Vikipediya

Harri Potter və Sirlər Otağı

Bu məqalə Harri Potter və Sirlər Otağı romanı haqqındadır. Eyniadlı film haqqında məqalə üçün Harri Potter və Sirlər Otağı (film, 2002) səhifəsinə baxın.

Harri Potter və Sirlər Otağı (ing. Harry Potter and the Chamber of Secrets) - Coan Roulinq tərəfindən yazılmış Harri Potter romanlar seriyasından olan ikinci romandır. Romanın məzmununda Harrinin Hoqvartsda ikinci tədris ili təsvir edilir, məktəbin divarlarına yazılan mesajlar “Sirlər otağı”nın açılmasından xəbər verir, məlum olur ki, “Slizerinin varisi” yarımqan və maql ("Slizerin"lilərin və Ölüm Yeyənlərin çirkliqan adlandırdığı insanlar) olan bütün tələbələri öldürə bilər. Bu təhdid tezliklə qəsrdə qarışıqlığa səbəb olur, bir neçə tələbə daşlaşmış şəkildə (“daş kimi donmuş”) xəstəxana qanadına yerləşdirilir. İl ərzində Harri və onun dostları Ron Uizli və Hermiona Qreyncer hücumları araşdırır və günahkarı tapmağa çalışırlar.

Harri Potter və Sirlər Otağı
Harry Potter and the Chamber of Secrets
Müəllif Coan Roulinq
Janr Roman
Orijinalın dili ingiliscə
Ölkə
Orijinalın nəşr ili 2 iyul, 1998 (BK)
2 iyun 1999 (ABŞ)
Tərcüməçi Kifayət Haqverdiyeva
Rəssam Klif Rayt (BK)
Meri QrandPri (ABŞ)
Seriya Harri Potter
Nəşriyyat Bloomsbury Böyük Britaniya
Scholastic ABŞ
Raincoast Kanada
Росмэн-Издат Rusiya
Qanun nəşriyyatı Azərbaycan
Səhifə 251 (BK)
341 (ABŞ)
473 (Rusiya)
346 (Azərbaycan)
Əvvəlki Harri Potter və Fəlsəfə Daşı
Sonrakı Harri Potter və Azkaban Məhbusu
ISBN ISBN 5-353-00309-8

Roman Birləşmiş Krallıqda 2 iyul 1998-ci ildə “Bloomsbury” tərəfindən, ABŞ-də isə 2 iyun 1999-cu ildə “Scholastic Inc.” tərəfindən nəşr edilmişdir. Roulinq kitabı tamamlamağa çətinlik çəksə də, əsər tənqidçilər tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş və çoxlu mükafatlara layiq görülmüşdür, gənc oxuyucular, kitab sənayesi işçiləri və bəzi tənqidçilər romanın azyaşlı uşaqlar üçün çox qorxulu olduğunu qeyd etmişlər. Harri Potter romanlar seriyasından olan digər əsərlər kimi, “Harri Potter və Sirlər otağı” romanı da dini müzakirələrə səbəb olmuşdur; bəzi dindar cəmiyyətlər romanda magiya mövzularının istifadəsini tənqid etsələr də, başqaları məqsədinə doğru gedən yolda insanın özünü qurban etməsi fikrinin aşılanmasını təqdir etmişlər.

Bəzi şərhçilər şəxsi identikliyin kitabın ən güclü mövzularından biri olduğunu və bunun qeyri-magik, qeyri-insani və canlı olmayan personajlar vasiyəsiylə rasizmə yönləndiyini qeyd edirlər. Bəzi şərhçilər isə romandakı gündəliyi mənbələrdən məlumatların tənqidsiz qəbul edilməsinə qarşı müəllifin mövqeyini göstərdiyini bildirmişlər. İnstitusional hakimiyyət özünə xidmət edən və səriştəsiz kimi təsvir olunur. Roman həm də romanlar seriyasından olan sonuncu roman olan “Harri Potter və Ölüm Hədiyyələri” romanı ilə əlaqəlidir.

Romanın film adaptasiyası 2002-ci ildə çıxarılmış və 600 milyon ABŞ dolları gəlirlə filmlər seriyasının üçüncü ən çox gəlir gətirən filmi olmuş[1], həmçinin tənqidçilər tərəfindən müsbət qarşılanmışdır. “Harri Potter və Sirlər Otağı” əsasında müxtəlif platformalar üçün oyunlar da hazırlanmış və bu oyunlar əsasən müsbət rəylər almışdır.

Məzmunu

redaktə
 
Hoqvartsda tələblərə Mandraqora adlı, qışqıran köklərə malik sehrli bitkilərin əkilməsi və onlardan iksir hazırlanması öyrədilir.

