Kolxida şümşəsi

Kolxida şümşəsi (lat. Ilex colchica) — bitkilər aləminin aquifoliales dəstəsinin aquifoliaceae fəsiləsinin şümşə cinsinə aid bitki növü.

Kolxida şümşəsi
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Kampanulidlər Dəstə: Aquifoliales Fəsilə: Aquifoliaceae Cins: Şümşə Növ: Kolxida şümşəsi
Beynəlxalq elmi adı
Ilex colchica
Şəkil axtarışı NCBI   185498

Təbii yayılması

Cənubi Qafqazda və Kiçik Asiyada, Balkanlarda qarışıq meşələrdə bitir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 2,5 m-ə qədər olan, sürünən gövdəli, sallaq budaqlı ağac və ya həmişəyaşıl koldur. Yarpaqları ellipsvari, uzunluğu 5-10 sm, dərili, cod kənarları dişli,üst tərəfi tünd-yaşıl rəngli, aşağı tərəfi açıq-yaşıldır. Yarpaqların qoltuqlarında yerləşmiş hamaşçiçəyi çətirşəkilli salxımlarda toplanmışdır. Erkək çiçəkləri üç çiçəkləri, dişi çiçəkləri isə bir çiçəkdən ibarətdir. Kasacığı yarıya qədər bitişik, 4 ədəd enli, ucu biz və üçkünc hissəlidir. Çiçək tacı ağımtıldır. Ləçəkləri erkək çiçəklərdə uzunsov-yumurtavari, dişi çiçəklərdə isə enli-yumurtavaridir. Meyvəsi 8–10 mm uzunluğunda, 7–10 mm enində, qırmızı rəngli olub, dörd çəyirdəklidir. Çəyirdəyi üç hissəli, kənarlardan sıxılmış, uzunsov, enli çıxıntılıdır. Yetişmiş meyvələri bütün qışı budaqların üzərində olur. Toxum və qələmlərlə çoxaldılır.

Ekologiyası

Torpağa tələbkardır, kölgəli sahələrdə normal böyüyüb inkişaf edir.

Azərbaycanda yayılması

Abşeronda, Lənkəranda, Gəncədə bağ və parklarda mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

Qışda giləmeyvələri çox dekorativ görünür. Canlı çəpərlərin salınmasında, qazonlarda, mərkəzi alleyalarda tək və ya qrup əkinlərində istifadə məqsədyönlüdür.

Yarımnövləri

• Ilex colchica subsp. colchica
• Ilex colchica subsp. imerethica (Gagnidze) Gagnidze