Kuba libre (ispan: [ˈkuβa ˈliβɾe]; sözün əsl mənasında "Azad Kuba"), ana tərkibi kolarom-dan ibarətdir. Bir çox reseptlərdə buz üzərində laym şirəsindən ibarət highball stəkanında təqdim olunan kokteyldir . Ənənəvi olaraq, kola tərkib hissəsi Coca-Cola ("Kola") və spirt Bacardi kimi yüngül romdur; lakin, içki müxtəlif növ rom və kola markaları ilə hazırlana bilər və təzə sıxılmış laym şirəsi əlavə edilə bilər və ya olmaya da bilər.

Kokteyl 20-ci əsrin əvvəllərində, İspaniya-Amerika müharibəsində müstəqillik qazandıqdan sonra Kubada yaranıb. Daha sonra Kuba, ABŞ və digər ölkələrdə məşhurlaşdı. Onun sadə resepti və ucuz, asantapılan inqrediyentləri onu dünyanın ən məşhur spirtli içkilərindən birinə çevirib. İçki tənqidçiləri tez-tez içkini orta səviyyəli hesab edirlər, lakin onun tarixi əhəmiyyəti qeyd edilmişdir.

İçki 1900-cü illərin əvvəllərində Kubada yaradılıb, lakin onun mənşəyi dəqiq deyil. Coca-Cola ilk dəfə ABŞ-dan Kubaya gətirildikdən sonra 1900-cü ildən qısa müddət sonra məşhurlaşdı. Kuba librenin mənşəyi 1898-ci il İspan-Amerika Müharibəsindən sonra ABŞ-ın Kubaya sərt müdaxiləsi ilə bağlıdır; içkinin ənənəvi adı olan "Cuba libre" (Azad Kuba) Kuba müstəqillik hərəkatının şüarı idi. Kuba libresinin bəzən İspaniya-Amerika müharibəsi zamanı yaradıldığı deyilir. 1900-cü ildə Coca-Cola-nın Kubaya ilk paylanmasından əvvəl baş verir. "Cuba libre" adlı içki həqiqətən 1898-ci ildə tanınırdı, lakin bu su və qəhvəyi şəkərin qarışığı idi.

Bacardi reklam müdiri Fausto Rodriguez, içkinin ilk təqdim olunduğu zaman orada olduğunu iddia etdi və 1965-ci ildə bu barədə notarius tərəfindən təsdiq edilmiş bir ifadə verdi. Rodrigesə görə, bu, 1900-cü ilin avqustunda, o, 14 yaşında Havanadakı ABŞ Ordusu Siqnal Korpusunun üzvü kimi mesajçı kimi işləyərkən baş verib. Bir gün yerli bir barda Rodrigezin işəgötürəni Coca-Cola ilə qarışdırılmış Bacardi romunu sifariş etdi. Bu, yaxınlıqdakı bir qrup Amerika əsgərinin marağına səbəb oldu və onlar özləri üçün sifariş edərək, məşhur yeni içkinin doğulmasına səbəb oldular. Bacardi 1966-cı ildə Life jurnalının reklamında Rodriqesin ifadəsini dərc etdi. Bununla belə, Rodriqesin Bacardi idarəçisi olduğuna gör bəzi şərhçilərin onun hekayəsinin doğruluğuna şübhə etməsinə səbəb olub. Başqa bir hekayədə deyilir ki, içki ilk dəfə 1902-ci ildə Havananın "El Floridita" restoranında Kubanın müstəqilliyinin ildönümünü qeyd etmək üçün yaradılıb.

