Hipnaqoji hallüsinasiya

Hipnaqoji hallüsinasiya — insanın yuxuya getmə anında baş verən və çox real təsir bağışlayan xəyali duyumlar. Bu hallüsinasiyalar müxtəlif duyğu formalarında – görmə, eşitmə, toxunma, dad və ya qoxu şəklində təzahür edə bilər.

İohann Henrix Füslinin "Kabus" əsəri hipnaqoji hallüsinasiyanı təsvir edir.

Səbəb və əlamətləri

Hipnaqoji hallüsinasiyaların yaranmasına bir sıra səbəblər təsir göstərə bilər. Bu fenomen əsasən yuxu və zehni sağlamlıqla bağlı faktorların birləşməsindən təsirlənir. Yüksək stress səviyyəsi və təlaşlıq bu hallüsinasiyaların meydana çıxmasına təkan verən əsas amillərdəndir. Bununla yanaşı, yuxu çatışmazlığı və ya nizamsız yuxu rejimi də bu fenomenin yaranmasını asanlaşdıra bilər. Narkolepsiya kimi yuxu pozğunluqları hipnaqoji halüsinasiyaların daha tez-tez baş verməsinə səbəb olur. Bundan əlavə, alkoqol və narkotik maddələrin istifadəsi də bu vəziyyətin yaranmasında mühüm risk faktorları arasında yer alır.

Hipnaqoji hallüsinasiyalar zamanı insanlar çox real görünən və duyulan görüntülər, səslər və ya digər duyğular yaşaya bilərlər. Bu halüsinasiyalar qısamüddətli olsa da, reallıq hissinə yaxınlığı səbəbilə qorxuducu ola bilər. Bu hallüsinasiyalar zamanı ən çox rast gəlinən görüntülər müxtəlif xarakter daşıyır. İnsanlar bəzən tanış və ya naməlum şəxsləri, eləcə də müxtəlif heyvan obrazlarını görə bilirlər. Bununla yanaşı, parlaq işıqlar, rəngli təsvirlər və hərəkət edən obyektlər də tez-tez müşahidə olunan halüsinasiyalar arasındadır. Bəzi hallarda isə çox mürəkkəb və mənasız görünən kompleks təsvirlər meydana çıxır.