Roman Harrinin, yeganə qohumları olan Durslilərin evində daha bir darıxdırıcı yay keçirməsi ilə başlayır. Harrinin xalası və xalasının əri tərəfindən verilən nahar zamanı ev-elfi olan Dobbi Harrinin yataq otağına girir və xəbərdarlıq edir ki, əgər Harri Hoqvartsa qayıtsa çox pis hadisələr baş verəcək. Harri buna etiraz edir və Dobbi mətbəxə keçərək Durslilərin mətbəxində səliqəsizlik yaradır, nəticədə Harri otağında həbs edilir. Harri, Ron, onun qardaşları Fred və Corc tərəfindən uçan maşının köməkliyi ilə Durslilərin evindən qaçırılaraq yay tətilinin qalan hissəsini Uzililərlə birgə keçirir. Məktəb ləvazimatlarını almaq üçün Çəpəki küçəyə gedərkən, Harri təsadüfən xiyabanın Qara magiya ilə bağlı ləvazimatlar satılan hissəsinə gedib çıxır, burada Malfoy ailəsinin Qara magiya ilə bağlı əşyaları evində saxladığını öyrənir. Daha sonra Harri Haqrid tərəfindən tapılaraq Çəpəki küçəyə aparılır.

Uizlilərlə birlikdə tədris üçün lazım olan kitabları almaq üçün dükana girərkən onlar məşhur sehrbaz Gilrdey Lokart kitab imzaladığını və ətrafına çoxlu adamın toplaşdığını görürlər. Lokart təntənəli şəkildə bu il Hoqvarsda Qara Qüvvələrdən Müdafiə fənnini tədris edəcəyini bildirir və özünü reklam etməyə olan sevgisini göstərərk, Harri ilə şəkil çəkdirir. Bir müddət sonra vağzalda Uzililər Harri və Rondan ayrılırlar. Uşaqlar Platforma 9 ¾-ə keçə bilmirlər və Uzlilərin uçan maşını ilə Hoqvartsa getmək qərarına gəlirlər. Uçuşun sonuna yaxın Ron maşına nəzarəti itirir və uşaqlar Hoqvarts yaxınlığında ağaca çırpılırlar, ağac da bu zərbəyə cavab olaraq maşını vurur. Ron və Harri qaçaraq ağacdan canlarını qurtara bilsələr də, Ronun sehrli çubuğu sınır. Növbəti gün Ron anası Molli Uizlidən hədələyici məktub alır və anası növbəti dəfə yanlış hərəkət edəcəyi halda Ronu məktəbdən uzaqlaşdıracağı ilə hədələyir.

Məlum olur ki, Lokart heç də qeyd edildiyi kimi yaxşı sehrbaz deyil və o, uşaqlara sehr tədris etməkdən daha çox öz "qəhrəmanlığ"ından danışır. Hellouin bayramı zamanı məktəbin xidmətçisi Fliçin pişiyi Mrs. Norris daşlaşmış şəkildə tapılır. Divarda isə yazılır: “Sirlər otağı açılıb, varisin düşmənləri, çəkinin”. Harri, Ron və Hermiona müəyyənləşdirirlər ki, Hoqvartsın banilərindən biri olan məşhur sehrbaz Salazar Slizerin qəsrdə gizli otaq inşa edib və bu otaqda Slizerinin varisinin idarə edə bildiyi bədheybət yaşayır.

 
Malfoyların ev elfi Dobbi roman boyu Harrini xilas etməyə çalışır və sonda Harri onu azad edir.

Uşaqlar baş verənlərdə Drako Malfoydan şübhələnirlər və buna görə də onun özündən hər şeyi öyrənmək qərarına gəlirlər. Bunun üçün Drakonun sirlərini bölüşdüyü dostlarının cildinə girmək lazım gəlir ki, uşaqlar bunun üçün əksinə çevirmə iksiri hazırlayırlar. İksirin hazırlanması üçün məkan olaraq Ağlağan Mirtl adlı ruhun yaşadığı və çoxdan istifadə olunmayan qızlar tualeti seçilir.

Qviddiç oyunu zamanı Harrinin qolu qırılır, lakin o, sniçi tutur və Qriffindor qalib gəlir. Lokans Harrinin sınmış sümüyünü düzəltmək istəsə də, səhv sehr oxuduğundan sümükləri tamamilə yox edir. Sümüklərin yenidən yetişdirilməsi üçün bir gün Harrinin xəstəxanada yatması lazım olur və bu zaman Dobbi yenidən Harrinin yanına gəlir. Qviddiç oyunu zamanı baş verən qəribə hadisə nəticəsində Harrinin qolunun sınmasında özünün günahkar olduğunu bildirir və Harrini qorumaq istədiyini söyləyir. Qısa zaman sonra qəsrdə daha bir hücum olur və Kolin Krivi daşlaşır.