İçki Kubada əsas içki halına gəldi və tərkib hissələrin geniş yayılmasına və asan tapılan olmasına görə tutdu. Havana 19-cu əsrdə artıq buzlu içkiləri ilə tanınırdı, çünki o, çoxlu buz anbarı olan bir neçə isti iqlimli şəhərlərindən biri idi. Bacardi və digər Kuba romları da müstəqillik əldə etdikdən sonra çoxlu sayda xarici turist və sərmayədar, eləcə də spirtli içkilərin ixracı üçün yeni imkanlar gətirdi. Bacardi kimi yüngül romlar (az sıxlıqlı) asan qarışdığı üçün kokteyllər üçün üstünlük təşkil etdi. Coca-Cola 1886-cı ildə qablaşdırıldığı gündən bəri ABŞ-da adi kokteyl həlledicisi (ing. drink mixer) idi və 1900-cü ildə ilk dəfə ixrac edildikdən sonra bir çox ölkədə hər yerdə yayılmış içkiyə çevrildi.

Rom və kola tez bir zamanda Kubadan ABŞ-a yayıldı. 20-ci əsrin əvvəllərində kokteyl, "Coca-Cola"-nın özü kimi, ABŞ-ın cənubunda ən populyar kokteyl idi. 1922-ci ildən 1933-cü ilə qədər Qadağalar dövründə Coca-Cola aşağı keyfiyyətli romların, eləcə də digər içkilərin dadını maskalamaq üçün əlverişli həlledici içki oldu. 1921-ci ildə H.L. Menken zarafatla Cənubi Karolinada avtomobil radiatorlarından süzülmüş texniki spirtlə qarışdırılmış Coca-Cola-dan ibarət "jump stiddy" adlı Cənubi Karolina variantı haqqında yazdı. Qadağadan sonra rom və kola ABŞ-ın şimal və qərbində, həm yuxarı, həm də aşağı dairələrdə geniş yayılmışdır.

Kuba libre İkinci Dünya Müharibəsi zamanı populyarlığın yeni səviyyəsinə çatdı. 1940-cı ildən başlayaraq, Birləşmiş Ştatlar Alman Donanmasından müdafiə etmək üçün Britaniyanın Qərbi Hindistan adalarında bir sıra farpostlar yaratdı. Amerikanın iştirakı amerikalı hərbçilər və yerli əhali arasında zövqlərinin inkişaf etdirilməsi üçün bir-birinin məhsullarına mədəniyyətlərarası tələbat yaratdı. Xüsusilə, Amerika hərbçiləri Karib romunu ucuz olduğuna görə götürdülər, Coca-Cola isə şirkət tərəfindən ordu ilə birlikdə göndərilməsi səbəbilə adalarda xüsusilə geniş yayıldı. Birləşmiş Ştatlarda idxal edilən rom getdikcə populyarlaşdı, çünki sənaye spirti üçün hökumət kvotaları Amerikanın yerli içkilərinin distillələrinin istehsalını azaltdı.

1943-cü ildə Lord Invader -in Kalipso mahnısı " Rum və Coca-Cola " Trinidaddakı içkiyə daha çox diqqət çəkdi. Mahnı Lionel Belasco -nun 1904-cü ildə yazdığı "L'Année Passée" kompozisiyasının Trinidaddakı Amerika əsgərlərinin yerli qızlarla əyləşərək rom və kola içməsi haqqında yeni sözlərlə uyğunlaşdırılması idi. Komediyaçı Morey Amsterdam "Rum və Coca-Cola" filmini plagiat etdi və onu Andrews Sisters -ə öz əsəri kimi lisenziyalaşdırdı. Andrews Sisters versiyası 1945-ci ildə böyük bir hit oldu və kuba librenin, xüsusən də orduda populyarlığını daha da artırdı. Lord Invader və Belasco bəstəsinin sahibləri mahnının hüquqları üçün Amsterdamı məhkəməyə verdilər və qazandılar.

1959-cu ildə Kuba İnqilabı zamanı Bacardi Puerto Rikoya qaçdı. Növbəti il ABŞ Kubaya qarşı Kuba məhsullarının idxalını qadağan edən embarqo qoydu, Kuba da Amerika məhsullarının idxalını qadağan etdi. Kuba istehsalı olan rom ABŞ-da, Coca-Cola isə əsasən Kubada mövcud olmadığından, hər iki ölkədə ənənəvi inqrediyentləri olan rom və kola hazırlaması çətinləşdi.

