Kerri bacı
Kerri bacı — Amerika yazıçısı Teodor Drayzerin 1900-cü ildə nəşr olunan ilk romanı.[1]
| Kerri bacı | |
|---|---|
| rus. Sister Carrie | |
 | |
| Müəllif | Teodor Drayzer |
| Orijinalın dili | ingilis dili |
| Ölkə | |
| Orijinalın nəşr ili | 1900 |
| Elektron versiya | |
Süjet xətti
redaktəOn səkkiz yaşlı Kerri Miber doğma şəhəri olan Kolumbiya Sitidən Çikaqoya böyük bacısı və ərini ziyarət etmək üçün səyahət edir. Kerri bacısıgilə köçür və orada yaşayıb özünə iş axtarmağa başlayır. Çikaqoya gələrkən qatarda Drue adlı gənclə tanış olur. Ticarətlə məşğul olan Drue Çikaqoya çatanda Kerridən bacısıgilin ünvanını götürür. Kerrinin bacısıgil kasıb ailə olduğuna görə Kerri, qaldığı ev və yediyi yeməyə görə bacısının ərinə hər həftə pul verməli idi. Kerri ilk gündən iş axtarmağa başlayır. O, tikinti fabrikalarının birində iş tapır. Qazancının yarısından çoxunu bacısının ərinə verirdi. Xarakter baxımından xəyalpərəstqız idi. Kerri işlədiyi fabrikada da böyük çətinliklərlə qarşılaşırdı. Bir xeyli zəhmət tələb edən işlə məşğul olmasına baxmayaraq o, çox az əməkhaqqı alırdı. Bütün bunlar azmış kimi, Kerri xəsarət aldığına görə işindən ayrılmalı olur. Kerrinin yolu yenidən Drue ilə kəsişir. Drue onu maddi baxımdan təmin edir. Bacısı Kerrinin maddi durumunun yaxşılaşdığını görüb şüphələnir və pulu hardan tapdığını soruşur. Kerri bu durumun çox uzun sürməyəcəyini anlayır və bacısıgildən ayrılmaq qərarına gəlir. Drue onun üçün ayrı mənzil kirayə götürür və hər ay pulunu özü verir. Kerri də arzularına çatdığını düşünür və çox sevinir.[2] Drue Kerrini onun yaxın dostu olan bar müdürü Herstvudla tanış edir. Herstvud evlidir. Bir qız və bir oğula sahib olan Hertsvudun barı çox məşhur idi. İlk görüşdəcə Kerrinin Hertsvuddan xoşu gəlir. Bar müdürünün özü də Kerriyə biganə olmur. Kerri Herstvudla gizli görüşməyə başlayır. Drue şüphələnir və Kerrini sorğu-sual edir. Drue Hertsvudun evli olduğunu Kerriyə bildirdikdə o, çox pis olur. Hertsvud Kerrinin artıq hər şeydən xəbəri olduğunu bilir, ona arvadından boşanacağını və yeni həyata başlayacağını vəd edir. Bar müdürünün arvadı da Hertsvuddan bezmişdi. Bütün var-dövlətini öz adına keçirmişdi. Hertsvud bir başa arvadından aslı idi. Ondan boşanacağı halda iflasa uğrayacaqdı. Hertsvud bütün bunları gözə alaraq Kerri üçün bunları etdi. O ilk öncə barın gizli seyfindən kifayət qədər pul götürdü. Daha sonra isə Kerri ilə birgə şəhərdən qaçdı. Barın sahibi oğurluqdan xəbərdar olmuşdu. Hertsvud oğurladığı pulu geri qaytarmaq məcburiyyətində qaldı. Arvadı ilə də artıq boşanmışdı. Yeni şəhərdə, yeni həyata başlamalı olan Hertvud artıq əvvəlki kimi zəngin deyildi.[3] O, yeni şəhərdə bir bar müdürü olaraq çalışmağa başladı. Lakin artıq əvvəlki kimi şöhrətli deyildi. Zaman keçdikcə işlədiyi bar bağlandı və Herstvud işsiz qaldı. Yavaş-yavaş müflisləşməyə doğru gedən Hertsvud artıq nəyinki Kerrinin istəklərini, heç evin ərzaq ehtiyaclarını da qarşılaya bilmirdi. Bu vəziyyət Kerrinin narahat edirdi. O yeni şəhərdə iş axtarmağa başladı. Kerri burda da aktrisalıqla məşğul olmaq istəyir və buna istedadının olduğunun bilirdi. O qısa zamanda bir teatrda iş tapır. Kifayət qədər də maaş alırdı. Hertsvud isə hələ də işsiz