Kalium bromid

Kalium bromid – kimyəvi formulu KBr olan qeyri-üzvi birləşmə,bromid turşusunun kalium duzu.

Kalium bromid
Ümumi
Kimyəvi formulu	KBr
Molyar kütlə	119,01 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	2,75 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	730 °C, 734 °C
Qaynama nöqtəsi	1.435 °C
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	7758-02-3
PubChem	253877
RTECS	TS7650000
ChEBI	32030
ChemSpider	22854

Fiziki xassələri

Kalium bromid – natrium xlorida bənzər kub tipli kristalik qəfəsi olan rəngsiz kristallardı. 298 °C -ə qədər qızdırıldıqda və 1.7 GPa təzyiqi altında, kristal qəfəs sezium xlorid kimi başqa bir kub modifikasiyasına çevrilir.

Alınması

1. Sənaye ehtiyacları üçün kalium bromidi, kalium karbonatın qarışıq dəmir bromidi (II, III) Fe₃Br₈ ilə reaksiyası zamanı almaq olar:

${\mathsf {4K_{2}CO_{3}+Fe_{3}Br_{8}\rightarrow 8KBr+Fe_{3}O_{4}+4CO_{2}}}$

2. Laboratoriya şəraitində kalium bromidi kalium hidroksid, brom və ammonyakın qarşılıqlı təsirindən almaq olar:

${\mathsf {6KOH+3Br_{2}+2NH_{3}\rightarrow 6KBr+6H_{2}O+N_{2}\uparrow }}$

3. Otaq temperaturunda birbaşa sintez nəticəsində:

${\mathsf {2K+Br_{2}\rightarrow 2KBr}}$

4. Bromla daha az aktiv halogenin (yod) əvəz edilməsi nəticəsində:

${\mathsf {2KI+Br_{2}\rightarrow 2KBr+I_{2}\downarrow }}$

5. Kalium bromatın 434 °C temperaturdan yuxarı termiki parçalanma nəticəsində:

${\mathsf {2KBrO_{3}\ {\xrightarrow {>434^{o}C}}\ 2KBr+3O_{2}}}$

Termodinamik kəmiyyətlər

Xassəsi	Mənası
Standart əmələ gəlmə entalpiyası (298 К)	-392,5 kC/mol
Entropiyası (298 К)	95,85 C/(мол·К)
İstilik tutumu (298 К)	52,07 C/(мол·К)
Ərimə entalpiyası	29 кC/мол

Həllolması

Həlledici	Temperatur, °C	Həllolması, г/100 q həlledicidə
Aseton	20	0,03
Su	0	53,5
Su	10	59,5
Su	20	65,2
Su	25	68,1
Su	30	70,9
Su	40	75,8
Su	60	85,5
Su	80	94,6
Su	100	103,3
Su	150	127,3
Su	200	153,2
Qliserin	25	17,8
Metanol	20	2,1
Etanol	20	0,46
Etanol	55	0,54

Kimyəvi xassələri

Kalium bromid tipik ion duzudur. Suda həll edildikdə, dissosiyasiyaya uğrayır amma hidroliz olunmur, çünki güclü bir qələvidən (kalium hidroksid) və güclü bir turşudan (hidrobrom turşusu) alınıb. Kristalhidratlar əmələ gətirmir. Qatı bromid turşusunda həll olunmur.

1. Daha aktiv halogenlərlə reaksiya nəticəsində brom çıxarılır:

${\mathsf {2KBr+Cl_{2}\rightarrow 2KCl+Br_{2}\uparrow }}$

2. Məhlularda adi mübadilə reaksiyaları baş verə bilər:

${\mathsf {KBr+AgNO_{3}\rightarrow AgBr\downarrow +KNO_{3}}}$

3. Reduksiyaedici xassələr göstərir:

${\mathsf {2KBr+3H_{2}SO_{4}\rightarrow 2KHSO_{4}+Br_{2}\uparrow +SO_{2}\uparrow +2H_{2}O}}$ (конц. ${\mathsf {H_{2}SO_{4}}}$, кип.)

${\mathsf {5KBr+3H_{2}SO_{4}+KBrO_{3}\rightarrow 3Br_{2}+3K_{2}SO_{4}+3H_{2}O}}$ (разб. ${\mathsf {H_{2}SO_{4}}}$)

${\mathsf {2KBr+2H_{2}SO_{4}+MnO_{2}\rightarrow Br_{2}+K_{2}SO_{4}+MnSO_{4}+2H_{2}O}}$ (конц. ${\mathsf {H_{2}SO_{4}}}$, кип.)

${\mathsf {10KBr+2KMnO_{4}+8H_{2}SO_{4}\rightarrow 6K_{2}SO_{4}+5Br_{2}\uparrow +2MnSO_{4}+8H_{2}O}}$

${\mathsf {KBr+3H_{2}O\rightarrow 3H_{2}\uparrow +KBrO_{3}}}$

4. Qatı məhlullarda bəzi bromidlərlə kompleks birləşmələr əmələ gələ bilir:

${\mathsf {2KBr+CuBr_{2}\rightarrow K_{2}[CuBr_{4}]}}$

Tətbiqi

Kalium bromid tibbdə sakitləşdirici (sedativ) olaraq istifadə olunur. Maye şəklində olan maddələrin İQ spektrini təyin etmək üçün istifadə olunur.

Toksikliyi

Kalium bromid yüksək konsentrasiyalarda mədənin selikli qişasını qıcıqlandırır, ürəkbulanma və qusmaya səbəb olur. LD 50 - nin ölümcül dozası 3070 mq / kq -dır.

İstinadlar

• 1. Некрасов Б. В. «Основы общей химии». В 2 томах. М.: Химия, 1973.
• 2. Рабинович В. А., Хавин З. Я. «Краткий химический справочник». Л.: Химия, 1977.