Lokartın duel klubunda Harri Drako ilə qarşılaşır, ikinci Harriyə hücum etməsi üçün ilan yaradır və ilan tələbələrdən biri olan Castin Finç-Flitçliyə hücum etməyə çalışır. İlanı dayandırmağa çalışan Harri özü də bilmədən ilan dilində danışmağa başlayır. Harrinin gizli bacarığının – Salazar Slizerin də ilan dilində danışa bilirdi – üzə çıxması hamını təəccübləndirir, insanlar Harrinin Slizerinin varisi ola biləcəyini düşünürlər. Bir müddət sonra Castin Finç-Flitçli və Demək olar ki, başsız Nikin daşlaşmış cəsədlərini tapırlar.

 
Dambldorun Simurq quşu Harrini xilas edir

Milad bayramı zamanı Harri və Ron artıq hazır olan iksiri istifadə edərək Drakonun dostları Krebb və Qoylun cildinə girirlər. Drako ilə söhbət zamanı uşaqlar müəyyən edirlər ki, Slizerinin varisi o deyil, üstəlik bu Sirlər otağının ilk açılışı da deyil, belə ki, əlli il əvvəl də kimsə bu otağı açıb və o zaman da çoxlu qarışıq hadisələr baş verib.

Bir neçə ay sonra Harri Mirtlın tualetində gündəlik tapır. Gündəliyin üstündə onun “Tom Ridl” adlı birinə aid olması yazılıb. Gündəliyin içi boş olur. Daha sonra onlar öyrənirlər ki,bu günlük mesajlaşma (Harri yazını yazır və Tom ona cavab verir) üçündür. Uşaqlar Tom Ridlın 50 il əvvəl Hoqvartsda təhsil aldığı, Sirlər otağını açan adamı aşkarladığına görə mükafatlandırıldığını və həmin dövrdə Haqridin məktəbdən uzaqlaşdırıldığını müəyyən edirlər. Bir müddət sonra Harrinin otağında oğurluq baş verir və gündəlik yoxa çıxır. Bundan sonra Hermiona və Ravenklav fakültəsindən Penelopa Klirvoter daşlaşmış şəkildə tapılırlar. Harri və Ron nəhayət ki, hər şeyi Haqriddən soruşmaq qərarına gəlsələr də, Sirlər otağının yenidən açılması səbəbiylə Sehr Nazirliyi Haqridi həbs edərk Azkabana aparır. Haqrid getməmişdən əvvəl uşaqlara gizli mesaj ötürərək hörümçəkləri izləmələrini söyləyir. Uşaqlar Haqridin sözünə əməl edərək hörümçəkləri izləyir və Qadağan olunmuş meşəyə gedirlər. Burada onlar nəhəng hörümçək olan Araqoqla qarşılaşırlar. Araqoq onlara əlli il əvvəl uşaqları kimin öldürdüyünü söyləyir, Haqridin günahsız olduğunu və öldürülən qızın tualetdən tapıldığını deyir. Uşaqlar nəhəng hörümçəklərin koloniyasından qaçırlar. Harri həm də dəqiqləşdirir ki, əlli il əvvəl Sirlər otağı açılarkən öldürülən tələbə Ağlağan Mirtl olub.

 
Harri Sirlər Otağında Vasilisk adlı qədim canlı ilə qarşılaşır.

Harri və Ron daşlaşmış Hermionanın əlində sıxdığı kağızdan öyrənirlər ki, uşaqlara hücum edən bədheybət Vasilisk adlı nəhəng ilandır, kim onun gözlərinə baxsa ölür, kim onu dolayı (ayna ilə, su ilə və s.) görsə daşlaşır. Onlar müəyyən edirlər ki, Sirlər otağının qapısı Mirtlın tualetində yerləşir və Harri ilan dilində danışaraq qapını açır. Harri və Ron Hoqvartsdan qaçmağa çalışan Lokartla birlikdə Sirlər otağına gedən gizli yola daxil olurlar. Lokart Ronun sehrli çubuğunu oğurlayaraq uşaqlara yaddaş silmə tilsimi oxumağa çalışır, lakin tilsim onun özünü tutur. Gizli yol dağıldığına və arakəsmə yaratdığı üçün Harri mağaraya tək girməli olur.

Sirlər otağının içində Harri Cinni Uizlini tapır və onun enerjisi ilə qidalanaraq fiziki görünüş əldə edən Tom Ridlla qarşılaşır. Aydınlaşır ki, bütün bunları Cinni, özündən asılı olmayaraq (Tomun ovsununa görə) edib. Tom Harridən onun necə sağ qaldığını soruşur. Və daha sonra Harrinin çubuğu ilə havada "Tom Narvolo Reddl" yazır. Hərflər yerin öz-özünə dəyişərək, "Lord Voldemort" olur, Harry başa düşür ki, qarşısındakı Voldemordun 15 yaşındakı halıdır.