idi. Keçmiş zəngin bar müdüründən əsər-əlamət qalmamışdı. Kerri anlayır ki, onun arzu etdiyi həyat bu deyil. O, hər gün işdən evə gəlir bütün xərcləri özü qarşılayırdı. Hertsvud öz ehtiyaclarını ödəmək üçün lazım olan pulu Kerridən istəyirdi. Bir müddət keçdikdən sonra, Kerri Hertsvudu tərk edir. Kerri getdikcə dünyanın ən məşhur aktrisalarından birinə çevrilir. İstədiyi həyatı tapdığını düşünür, amma Kerri yalnızdı. O, Hertsvudun ehtiyac içində olduğu vaxtda onunla qarşılaşır, amma köməyini ondan əsirgəyir. Bir vaxtlar Kerriyə görə bütün var-dövlətindən vaz keçən Hertsvud küçələrə düşür, dilənçi vəziyyətində yaşayır və sonda da ölür.[4]
Personajlar
redaktə- Kerri Miber, ləqəbi ilə Kerri Uiller və Kerri Madenda, sonuncusu onun səhnə adı
- Minni Henson, Kerrinin böyük bacısı
- Sven Henson, Minninin əri
- Çarlız Drue, səyyar satıcı
- Corc Herstvud, ləqəbi ilə Corc Uiler, bar müdiri
- Culiya Herstvud, Corcun həyat yoldaşı
- Cessika Herstvud, Corcun qızı
- Corc Herstvud , Corcun oğlu
- Robert Eyms, Missis Vensin Hindistandan olan əmisi oğlu, Kerrinin kişi idealı hesab etdiyi yaraşıqlı gənc alim.
Nəşr tarixi
redaktə
Jurnalist dostu Arturun təkidi ilə Henri Drayzer 1899-cu ildə əlyazmasını yazmağa başladı.[6] Drayzer Kerri bacının nəşri üçün naşir tapmaqda çətinlik çəkirdi. Dabıldey və Mak Klyur əlyazmanı qəbul etdi, lakin naşirlərdən birinin arvadı əsərin çapa uyğun olmadığını söylədi. Drayzer nəşrdə israr etdi. Naşirlər qanuni olaraq müqavilələrini yerinə yetirməyə borclu idi.[7] 8 noyabr 1900-cü ildə 1008 nüsxə çap olundu, lakin nəşriyyat kitabı reklam etmək üçün heç bir səy göstərmədi və cəmi 456 nüsxə satıldı. Bununla belə, Dabıldey üçün işləyən Frank Norris bir neçə nüsxəni ədəbi rəyçilərə göndərdi. 1900-cü ildən 1980-ci ilə qədər romanın bütün nəşrləri ikinci dəfə işlənmiş versiya idi. Drayzerin dəyişdirilməmiş versiyası 1981-ci ilə qədər nəşr olunmadı. 1998-ci ildə Müasir Kitabxana 20-ci əsrin ingilisdilli 100 ən yaxşı romanı siyahısında Kerri bacını 33-cü yerə layiq gördü.[8]
İstinadlar
redaktə- ↑ Donald L. Miller, Əsrin Şəhəri (Simon & Şuster, Nyu York, 1996) səh. 263.
- ↑ Salzman Cek. "Kerri bacının tənqidi tanınması 1900-1907."Amerika Araşdırmaları Jurnalı. III cild, No.1 (1969). 123–133. Web.
- ↑ "Kerri Bacı (Pensilvaniya Nəşri)". Şenberq Əlyazmalar Bazası. 2011-07-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- ↑ Uest Ceyms, III Con, C.Berkey və Elis M. Uinters. Tarixi Şərh. Kerri Bacı: Çap etmək üçün əlyazma. Teodor Drayzer tərəfindən. 1981. Pensilvaniya nəşri. PA: Pensilvaniya Universiteti, 1981. 503–541.
- ↑ "Marker #2-48 House of Four Pillars". Remarkable Ohio. 2013-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- ↑ Madison, Charles A. Irving to Irving: Author-Publisher Relations 1800–1974. New York: R. R. Bowker Company, 1974: 95. ISBN 978-0-8352-0772-0.
- ↑ Books of the Century, Random House, 1998 New York Times Co., p. 6 ISBN 978-0-8129-2965-2
- ↑ Theodore Dreiser in Breaking Into Print Arxivləşdirilib 2024-05-07 at the Wayback Machine, ed. Elmer Adler, 2007, pp. 69–71
Xarici keçidlər
redaktə- Kerri bacı. Teodor Drayzer (yüklə)
- Teodor Drayzer. Kerri bacı / Tərcümə edəni. C. Bağır/-B.: Avrasiya press, 2006.- 472 s.