Kombe strofantı

Kombe strofantı (lat. Strophanthus kombe) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin kəndirkimilər fəsiləsinin strofant cinsinə aid bitki növü.

Kombe strofantı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Lamidlər Dəstə: Acıçiçəklilər Fəsilə: Kəndirkimilər Yarımfəsilə: Apocynoideae Triba: Nerieae Cins: Strofant Növ: Kombe strofantı
Beynəlxalq elmi adı
Strophanthus kombe Oliv., 1871
Şəkil axtarışı ITIS   506000 NCBI   992788 EOL   483913

Botaniki xarakteristikası

Yarpaqları qarşı-qarşıya, ellips formalı olub, itiuclu zirvəyə malikdir. Çiçəkləri yarımçətir, çiçək tacı yaşıl, düzgün, boruşəkilli, 5 ləşəkli olmaqla, lentşəkilli sonluğu həddindən artıq burulmuşdur. Meyvəsi mürəkkəb, uzununa kəsilmiş, üfüqi istiqamətdə aralanmış, yetişdikdə açılan, sərbəst olub, çoxsaylı kəkilli toxumlara malikdir. Toxumları uzunsov, yastılaşmış olub, aşağı sonluğu itiucludur. Uzunluğu 12-18 mm, eni 3-6 mm, qalınlığı isə 2-3 mm-ə bərabərdir. Tükcüklü olub, sıxılaraq itiuclu sonluqla qurtarır. Çiçəkləri zəif iyli, gümüşü-sarı və ya yaşılımtıl-sarıdır. Yuyulduqdan sonra tükcüklü toxumları istifadə edilir.

Tropik meşə və meşə kənarlarında yaşayır. Yetişmə dövründə meyvə və toxumlarını qılçıqlarından azad etməklə toplanılmalıdır. Kölgədə qurudulmalıdır. Xammalın aid olduğu bir növün digərinə qarışmaması üçün xüsusi olaraq ciddi şəkildə banka, yeşik və bağlamalarda saxlanılmalıdır. A siyahısına daxildir. Toxumların tərkibindəki bioloji aktiv maddələr hər il analiz edilərək yoxlanılmalıdır.

Tərkibi və təsiri

Toxumlarında təbii şəkildə strafantozid qlükozidi, çimarol qlükozidi və digər qlükozidlər yerləşir. Ümumi miqdarı 8-10% təşkil edir.

Kardiotonik olub, ürək xəstəliklərində təyin edilir. Farmakologiyada dərman məqsədilə strofantın Strophanthus gratus və Strophanthus hispidus növləri işlədilir. Toxumları xammal olaraq tətbiq edilir. Strofantin K (inyeksiya 0,025%), kardiotonik dərmandır.Strofantidin asetat (0,025%) kardiotonik dərmandır.

Xammal kimi toxumundan keyfiyyətli dərman olan strofantin K alınir. Bu dərman maddəsi kəskin ürək-damar çatmamazlığında və kəskin miokard infarktında tətbiq edilir. Yüksək effektli olub, təsiri 5-10 dəqəqədən sonra başlayır və 15-30 dəqiqə maksimum miqdara çatır.