Ridl daha sonra Vasilisi çağıraraq Harriyə hücum etməsini əmr edir. Harrinin bədheybət tərəfindən öldürülməsi üçün heç bir maneə qalmadığı halda Dambldordan kömək gəlir, onun simurq quşu və seçici papaq Harriyə kömək etməyə çalışır. Simurq Vasiliskin gözlərini çıxardır. Papağın içində peyda olan Qriffindorun qılıncı isə Harriyə Vasiliski öldürməyə kömək edir. Daha sonra yaralanan Harri Vasilskin dişini gündəliyin ortasına sancır və Tom Reddl məhv olur. Daha sonra simurq quşunun köməkliyi ilə Harri, Ron, Cinni və Lokart Sirlər otağından çıxırlar. Gündəliyi Cinninin kitablarının arasına Lusius Malfoy (Drako Malfoyun atası) qoyduğu məlum olur. Harri gündəliyin arasına corab qoyaraq onu Malfoya verir, o isə öz növbəsində Dobbiyə ötürür, beləcə Dobbi azad olur. Yaddaşını itirmiş Lokart müəlicə olunmaq üçün Hoqvartsdan uzaqlaşdırılır. Bütün bunlardan sonra yay tətilini keçirmək üçün Harri yenidən maqlların yanına qayıdır.

Nəşri və qəbulu

redaktə

İnkişaf

redaktə

Roulinq “Harri Potter və Sirlər Otağı”nı tamamlamağa çətinlik çəkirdi, çünki bu romanın “Harri Potter və Fəlsəfə Daşı" (ABŞ-də “Harri Potter və Sehrbaz Daşı”) romanından sonra yaranmış ümidləri doğrultmayacağından qorxurdu. Plan üzrə əlyazmanın “Bloomsbury” nəşriyyatına verilməsindən sonra, müəllif onu yenidən altı həftəlik baxış üçün geri götürmüşdü.[2]

Romanın ilkin versiyasında Demək olar ki, başsız Nik öz vəziyyətindən bəhs edən nəğmə oxuyur. Bu hissə romandan çıxarılmışdır, çünki nəğmə redaktorun xoşuna gəlməmişdi. Lakin Roulinq əlavə material kimi onu öz saytında yayımlamışdır.[3] Den Tomasın ailəsi ilə bağlı məlumatlar da romandan çıxarılmışdır, çünki həm yazıçı, həm də onun naşirləri bu məlumatları “əlavə yüklənmə” hesab edirdilər və yazıçı qeyd edir ki, romanın əsas məzmunu üçün Nevil Uzunətəyin özünün sərgüzəştləri daha maraqlı idi.[4]

Nəşr

redaktə
 
BK nəşri
 
ABŞ nəşri

Harri Potter və Sirlər Otağı BK-da 2 iyul 1998-ci ildə, ABŞ-də isə 2 iyun 1999-cu ildə nəşr edilmişdir.[5][6] Kitab qısa zamanda Britaniyanın ən çox satılan kitablar siyahısında birinci yer tutaraq Roulinqin Con Qrişam, Tom Klensi[2] və Terri Pratçett[7] kimi nüfuzlu uşaq yazarlarını geridə qoyaraq iki il ard-arda “Britaniya Kitab Mükafatı”nı qazanan müəllif olmasına səbəb olmuşdur.[8] 1999-cu ilin iyununda isə kitab ABŞ-də eyni nəticəni göstərərək[9], “The New York Times” siyahısı da daxil olmaqla bütün kitab siyahılarında birinci yerdə qərarlaşmışdır.[10]

Kitabın ilk nəşrində bəzi səhvlər var idi ki, bu səhvlər də sonrakı nəşrlərdə düzəldilmişdi.[11] Əvvəlcə Dambldor qeyd edir ki, Voldemort Salazar Slizerinin varisi yox, birbaşa nəslindən gələn son şəxs olmuşdur.[11] Zlatapust Lokansın canavar adamlar haqqında kitabı əsərin əvvəlində “Canavar adamlarla həftəsonu”, sonunda isə “Canavar adamlarla gəzinti” adlandırılır.[12]

Tənqidçilərin mövqeyi

redaktə

“Harri Potter və Sirlər Otağı” demək olar ki, bütün dünyada razılıqla qarşılanmışdır. “The Times”dan Debora Loudon Harri Potter və Sirlər Otağını “böyüklərin də dəfələrlə oxuya biləcəyi əsər” kimi təsvir edir və “güclü məzmun, maraqlı obrazlar, mükəmməl zarafatlar və hekayənin özündən çıxan mühüm əhvali-ruhiyyə mesajı” ifadəsini xüsusilə qeyd edir.[13] Fentezi yazarı Çarlz de Lint “Harri Potter və Sirlər Otağı”nın “Harri Potter və Fəlsəfə Daşı”ndan daha uğurlu və maraqlı olmasını qeyd edir və romanlar seriyaları üçün bunun nadir hal olmasını vurğulayır.[14] Tomas Vaqner məktəbdə gizlədilmiş bir şeyin axtarılması baxımından romanın sələfi ilə oxşar olmasını qeyd edir. Lakin, o da Zlatapust Lokansın simasında məşhurlara qarşı mövqeni və kitabda rasizmin tənqid edilməsini müsbət qiymətləndirir.[15] Temmi Nezol romanın sələfindən daha çox həyəcanlandırıcı olduğunu söyləyir.[16]

