Girdəyarpaq selastrus
Celastrus orbiculatus (lat. Celastrus orbiculatus) — bitkilər aləminin celastrales dəstəsinin celastraceae fəsiləsinin celastrus cinsinə aid bitki növü.
| Girdəyarpaq selastrus | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Girdəyarpaq selastrus |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
redaktəUzaq Şərq, Yaponiya və Çində bitir.
Botaniki təsviri
redaktə12 m-ə qədər hündürlükdə, möhkəm oduncaqlı, yarpağıtökülən, dayağa sarılan lianadır. Gövdəsi çoxbudaqlı, sıx çətirli qabığı dayaz şırımlı, ziyiləbənzər xallıdır. Zoğları əvvəl yaşıl, sonralar qırmızımtıl tünd-qəhvəyi rəng alır. Yarpaqları ellipsvarı və ya yumurtavarıdır, ucdan sivriləşir, kənarları küt mişardişli, yaşıl, üstü parlaq, alt hissəsi göyümtül, payızda isə saralır və narıncı rəngdə olur. Çiçəkləri xırda, yaşılımtıldır, yarpaq qoltuğunda qalxanvarı qrupda yerləşir. Yayda iyun-iyul aylarında çiçəkləyir, xırda yaşıl çiçəkləri qoltuq qalxanlarda yerləşir, sentyabrda çox dekorativ, xırda (6 mm-ə qədər) sarı, çəhrayı-qırmızı toxumları olan qutucuq meyvələri əmələ gəlir. Toxumu setyabrda yetişir. Toxumlarla, yaşıl və oduncaqlaşmış qələmlərlə çoxaldılır.
Ekologiyası
redaktəQidalı, yaxşı drenajlı torpaqları, çox miqdarda günəş işığını sevir. Yarımkölgədə də bitə bilər. Soyuğa, xəstəliklərə davamlıdır, zərərvericilərə yoluxmur.
Azərbaycanda yayılması
redaktəBöyük Qafqazda aşağı yaruslarda rast gəlinir.
İstifadəsi
redaktəŞaquli yaşıllaşdırmada, canlı çəpərlərin salınmasında, yolların yaşıllaşdırmasında istifadəsi məqsədyönlüdür. Tərkibində aşı maddələri, flavonid, şəkər, katexin vardır. Toxumunda seskiviterpinoid tapılmışdır ki, bundan da efir yağı alınır. Virus xəstəliklərinin müalicəsində istifadə olunur.