Kiçik əyridimdik

Kiçik əyridimdik (lat. Numenius tenuirostris) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin çovdarçıkimilər dəstəsinin tənbəlcüllütlər fəsiləsinin əyridimdik cinsinə aid heyvan növü.

Kiçik əyridimdik
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Sinif: Quşlar İnfrasinif: Yenidamaqlılar Klad: Neoaves Klad: Gruimorphae Dəstə: Çovdarçıkimilər Yarımdəstə: Scolopaci Fəsilə: Tənbəlcüllütlər Cins: Əyridimdik Növ: Kiçik əyridimdik
Beynəlxalq elmi adı
Numenius tenuirostris Lui Pyer Vyeyo, 1817[…]
Şəkil axtarışı ITIS   176607 NCBI   2448458 EOL   45509192

Statusu

Nadirdir.

Kateqoriyası

(CR). Kritik vəziyyətdədir. Xüsusi qorunma tədbirləri görülməzsə, mənfi təsirlərdən nəsli kəsilə bilər.

Genefond əhəmiyyəti

Azərbaycan faunasında cinsin 3 növündən biridir.

Qısa təsviri

Qarğadan xeyli kiçikdir. Dimdiyi uzun və aşağıya əyridir. Əsas rəngi naxışlı qonur-bozdur. Döşünün naxışları uzununa yerləşir, onun aşağı hissəsində isə ürək formalıdır. Belinin arxa hissəsi və quyruğunun üst örtüyü ağdır. Sükan lələkləri də ağdır, üzərində isə bir neçə köndələn zolaq var.

Yayılması

Avrasiyanın meşə-bozqır zonasında yayılıb. Aralıq dənizi sahillərində qışlayır. Azərbaycanda Xəzər dənizi sahilində təsadüf edilir.

Yaşayış yeri və həyat tərzi

Su hövzələrinin sahilindəki dayaz sularda və bataqlıq sahələrdə yemlənir. Azərbaycanda miqrasiya dövründə olur. Yaz miqrasiyası az vaxt aparır (aprel), payız miqrasiyası isə avqust ayından oktyabra qədər davam edir.

Sayı

Sayı haqqında məlumat müqayisə etməyə yaramır, təsadüfi müşahidələrdir. Son 10 ildə yalnız iki dəfə görünüb. 2001-ci ilin mart ayında Kürün deltasında 4 fərdi və 18 aprel 2006-cı ildə Ağzıbir gölü ilə Xəzər dənizi arasında 3 fərdi təsadüf edilib (Mustafayev).

Məhdudlaşdırıcı amillər

Miqrasiya vaxtında qanunsuz ovlanması. Su-bataqlıq biotoplarının qurudulması.

Əhali üçün əhəmiyyəti

Elmi və estetik əhəmiyyəti var.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Ovlanması qadağandır. Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının Qırmızı Siyahısına, Ramsar, Bern, Bonn, CİTES konvensiyalarına və AEWA sazişinə daxildir. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, Şirvan, Abşeron, Ağgöl Milli Parkları və yasaqlıqlar əsas yaşama yerləridir.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

Miqrasiyasının xronoloji və topoqrafik xüsusiyyətlərini öyrənib, qorunmasına konkretlik verilməsi tələb olunur.