Mari Stüart Tom Ridl və Harri Potterin final qarşıdurmasının hətta bəzi Stiven Kinq romanlarından daha qorxulu olduğunu və azyaşlılar üçün həddən artıq qorxulu ola biləcəyini qeyd edir. Digər şərhçilər kimi o da, böyüklərin də ən azı uşaqlar qədər əsərdən zövq ala biləcəklərini bildirir.[17] Filipp Nel qeyd edir ki, erkən şərhlər əsərə heyranlıq hissi ilə dolu olsalar da, sonrakı şərhlərdə bəzi tənqidlər özünü büruzə verir, lakin bütün tənqidçilər əsərin ciddi ədəbi uğur olduğunu vurğulayırlar.[18]

Romanlar seriyasına daxil olan yeddi romanın hamısı nəşr edildikdən sonra Qreymi Devis bildirmişdi ki, “Harri Potter və Sirlər Otağı” romanların arasında ən zəif olanıdır və məzmun strukturu baxımından “Harri Potter və Fəlsəfə Daşı”na oxşayır.[19]

Mükafatlar

redaktə

Roulinqin “Harri Potter və Sirlər Otağı” əsəri bir neçə mükafata layiq görülmüşdür.[20] Amerika Kitabxana Assosasiyası əsəri "2000 Məşhur Uşaq Kitabı siyahısı"na salmış[21], həmçinin Ən Yaxşı Yeniyetmə Kitabı elan etmişdir.[22] 1999-cu ildə “Booklist ” romanı Redaktorların Seçimi siyahısına salmış və Gənclər üçün Top 10 Ən Yaxşı Fentezi Romanı siyahısına əlavə etmişdir. Koorperativ Uşaq Kitab Mərkəzi “Uşaq üçün fantastika” kateqoriyasında romanı 2000-ci il üçün KUKM Seçimi elan etmişdir.[20] The Cooperative Children's Book center made the novel a CCBC Choice of 2000 in the "Fiction for Children" category.[23] Roman İlin Uşaq Kitabı nominasiyasında “Britaniya Kitab Mükafatına, 1998-ci il Karnegi Mükafatına layiq görülmüş və 1998-ci il “Guardian Children's Award” mükafatının qısa siyahısına salınmışdır.[20]

“Harri Potter və Sirlər Otağı” 1998-ci ildə 9-11 yaş kateqoriyasında “Nestlé Smarties Book Prize” Qızıl Medalına layiq görülmüşdür.[24] Roulinq "Harri Potter və Fəlsəfə Daşı" və "Harri Potter və Azkaban Məhbusu" romanlarına görə də həmin mükafatı qazanmışdır. 1999-cu ildə Şotlandiya Sənət Şurası ilk dəfə Uşaq Kitabı Mükafatını bu romana vermişdir.[25] 2001-ci ildə əsər “Whitaker's Platinum Book Award”a layiq görülmüşdür.[20][26] “BBC”-nin 2003-cü ildə keçirdiyi “The Big Read” sorğusunda əsər 23-cü yerdə qərarlaşmışdır.[27]

Mövzular

redaktə

Birinci romanda başlayan "insanı insan edən dəyərlər" mövzusu “Harri Potter və Sirlər Otağı”nda da davam etdirilmişdir. Romanda göstərilir ki, Harrinin şəxsiyyəti doğulmadan sahib olduğu hansısa keyfiyyətə görə yox, onun seçimləri əsasında formalaşır,[16][28] “Harri Potter və Sirlər Otağı” öz əsl simasını aşkarlamağa kömək edən simvollarla zəngindir: Tammi Nezol qeyd edir ki, Zlatapust Lokan heç bir identikliyə malik deyil, çünki o, məftunedici yalançıdan başqa bir şey deyil.”[16] Ridl da Harrinin kim olmasını başa düşməsində rol oynayır: həm yetimlər, həm də qarışıqqanlılar maqllar tərəfindən böyüdülür və nəticədə böyük Slizerinin dövründən etibarən ikisi də Hoqvarsa gəlirlər.[29]

