Kolomikt aktinidiyası

Kolomikt aktinidiyası (lat. Actinidia kolomikta) — bitkilər aləminin erikaçiçəklilər dəstəsinin aktindiyakimilər fəsiləsinin aktinidiya cinsinə aid bitki növü.

Kolomikt aktinidiyası
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması

redaktə

Çində, Yaponiyada, Koreyada, Saxalində meşələrdə, dəniz səviyyəsindən 1300–1400 m hündürlükdə bitən lianadır.

Botaniki təsviri

redaktə

15 m hündürlüyə çatan sarmaşan bitkidir. Yarpaqları müxtəlif çalarlı; əvvəl bürüncü, sonra yaşıl, çiçəkləyəndə ağ-alabəzək, payızda narıncı-bənövşəyi, daha sonra qızaran moruğu-qırmızı rəngli iri kürəvari olur. Çiçəkləri ağ və çəhrayı rəngdə, ətirlidir. Zoğ üzərində tək-tək və ya seyrək salxımlarda yerləşir, ikievli bitkidir. Erkəkcikli çiçəkləri dişicikli çiçəklərdən kəskin seçilir. Erkəkcikli çiçəkləri dişicikli çiçəklərdən kəskin seçilir. Erkəkcikli çiçəkləri kiçik, 50–60 tozcuqdan ibarət olub, dişicikli çiçəklər isə iridir. İyunun ikinci ongünlüyündə çiçəkləyir. Çiçəkləmə müddəti 20 gün davam edir. Meyvəsi giləmeyvədir. Açıq-şabalıdı, narıncı, sarı və yaşıl meyvələri uzunsov, silindrik, yumurtavari və yumru formadadır, uzunluğu 2–7 sm, eni 1–3 sm olur. Meyvələri sentyabrın ortalarında yetişir. Hər meyvədə çoxlu tünd-şabalıdı, yaxud açıq-qara toxumu olur. Vegetativ yolla yaxşı çoxalır.

Ekologiyası

redaktə

Şaxtaya, rütubətə davamlı, torpağa az tələbkardır. Əlverişli şəraitdə 80–100 ilədək yaşayır.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Cənub bölgəsində, Qubada mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

redaktə

Şəhər və qəsəbələrin şaquli yaşıllıqlarında istfadə oluna bilər. Meyvələr üzvi turşularla, şəkər və C vitamini ilə zəngindir. Ondan şirə, kompot, mürəbbə, cem, püre və s. hazırlanır.

İstinadlar

redaktə

Həmçinin bax

redaktə