Kiçik güllücə
Kiçik güllücə (lat. Lathyrus miniatus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin güllücə cinsinə aid bitki növü.
Kiçik güllücə | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Kiçik güllücə |
||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
||||
|
Arealı redaktə
Türkiyədən İrana qədər ərazilərdə yayılmışdır.
Qısa morfoloji təsviri redaktə
Gövdəsi düz və ya qalxan, ilişən, əsasından budaqlanmış, şırımlı, 2 enli yaşıl qanadları olan çoxillik çılpaq ot bitkisidir. Yalançı zoğları yarımoxşəkillidir, uzunsovneştərvari və yaxud neştərvaridir, qısa sivriləşmişdir, saplaqdan 2-3 dəfə qısadır, bəzən isə ona bərabər olur. Saplaq ensiz qanadlı olub, uzunluğu 3 (4) sm-ə qədərdir, sonu sadə və ya budaqlanmış bığcıqlarla qurtarır. Yarpaqları bir cütdür; yarpaqcıqlarının uzunluğu 3-6 (7) sm, eni (1,5) 2-3 (4) sm-dir, düzgün ellipsvaridir, təpə hissəsinə və qaidə hissəsinə doğru bir ölçüdə daralandır, təpə hissədə dəyirmi, küt və ya sivridir, qısa sonluqludur, nadir hallarda uzunsov-ellipsvaridir, uzunluğu enini 2-3 dəfə üstələyir, yumurtavari, enli yumurtavari və ya əksinəyumurtaşəkillidir. Salxımlar birtərəflidir. Çiçək saplağı yarpaqlardan biraz və yaxud iki dəfə uzundur, 3-10 ədəd çiçəyi vardır. Tacın uzunluğu 15–20 mm, çəhrayıdır; yelkən köndələn dəyirmi-ovaldır, təpə hissədə girintili-çıxıntılıdır, qanadlardan qısadır; qanadlar qayıqcıqdan uzundur. Paxlameyvələr xətvaridir, düz, sıxılmış və çılpaqdır, uzununa torvari-damarvaridir, qəhvəyi rəngdədir, uzunluğu 5-7 sm, eni 6-9 (10) mm-dir. Toxumlar 8-10 ədəddir, dəyirmitillidir, tünd qonur rəngli və az qabarıqdır, uzunluğu 4–5 mm-dir. May-iyul aylarında çiçəkləyir, (iyul)-avqust aylarında meyvə verir.
Azərbaycanda yayılması redaktə
Azərbaycanın meşəli rayonlarının hər yerində. Aşağı və əsasən orta dağ qurşağında (1800 m-ə qədər d.s.y.- də), bəzən ovalıqlarda.
Yaşayış mühiti redaktə
Meşələrdə, kolluqlarda, meşənin kənarlarında, talalarda, dağ çəmənlərində çınqıl çaqıl daşlı çayların yataqlarında əkin sahələrində, dincə qoyulmuş torpaqlarda alaq kimi rast gəlinir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti redaktə
Yem bitkisidir, yarpaqlarında 131,9 mq % C vitamini vardır, balverən bitkidir.