Sinfə qarşı münasibət, əvvəlcədən tənqid və rasizm romanlar seriyasının sabit mövzusudur. “Harri Potter və Sirlər Otağı”nda Harrinin düşüncələri və uğurları hətta insan olmayan Dobbi və Demək olar ki başsız Niki də təvazökarlığa sövq edir.[30] Marqaret Krauze qeyd edir ki, romanda uğura səbəb kimi təbii istedadlardan daha çox sadiqlik və hünər göstərilir.[31]

Marquette Universitetindən professor Edvard Daffi qeyd edir ki, romanın əsas qəhrəmanlarından biri Ridlin istəyi ilə Cinni Uizlini öz nəzarəti altına alan Tom Ridlin cazibədar gündəliyidir. Daffi bildirir ki, Roulinq bu əsərlə, öz agentlərinin etdiyi kimi, mənbələrdəki məlumatlara tənqidi yanaşmaya qarşı mövqeyini bildirmişdir.[32] Bronvin Uilyams və Emi Zenger gündəliyi müasir dövrün mesajlaşma və çatlaşma sistemləri ilə müqayisə edir və gündəlikdə naməlum insanla yazışmadan gələn təhlükəni müasir dövrdə naməlum şəxslərlə yazışmalardan gələn təhlükələrə bənzədir.[33]

Ölümsüzlük və hakimiyyət nümayəndələrinə neqativ münasibət romanın əsas mövzularındandır. Marqarit Krauze qeyd edir ki, Harri Potterin dünyasında çox az təmiz moral qaydalar var, məsələn, Harri həqiqəti söyləməyə üstünlük verir, lakin düşməni Drako Malfoy kimi lazım gəldikdə yalan da danışır.[31] Harri Potter və Sirlər Otağının sonunda Dambldor bir də qaydaları pozacaqları təqdirdə Harri, Ron və Hermionanı cəzalandıracağını bildirsə də, sonra Sirlər Otağında göstərdikləri qəhrəmanlığa görə onları mükafatlandırır.[34] Krauze daha sonra qeyd edir ki, Roulinqin hakim şəxslərə və siyasi institutlara münasibəti bu romanda bir qədər inkişaf edib.[34] Kuinslend, Avstraliyada yerləşən Qriffit Universitetindən Uilyam MakNeyl qeyd edir ki, Sehr Nazirliyi orta qüvvə kimi təqdim edilir.[35] Ken Yakobson “Harri Potter və Azad Şəhər” adlı məqaləsində bildirir ki, Nazirlik qarışıq bürokratik imperiyaları təmsil edir.[28]

Romanda hadisələrin 1992-ci ildə baş verməsinə işarə var. Belə ki, Demək olar ki başsız Nik ölümünün 500 illik yubileyini qeyd edir və “Ser Nikolas De Mimsi Porpinqtonun 31 oktyabr 1492-ci ildə” ölməsi qeyd edilir.[36][37]

Harri Potter və Mələz Şahzadə ilə əlaqəsi

redaktə

“Harri Potter və Sirlər Otağı” romanlar seriyasının altıncı kitabı olan “Harri Potter və Mələz Şahzadə” romanı ilə əlaqəlidir. Faktiki olaraq “Mələz Şahzadə” romanı ilkin olaraq “Sirlər Otağı” adı altında işlənmişdi və Roulinq qeyd edir ki, “əvvəlcə bəzi mühüm məlumatların ikinci kitabda verilməsi nəzərdə tutulsa da, sonradan qərara gəldim ki, bu məlumatlar altıncı kitabda verilsə daha yaxşı olar.”[38] “Mələz Şahzadə” romanında mühüm rol oynayan bəzi detallar ilk dəfə “Sirlər Otağı” romanında meydana çıxır: Şöhrət Əli və “Borgin və Burkes” dükanında satılan opal boyunbağı; Hoqvartsın Poltergeyst Pivs tərəfindən dağıdılmış Gizli Otağı; Tom Ridlın gündəliyi.[39] Həmçinin bu iki romanda Harri və Cinninin münasibətlərinə daha çox diqqət çəkilir.

Adaptasiyalar

redaktə

Film

redaktə
Əsas məqalə: Harri Potter və Sirlər Otağı (film, 2002)

“Harri Potter və Sirlər Otağı”nın film versiyası 2002-ci ildə istehsal olunmuşdur.[40] Kris Kolumbusun rejissorluğu ilə çəkilmiş[41] filmin ssenarisi Stiv Kloves tərəfindən yazılmışdır. 1997-ci ildə istehsal edilmiş “Titanik” və 2001-ci ildə istehsal edilmiş “Harri Potter və Fəlsəfə Daşı” filmindən sonra 600 milyon ABŞ dolları gəlirlə film üçüncü olmuşdur.[1] Film, Ən Yaxşı Fentezi Filmi nominasiyasında Saturn mükafatına namizəd göstərilmişdir.[1][42]“Metacritic” filmin “əsasən müsbət rəylər” aldığını qeyd edir və 63% hesabla dəyərləndirir[43], digər aqqreqator “Rotten Tomatoes” isə filmi 82% hesabla qiymətləndirir.[41]

