Hərbi Pilotsuz Uçuş Aparatı

Hərbi Pilotsuz Uçuş Aparatı (qısaca: HPUA), Hərbi məqsədlər üçün istifadə olunan Pilotsuz Uçuş Aparatı, Hərbi PUA, Silahlı Pilotsuz Uçuş Aparatı (qısaca: SPUA), Silahlı PUA olaraq da bilinən bu Pilotsuz uçuş aparatı növü, adətən bomba, raket və/yaxud ATGM kimi təyyarə sursatlarını daşıyır və dron hücumları üçün istifadə edilirlər[1][2][3]. Bu texnikalar adətən real vaxt rejimində insan nəzarəti altında fəaliyyət göstərirlər və müxtəlif səviyyələrdə avtonomluğa malikdirlər[4].

İsrail istehsalı Hərbi Pilotsuz Uçuş Aparatı olan IAI Harop


Bu tip təyyarələrdə oturaq bir pilot yoxdur. Operator bu texnikanı uzaq terminaldan idarə etdiyi üçün bu texnikalarda pilot üçün lazımi avadanlıqlara ehtiyac qalmır, nəticədə pilotlu təyyarədən daha az çəki və daha kiçik ölçüyə malik olurlar[5]. Bir çox ölkədə operativ yerli pilotsuz uçuş aparatları mövcuddur və daha bir çox pilotsuz uçuş aparatları da ya idxal olunur və yaxud da inkişaf proqramları vasitəsilə inkişaf etdirilir[6].

İstinadlar redaktə

  1. Austin, Reg. Unmanned aircraft systems : UAVs design, development and deployment (ingilis). Chichester: Wiley. 2010. ISBN 978-0-470-05819-0. 2020-06-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-10-30.
  2. "Drone warfare: The death of precision". Bulletin of the Atomic Scientists (ingilis). 2017-05-11. 2017-10-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-07-22.
  3. Kennedy, Caroline; Rogers, James I. "Virtuous drones?". The International Journal of Human Rights. 19 (2). 2015-02-17: 211–227. doi:10.1080/13642987.2014.991217. ISSN 1364-2987.
  4. Dowd, Alan. "Drone wars: risks and warnings". 23 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 March 2014.
  5. "The Simulation of the Human-Machine Partnership in UCAV Operation" (PDF). College of Aeronautics, Northwestern Polytechnical University, Xi'an 710072, China. 2017-08-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 7 February 2013.
  6. The number of countries that are manufacturing armed drones varies by source. See for example:
    • International Institute for Strategic Studies (IISS). "The Military Balance 2018". The Military Balance (ingilis). Routledge. 118. 14 February 2018: 21., listing the United States, Israel, China, Turkey, and Iran
    • Peter Bergen; David Sterman; Alyssa Sims; Albert Ford; Christopher Mellon. "Who Has What: Countries Developing Armed Drones". International Security Program (ingilis). New America. 2018-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-14., listing the United States, Sweden, South Africa, France, Spain, Italy, Greece, Switzerland, the UK, Russia, Ukraine, Turkey, Georgia, Israel, Jordan, Iran, the UAE, Saudi Arabia, India, Pakistan, North Korea, South Korea, China, Taiwan and Australia