Kavkazski vestnik

Zakavkazski vestnik (qəzet) ilə səhv salmayın.

Kavkazski vestnik (i.ə.rus orf. Кавказскій Вѣстникъ) — 1900–1905-ci illərdə Tiflisdə nəşr edilən aylıq elmi və ədəbi jurnal.

Kavkazski vestnik
Baş redaktor	Vasili Korqanov[d]
Təsis tarixi	1900
Nəşrini dayandırıb	1905
Ölkə	Rusiya imperiyası
Dil	rus dili

Tarixi

Jurnal ictimai xadim Vasili Korqanovun təşəbbüsü ilə yaradılmışdır. Onun yaradılmasında məqsəd Qafqazın və ona qonşu olan şərq ölkələrinin tarixini, ədəbiyyatını, təhsilini və digər sahəvi məsələlərini işıqlandırmaq idi. Jurnal rus dilində nəşr edilirdi. İlk nömrəsi 1900-cü ilin yanvarında işıq üzü görüb. Konstantin Beqiçev rəsmi olaraq onun redaktoru sayılırdı, lakin baş redaktor işi əslində Korqanov tərəfindən həyata keçirilirdi. O, 1901-ci ilin oktyabrından (№ 10) həm də jurnalın baş redaktoru idi.

O dövrün müxtəlif qəzet nəşrləri bu jurnalın nəşri haqqında kifayət qədər müsbət danışırdılar. Bakının "Kaspi" (1900, No 23) və Tiflisin "Mşak" (1901, No 4) qəzetləri "Kavkazski vestnik" jurnalının "Qafqazda rus dilində nəşr olunan dövri nəşrin vəzifələrini yerinə yetirdiyini: yerli əhalinin həyatını öyrənmək, rus oxucusunu faktlar və hadisələr əsasında ölkəmizin şəraiti, mədəni və ideoloji tərəqqisi ilə tanış etmək" ilə məşğul olduğunu bildirirdilər. "M. O. Volf Ədəbiyyat, Elm və Biblioqrafiya Birliyinin kitab mağazalarının xəbərləri" jurnalı (1900, No 4) yazırdı ki, "Bir çox böyük jurnallar Kavkazski vestnik kimi maraqlı və rəngarəng tərtib edilmir ki, bu da ilk nəşrlər üçün nümunə ola bilər."

1903-cü ildə Korqanov müalicə üçün xaricə getməzdən əvvəl jurnalın nəşr hüququnu həmin ildən jurnalın redaktoru olan ictimai-siyasi xadim Georgi Məlik-Karakozova satdı. Məlik-Karakozovun dövründə "Kavkazskiy vestnik" nizamsız nəşr olunmağa başladı və mövzusu dəyişdi. 1905-ci ildə İoannisiani Məlik-Karakozovla birlikdə jurnalın redaktoru oldu. Elə həmin il jurnal fəaliyyətini dayandırdı.

Jurnalın ümumilikdə 42 nömrəsi çap olunub. Onlardan 32-si Korqanovun, 10-u isə Məlik-Karakozovun redaktorluğu altında çap olunub.

Bölmələr və mövzular

Jurnalın əksəriyyəti bədii ədəbiyyata həsr olunmuş bölmədən ibarət idi. Burada rus müəlliflərinin (Daniil Mordovtsev, İvan Svedentsov, Nikolay Haynze və Kazimir Barantseviç və başqaları) əsərlərindən əlavə, erməni (Raffi, Aleksandr Şirvanzadə, Perç Proşyan, Nar-Dos, Hovannes Tumanyan, Petros Duryan, Rafael Patkanyan, Arşak Çobanyan və başqaları), gürcü (Nikoloz Barataşvili, Qriqori Orbeliani, Akaki Sereteli, Şio Dedabrişvili, Simon Avaliani və başqaları), Qərbi Avropa və Şərq müəlliflərinin (yazıçı və şairlərin) tərcümələri də yer alırdı.

Jurnalda ədəbiyyatşünaslıq və ədəbi tənqid xüsusi yer tuturdu. Burada xüsusən Nikolay Marr, Yuri Veselovski, Henrix Hübşman kimi alimlərin erməni və gürcüşünaslığa dair məqalələri dərc olunub. Tənqid və biblioqrafiya şöbəsi Qafqaz və Zaqafqaziyaya dair müxtəlif monoqrafiyaların resenziyalarını, Zaqafqaziya dövri mətbuatının ayrı-ayrı nömrələrinin resenziyalarını və illik mətbuat icmallarını dərc edirdi.

Yakov Abramovun, Q. Peredelskinin və başqalarının məqalələrində maarifçilik və təhsil məsələlərinə baxılmış, Avropa ölkələrində və ABŞ-də xalq təhsilinin təşkili ətraflı təsvir edilmişdir. Qafqazın iqtisadi və aqrar problemləri, xüsusən də "Baku" qəzetinin redaktoru Xristofor Vermişev və heyvandarlıq və südçülük sahəsində tədqiqatçı Avetis Kələntərin məqalələrində öz əksini tapmış məsələlərə də baxılmışdır.

Jurnalda müntəzəm olaraq Aleksandr Yeritsyan, A. Mdivani, M. Qluşkov, V. Romanovski, A. Kiptidze, A. Kusikov, Pavel Bobrovski, A. Avdeyev və başqalarının tarixi oçerkləri və araşdırmaları, eləcə də Karl Qan, Andrey Krasnov və başqalarının Qafqazın coğrafi təsvirləri nəşr olunurdu.

Ədəbiyyat

• Григорян В. А. В. Д. Корганов и журнал «Кавказский вестник» // Историко-филологический журнал. № 4. Ер.: АН Армянской ССР. 1965. 254—258.
• Кавказский вестник // Библиография периодических изданий России. 1901—1916. (А—З). Л.: Тип. ГПБ им. М. Е. Салтыкова-Щедрина. Сост. Л. Н. Беляева, М. К. Зиновьева, М. М. Никифоров; под общ. ред. В. М. Барашенкова, О. Д. Голубевой, Н. Я. Морачевского. 1959. 116, № 3716.
• Кавказский Вестник  // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.

Xarici keçidlər

• "Кавказский вестник". Abxaz internet kitabxanası.
• "Кавказский вестник". Старые книги.