Videooyun

redaktə

Kitab əsasında hazırlanmış müxtəlif videooyunlar əksrən “Electronic Arts” tərəfindən yayımlansa da, müxtəlif şirktlər tərəfindən yaradılmışdır:

Yayımlayan İl Platforma Növ Metacritic göstəricisi
Electronic Arts 2002 MS Windows rol oyunu[44] 77%[45]
Aspyr 2002 Mac rol oyunu[44] (bilinmir)
Electronic Arts 2002 Game Boy Color rol oyunu[46] (bilinmir)
Electronic Arts 2002 Game Boy Advance macəra/pazl[47] 76%[48]
Electronic Arts 2002 GameCube macəra oyunu[49] 77%[50]
Electronic Arts 2002 PlayStation rol oyunu[51]
(bilinmir)[52]
Electronic Arts 2002 PlayStation 2 macəra oyunu[53] 71%[50]
Electronic Arts 2002 Xbox macəra oyunu[54] 77%[55]

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ 1 2 3 "SF Site – News: 25 March 2003". 29 April 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  2. ↑ 1 2 Sexton, Colleen. Pottermania // J. K. Rowling. Twenty-First Century Books. 2007. 77–78. ISBN 0-8225-7949-9. 2020-05-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  3. ↑ Rowling, J.K. "Nearly Headless Nick". 2009. 23 April 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  4. ↑ Rowling, J.K. "Dean Thomas's background (Chamber of Secrets)". 2009. 2 May 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  5. ↑ "A Potter timeline for muggles". Toronto Star. 14 July 2007. 20 December 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  6. ↑ "Harry Potter: Meet J.K. Rowling". Scholastic Inc. 6 January 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  7. ↑ "Digested read: Harry Potter and the Chamber of Secrets". The Guardian. London. 25 August 1998. 21 July 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  8. ↑ Beckett, Sandra. Child-to-Adult Crossover Fiction // Crossover Fiction. Taylor & Francis. 2008. 112–115. ISBN 0-415-98033-X. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  9. ↑ Pais, Arthur. "Harry Potter: The mania continues..." Rediff.com India Limited. 20 June 2003. 10 February 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  10. ↑ "Best Sellers Plus". The New York Times. 20 June 1999. 17 April 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  11. ↑ 1 2 Brians, Paul. "Errors: Ancestor / Descendant". Vaşinqton Dövlət Universiteti. 2009-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  12. ↑ Rowling, J.K. Harry Potter and the Chamber of Secrets. London: Bloomsbury. 1998. 38, 78. ISBN 0-7475-3848-4.
  13. ↑ Loudon, Deborah. "Harry Potter and the Chamber of Secrets – Children's Books". The Times. London. 18 September 1998. 30 May 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  14. ↑ de Lint, Charles. "Books To Look For". Fantasy & Science Fiction. January 2000. 2010-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  15. ↑ Wagner, Thomas. "Harry Potter and the Chamber of Secrets". Thomas M. Wagner. 2000. 2009-01-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  16. ↑ 1 2 3 Nezol, Tammy. "Harry Potter and the Chamber of Secrets (Harry Potter and the Chamber of Secrets)". About.com. 2009-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  17. ↑ Stuart, Mary. "Harry Potter and the Chamber of Secrets". curledup.com. 2009-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  18. ↑ Nel, Phillip. Reviews of the Novels // J.K. Rowling's Harry Potter novels: a reader's guide. Continuum International. 2001. səh. 55. ISBN 0-8264-5232-9. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  19. ↑ Davis, Graeme. Re-reading Harry Potter and the Chamber of Secrets // Re-Read Harry Potter and the Chamber of Secrets Today! an Unauthorized Guide. Nimble Books LLC. 2008. səh. 1. ISBN 1-934840-72-6. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  20. ↑ 1 2 3 4 "Harry Potter and the Chamber of Secrets". Arthur A. Levine Books. 2001–2005. 2006-02-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  21. ↑ "ALA Notable Children's Books All Ages 2000". Scholastic Inc. 11/6/07. 2011-07-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  22. ↑ Estes, Sally; Susan Dove Lempke. "Books for Youth – Fiction". Booklist. 1999. İstifadə tarixi: 5 yanvar.
  23. ↑ "Harry Potter Reviews". CCBC. 2009. 2010-06-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  24. ↑ "ABOUT J.K. ROWLING". Raincoast Books. 2009. 21 December 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  25. ↑ "Scottish Arts Council Children's Book Awards". Scottish Arts Council. 30 May 2001. 4 November 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  26. ↑ "Potter goes platinum". RTÉ. 2009. 2005-01-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  27. ↑ "BBC – The Big Read" Arxivləşdirilib 2017-08-24 at the Wayback Machine. BBC. April 2003, Yoxlanılıb: 9 yanvar 2015
  28. ↑ 1 2 Jacobsen, Ken. "Harry Potter and the Secular City: The Dialectical Religious Vision Of J.K. Rowling" (PDF). Animus. 9. 2004: 79–104. 2010-01-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  29. ↑ Cockrell, Amanda. Harry Potter and the Secret Password // Whited, L. (redaktor). The ivory tower and Harry Potter. University of Missouri Press. 2004. 20–26. ISBN 0-8262-1549-1. İstifadə tarixi: 27 May 2009.
