Hendrik Lorens

Hendrik Lorens
Hendrik Lorens
	nid. Hendrik Antoon Lorentz
Doğum adı	Hendrik Antoon Lorentz
Doğum tarixi	18 iyul 1853[…]
Doğum yeri	Arnem, Niderland[…];
Vəfat tarixi	4 fevral 1928[…] (74 yaşında)
Vəfat yeri	Harlem[d], Şimali Hollandiya, Niderland;
Elm sahəsi	nəzəri fizika
Elmi dərəcəsi	doktorluq dərəcəsi[d];
İş yerləri	Leyden Universiteti (1877–),; Leyden Universiteti (1912–1923),; Leyden Universiteti;
Təhsili	Leyden Universiteti;
Üzvlüyü	London Kral Cəmiyyəti (1905–),; SSRİ Elmlər Akademiyası,; Peterburq Elmlər Akademiyası,; Fransa Elmlər Akademiyası,; İsveç Kral Elmlər Akademiyası,; Niderland Kral İncəsənət və Elmlər Akademiyası[d],; Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası,; Rusiya Elmlər Akademiyası,; Prussiya Elmlər Akademiyası[d],; Bavariya Elmlər Akademiyası[d],; ABŞ Milli Elmlər Akademiyası (1906–);
Mükafatları	;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hendrik Anton Lorentz (nider. Hendrik Antoon Lorentz, 18 iyul 1853^[1]^[2]^[…], Arnem^[3]^[4]^[…] – 4 fevral 1928^[3]^[1]^[…], Harlem^[d]^[3]^[6]) — görkəmli niderland fiziki, Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı.

Fəaliyyəti

1902-ci ildə Piter Zimanla birgə Ziman effektinin kəşfi və nəzəri izahına görə fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Lorentz həmçinin Eynşteynin fikrincə məkan və zamanın əsl təbiətini təsvir edən Lorentz transformasiyalarını da işləmişdir.

Leyden universitetində təhsil almış, 1878-ci ildə isə bu universitetin riyazi fizika üzrə professoru adını almışdır. O işığın elektromaqnit nəzəriyyəsi və materiyanın elektron nəzəriyyələrini inkişaf etdirmiş, həmçinin bir-birini tamamlayan elektrik, maqnit və işıq hadisələri nəzəriyyəsini işləmişdir. Orta məktəb dərsliklərində tədris olunan Lorentz qüvvələri anlayışı da bu alimin adı ilə bağlıdır. Lorentz qüvvəsi maqnit sahəsində hərəkət edən yükə təsir edən qüvvədir. İrəliləmə hərəkətində cismin uzunluğunun azlamasını təsvir edən Lorentz –Fitsjerald azalması adlanan hadisənin nəticələrindən biri olan hərəkət edən cisimlərin vəziyyətinin çevrilmələri nəzəriyyəsini işləyib hazırlamışdır. Bu nəzəriyyə çərçivəsində alınmış Lorents çevrilmələri nisbilik nəzəriyyəsin verilmiş ən byük töhfələrdən biri sayılır.

Ziman effektinin izahına görə 1902-ci ildə digər niderland fiziki Piter Zimanla birgə fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

İstinadlar

↑ ¹ ² ³ ⁴ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
↑ ¹ ² Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ Лоренц Хендрик Антон // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ Onze Hoogleeraren (nid.). Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1898. S. 357. 363 s.
↑ ¹ ² ³ ⁴ Leidse Hoogleraren (nid.).
↑ ¹ ² www.accademiadellescienze.it (it.).

[_91f11d1cf63f0267-1] ¹ ² ³ ⁴ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

[_f1212298f510aa1f-2] ¹ ² Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.

[_0750a1b1e80a11ae-3] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ Лоренц Хендрик Антон // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[_89b1d63510810379-4] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ Onze Hoogleeraren (nid.). Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1898. S. 357. 363 s.

[_04faf8eb9ab09892-5] ¹ ² ³ ⁴ Leidse Hoogleraren (nid.).

[_f15c7b04d4904b39-6] ¹ ² www.accademiadellescienze.it (it.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[5]