Kaspi (şəhər)
Kaspi ( gürc. კასპი ) — Gürcüstanda şəhər, Kaspi bələdiyyəsinin inzibati mərkəzi, Kartli tarixi-coğrafi bölgəsinin ən qədim yaşayış məskənlərindən biridir.
| Kaspi | |
|---|---|
| კასპი | |
 | |
| 41°55′28″ şm. e. 44°25′08″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 560 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 2600 |
| Digər | |
| kaspi.gov.ge | |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiyası
redaktəKür çayının sol sahilində, Lehura çayının Kürlə birləşdiyi yerdə yerləşir. Kaspi ərazisində Tbilisi-Samtredia xəttində dəmiryolu stansiyası var. Tbilisidən 48 km şimal-qərbdə və Cənubi Osetiya ilə sərhəddən 10 km cənubda yerləşir.
Şəhərin adının qədim Albaniya qəbiləsinin Kaspilərin adından irəli gəldiyinə dair bir fikir var [2].
Tarix
redaktəRəvayətə görə, Kaspi Yafəsin böyük nəvəsinin sərəncamı ilə Uplos Mukhetos oğlu tərəfindən e.ə 24 əsrdə tikildi[2] .
Şəhərin ərazisində eramızdan əvvəl V əsrə aid arxeoloji tapıntılar aşkar edilmişdir [2] .
1492-1762-ci illərdə Kartli Krallığının bir hissəsi idi.
1930-cu illərdə Zaqafqaziyada o dövrdə ən böyük sement zavodu [3] qəsəbənin ərazisində qurulmuşdur, bu da onu Gürcüstanın sement sənayesinin mərkəzinə çevirmişdir (sement, şifer istehsalı və s.).
Şəhər statusu 1959-cu ildə verildi .
Şəhər Gürcüstan SSR-in Kaspi bölgəsinin inzibati mərkəzi idi.
Cənubi Osetiyadakı silahlı münaqişə zamanı Kaspi ərazisi Gürcüstanın Mi-24 hava dəstək vertolyotları üçün baza kimi istifadə edilirdi [4]. Münaqişə zamanı Rusiya hərbçiləri tərəfindən Kaspi şəhərindəki körpü avqustun 8-də partladılsa da, bir ay sonra körpü Azərbaycan və Gürcüstan mütəxəssislərinin birgə işi nəticəsində yenidən bərpa olundu. Körpü vasitəsilə Azərbaycan və Orta Asiya neftinin nəqli təmin olunur.[5]
Görməli yerləri
redaktə- Yerli muzey.
- 17-ci əsrin gürcü komandiri Georgi Saakadzenin abidəsi
- Şota Rustavelinin abidəsi
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı İlya Georgieviç Xmaladze Kartlidə dəfn edilib.
Qeydlər
redaktə- ↑ https://www.geostat.ge/en/modules/categories/41/population.
- ↑ 1 2 3 Мровели Леонти, 1979
- ↑ Большая советская энциклопедия. 31: Камбоджа — Кауфмана пик. М.: Советская энциклопедия. Шмидт О. Ю. 1937. 694.
- ↑ Барабанов, Лавров, Целуйко, 2009
- ↑ "Gürcüstanda rusların dağıtdığı dəmir yol körpüsü bərpa edilib". 2022-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-20.
Ədəbiyyat
redaktə- Мровели Леонти. Жизнь картлийских царей. — М.: Наука, 1979. — 104 с.
- Барабанов М. С., Лавров А. В., Целуйко В. А. Танки августа. Сборник статей. / Барабанов М. С.. — М.: Центр анализа стратегий и технологий, 2009. — 144 с.