  30. ↑ Knapp, Nancy. "In Defense of Harry Potter: An Apologia" (PDF). School Libraries Worldwide. International Association of School Librarianship. 9 (1). 2003: 78–91. 2011-03-09 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  31. ↑ 1 2 Krause, Marguerite. Harry Potter and the End of Religion // Lackey, M., and Wilson, L. (redaktor). Mapping the world of Harry Potter. BenBella Books. 2006. 55–63. ISBN 1-932100-59-8. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  32. ↑ Duffy, Edward. "Sentences in Harry Potter, Students in Future Writing Classes" (PDF). Rhetoric Review. Lawrence Erlbaum Associates, Inc. 21 (2). 2002: 170–187. doi:10.1207/S15327981RR2102_03. ISSN 0735-0198. 2011-07-20 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  33. ↑ Williams, Bronwyn; Zenger, Amy. Popular culture and representations of literacy (WilliamsZenger2007Literacy). A.A. Routledge. 2007. 113–117, 119–121. ISBN 0-415-36095-1. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  34. ↑ 1 2 Rowling, J.K. Dobby's Reward // Harry Potter and the Chamber of Secrets. London: Bloomsbury. 1998. 241–243. ISBN 0-7475-3848-4.
  35. ↑ MacNeil, William. ""Kidlit" as "Law-And-Lit": Harry Potter and the Scales of Justice" (PDF). Law and Literature. University of California. 14 (3). 2002: 545–564. doi:10.1525/lal.2002.14.3.545. 2009-10-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  36. ↑ Rowling, J.K. Harry Potter and the Chamber of Secrets. London: Bloomsbury. 1998. səh. 102. ISBN 0-7475-3848-4.
  37. ↑ Whited, L. "1492, 1942, 1992: The Theme of Race in the Harry Potter Series". The Looking Glass : New Perspectives on Children's Literature. 1 (1). 2006. 2009-10-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  38. ↑ Rowling, J.K. "Title of Book Six: The Truth". 29 June 2004. 23 April 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  39. ↑ Davis, Graeme. Re-reading The Very Secret Diary // Re-Read Harry Potter and the Chamber of Secrets Today! an Unauthorized Guide. Nimble Books LLC. 2008. səh. 74. ISBN 1-934840-72-6. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2009.
  40. ↑ Schwarzbaum, Lisa. "Harry Potter and the Chamber of Secrets (2002)". Entertainment Weekly. 13 November 2002. 12 August 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  41. ↑ 1 2 "Harry Potter and the Chamber of Secrets (2002) – Rotten Tomatoes". Rotten Tomatoes. Flixster. 2010-02-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  42. ↑ "Past Saturn Awards". Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films. 2006. 2014-09-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  43. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets (2002): Reviews". Metacritic. 2009-08-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2015.
  44. ↑ 1 2 "Harry Potter and the Chamber of Secrets (PC)". IGN Entertainment, Inc. 1996–2009. 2010-04-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  45. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets (PC)". CBS Interactive Inc. 2009. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.[ölü keçid]
  46. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets". IGN Entertainment, Inc. 1996–2009. 2011-02-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  47. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets". IGN Entertainment, Inc. 1996–2009. 2009-02-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  48. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets". CBS Interactive Inc. 2009. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.[ölü keçid]
  49. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets". IGN Entertainment, Inc. 1996–2009. 2011-02-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  50. ↑ 1 2 "Harry Potter and the Chamber of Secrets (Cube)". CBS Interactive Inc. 2009. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.[ölü keçid]
  51. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets". IGN Entertainment, Inc. 1996–2009. 2011-02-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  52. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets (PSX)". CBS Interactive Inc. 2009. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.[ölü keçid]
  53. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets". IGN Entertainment, Inc. 2009. 2007-12-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  54. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets". IGN Entertainment, Inc. 1996–2009. 2009-01-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.
  55. ↑ "Harry Potter and the Chamber of Secrets (XBX)". CBS Interactive Inc. 2009. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2015.[ölü keçid]

Xarici keçidlər

redaktə
  "Harri Potter" portalı
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Harri_Potter_və_Sirlər_Otağı&oldid=7722432"