I Yese

Yese — Kartli çarı.

I Yese Əliqulu xan
იესე I ალიყული-ხანი
Kartli çarı 1714 — 1716
Sələfi	Keyxosrov
Xələfi	VI Vaxtanq
Kartli çarı 1724 — 1727
Sələfi	VI Vaxtanq
Xələfi	Osmanlı işğalı (sonra II Teymuraz)
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1680(1680--{{{3}}})
Doğum yeri	Tiflis, Kartli krallığı
Vəfat tarixi	1727(1727--{{{3}}})
Vəfat yeri	Tiflis, Kartli krallığı
Sülalə	Baqrationi
Atası	Levan
Anası	Tinatin Avalişvili
Həyat yoldaşları	Mariam Orbeliani Yelena Baqrationi
Uşağı	Arçil
Hərbi xidmət
Rütbəsi	general
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Yese 1680-ci ildə qəyyum Levanın və ikinci həyat toldaşı Tinatin Avalişvilinin oğlu olaraq doğulmuşdu. Müsəlman olduqdan sonra Əliqulu xan adını götürən Yese 1708-1709-cu illərdə Kirman naibi, 1709-1711-ci illərdə isə Kirman bəylərbəyi olmuşdu. 1711-1714-cü illərdə isə Səfəvi ordusunun topçubaşı (artilleriya üzrə baş komandan) olmuşdu.

Hakimiyyəti

1714-cü ilin martında VI Vaxtanq İslamı qəbul etmədiyi üçün onun yerinə çar olmuşdu. II David ilə ittifaq quran çar 1716-cı ilin iyunu çarlıqdan kənarlaşdırılaraq yerinə VI Vaxtanq gəldi.

Həbs və dini dəyişiklik

Yesse Telaviyə köçdü və III Bakarın qəyyumluğu altında yaşamağa başladı. 1721-ci ildə VI Vaxtanq tərəfindən Kartli ədalət naziri təyin edildi. II Konstantin Baqrationinin hücuma hazırlaşdığını eşidən Yese 1723-cü ildə Osmanlıya qaçaraq sünni oldu və 1724-cü ildə Mustafa paşa adı ilə çar elan edildi. 1727-ci ildə öləndən sonra isə çarlıq institutu ləğv edildi.

Ailəsi

Yese 2 dəfə ailə qurmuşdu:

• 1712-ci ildə Maryam Orbeliani (1692-1767) ilə: Georgi Allahverdi (1713-1762)
• Bir kənizlə:
  • Arçil
  • İshaq Aleksandr Baqrationi
  • Levan Hüseyn Baqrationi
• I İrakli Baqrationinin qızı Yelena ilə:

1. Teymuraz Baqrationi (1720—1788) - gələcək katolikos I Anton
2. David (1716-1738)
3. Nikolas
4. İoane (ö. 1717)
5. Xoreşan
6. Anastasiya