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər hazırlanmamışdır.
- Zəruri qorunma tədbirləri. Tam qorumaq, yasaqlıq təşkili və mədəni əkilməsini təmin etmək lazımdır.
- Məlumat mənbələri. Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
Quba gəvəniRedaktə
- Status. Azərbaycanın nadir, məhdud endemik növüdür.
- Yayılması. Quba rayonu Kırız kəndi ətrafında.
- Bitdiyi yer. Alp çəmənliklərində və cənub yamaclarının otlaqlarında.
- Ehtiyatı. Çox azdır.
- Çoxalması. Toxumla çoxalır.
- Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri. Antropogen amillər və populyasiyasının az olması.
- Becərilməsi. Məlumat yoxdur.
- Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri. Xüsusi mühafizə tədbirləri hazırlanmamışdır.
- Zəruri qorunma tədbirləri. Bitdiyi sahəni tam qorumaq, yasaqlıq təşkil etmək lazımdır.
- Məlumat mənbələri. Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
Naxçıvan gəvəniRedaktə
- Status. Azərbaycanda məhdud arealda yayılmış endem növdür.
- Yayılması. Naxçıvan MR –da Şahbuz rayonu, Qarababa, Kolanı və Keçili kəndləri ətrafında yayılmışdır.
- Bitdiyi yer. Aşağı dağlıq qurşağın quru, daşlı yamaclarında.
- Ehtiyatı. Çox azdır.
- Çoxalması. Toxumla çoxalır.
- Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri. Antropogen amillər və populyasıyasının az olması.
- Becərilməsi. Məlumat yoxdur.
- Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri. Mühafizə üçün xüsusi tədbirlər hazırlanmamışdır.
- Zəruri qorunma tədbirləri. Yayıldığı ərazinin tam mühafizəsi, Şahbuz rayonu ərazisində yasaqlıq təşkili.
- Məlumat mənbələri. Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
Paradoksal gəvəniRedaktə
- Status. Nadir, məhdud areallı növdür.
- Yayılması. Azərbaycanda təkcə Naxçıvan MR-da – Babək (Nehrəm kəndi ətrafında), Ordubad (Çananab kəndi) rayonları və Culfa yaxınlığında, *Əlincəçay vadisində məlumdur.
- Bitdiyi yer. Qumlu səhralarda, çay sahillərində bitir.
- Ehtiyatı. Çox azdır.
- Çoxalması. Toxumla çoxalır.
- Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri. Antropogen amillər və populyasıyasının az olması.
- Becərilməsi. Məlumat yoxdur.
- Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri. Mühafizə üçün xüsusi tədbirlər hazırlanmamışdır.
- Zəruri qorunma tədbirləri. Yayıldığı sahənin tam qorunması, ğöstərilən rayonlardan birində yasaqlıq təşkili lazımdır.
- Məlumat mənbələri. Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
Prilipko gəvəniRedaktə
- Status. Azərbaycanın məhdud yayılmış endemik növüdür.
- Yayılması. Naxçıvan MR –də Ordubad rayonu Bilav və Parağa kəndləri ətrafında.
- Bitdiyi yer. Orta dağlıq qurşağının quru daşlı, çınqıllı yamacları.
- Ehtiyatı. Çox azdır.
- Çoxalması. Toxumla çoxalır.
- Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri. Antropogen amillər və populyasıyasının az olması.
- Becərilməsi. Məlumat yoxdur.
- Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri. Mühafizə üçün xüsusi tədbirlər hazırlanmamışdır.
- Zəruri qorunma tədbirləri. Bitdiyi rayonda tam qorunub saxlanılmasını təmin etmək. Ordubad rayonunda yasaqlıq təşkil etmək lazımdır.
- Məlumat mənbələri. Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
İstinadlarRedaktə
- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. səh. 335. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753.C. 2. səh. 755.
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
Xarici keçidlərRedaktə
- Uzaq Şərqin dərman bitkiləri Arxivləşdirilib 2006-04-14 at the Wayback Machine (rus.)
- University of Maryland Medical Center Arxivləşdirilib 2008-10-06 at the Wayback Machine (ing.)
- Dekorativ bağ bitkiləri ensiklopediyası (rus.)
- Gəvən (rus.)