Ksar və ya qsar, cəmdə ksour və ya qsourərəb dilindəki qaṣar (قَصَر) (bu sözün özünün latın dilindəki castrum (qala) sözündən törəndiyi düşünülür) sözündən götürülüb, Şimali Afrikada "istehkam tipli yaşayış

Əlcəzairdə[ölü keçid] ksar dağıntıları

məskəni və ya kənd" mənasında işlədilən termindir. Bu termin ümumilikdə bərbərlərin istehkam tipli kəndlərinə aid edilir.

Mənşəyi və mənası

redaktə

Məğrib ərəbcəsində qsar sözünün qarşılığı standard ərəb dilindəki "qala" və ya "saray" mənasını verən qaṣar (قَصَر ) sözünə uyğun gəlir[1] və bu söz müsəlman dünyasının başqa yerlərində də rast gəlinir.

Şimali Afrikada Bərbər dilli populyasiyalar tərəfindən ksar termini üçün istifadə olunan orijinal söz ağrem (təkdə) və ya iğerman-dır (cəmdə). Məğrib-də bu termin "istehkam edilmiş kənd" və ya "qala" kimi daha ümumi bir məna daşıyır.

 
Hallouf[ölü keçid] ksarının görünüşü, Tunis

Memarlıq

redaktə

Məğribdəki ksar ümumilikdə məscid, hamam, soba və dükan kimi kollektiv binalar və digər quruluşlara sahib olan evlərdən ibarətdir. Ksar əsasən Şimali Afrikadakı vahələrdə yaşayan əhali arasında geniş yayılmışdır. Müdafiəni asanlaşdırmaq üçün ksarlar bəzən dağlıq ərazidə yerləşir. Yaşayış evlərinin hamısı əsasən tək bir davamlı divar daxilində yerləşir. Bütün tikililərin tikinti materialı adətən çiy kərpic və ya kəsilmiş daş və çiy kərpicdən ibarətdir. Ksarlar Bərbər memarlığının əsas təzahürlərindən birini təşkil edir.

İstinadlar

redaktə
  1. Wehr, Hans; Cowan, J. M. A Dictionary of Modern Written Arabic (Third). Ithaca, N.Y.: Spoken Language Services. 1976. səh. 768.