Məşhurluğu və kultlaşması

redaktə
 
Coca-Cola və laymlı Kuba libre

Kuba libre çox məşhurdur; Bacardi deyir ki, bu, dünyada ən populyar ikinci spirtli içkidir. Onun populyarlığı əsas inqrediyentlərin hər yerdə olması və aşağı qiyməti və hazırlanmasının çox asan olması ilə bağlıdır. İstənilən miqdarda və ya üslubda rom hazırlana biləcəyi üçün onu hazırlamaq sadədir və bu prosesdə yanlışlığa yol vermək çətindir.

İçki tənqidçiləri tez-tez kokteyl haqqında aşağı fikirdədirlər. Yazıçı Wayne Curtis bunu "ilhamlanmış yumşaqlıq içkisi" adlandırarkən, The Washington Post -dan Jason Wilson bunu "tənbəl insanın içkisi" adlandırdı. Slate -dən Troy Patterson bunu "xüsusilə yaxşı olmamasına baxmayaraq klassikə çevrilən klassik orta səviyyəli Karib-Amerika highball " adlandırdı.

Çarlz A. Coulombe Kuba libreni tarixən vacib içki hesab edir və yazır ki, bu içki "dəyişən dünya nizamının güclü simvolu - köhnə müstəmləkə imperiyalarının lubrikantı olan rom və müasir Amerika qlobal kapitalizminin simvolu olan Coca-Colanın nikahıdır. ". Bundan əlavə, həm rom, həm də Coca-Cola Karib dənizi inqrediyentlərindən hazırlanır və Avropa və Amerika ticari yollarla qlobal mallara çevrilir. Coulombe görə, içki "deyəsən müasir dünyanın tarixi elementlərini mükəmməl şəkildə əks etdirir".

Hazırlanması və versiyaları

redaktə
 
Əvvəlcədən qarışdırılmış Bundaberg Rum & Cola, 2006

Reseptlər ölçülərə və əlavə maddələrə görə bir qədər dəyişir, lakin əsas maddələr həmişə rom və koladır. Beynəlxalq Barmenlər Assosiasiyasının resepti 50 ml yüngül rom, 120 ml kola və buz üzərinə 10 ml yeni sıxılmış laym əlavə etməklə alınır. Bununla belə, rom və kola istənilən miqdarda və nisbətdə istifadə edilə bilər. Bundan əlavə, açıq rom ənənəvi olsa da, tünd romlar və digər növləri də istifadəyə yaralıdır.

Coca-Cola içkinin tərkibindəki adi koladır və müştərilər nadir hallarda başqa bir şey sifariş edirlər. Bu, Kubada içkinin mənşəyinə gedib çıxır və 1920-ci illərdə Coca-Cola Pepsi və Chero-Cola-nın iflasından sonra əsas kola markası və buna görə də spirtli içkilərdə üstünlük verilən kola həlledicisi kimi ortaya çıxdıqda möhkəmlənmişdir. Pepsi-nin sonradan kokteyl bazarına girmək cəhdləri, xüsusən də "Rum və Coca-Cola" mahnısı ictimai təxəyyüldə birliyi möhkəmləndirdikdən sonra uğursuz oldu.

Buna baxmayaraq, bəzən müxtəlif kolalardan istifadə olunur. Kubada Coca-Cola ABŞ-ın 1960-cı il embarqosundan bəri idxal edilmədiyi üçün yerli TuKola Kuba libreslərində istifadə olunur. Digər ümumi variantlarda Meksika kokası (yüksək fruktozalı qarğıdalı siropu əvəzinə qamış şəkərindən istifadə edir), Moxie, Diet Coke (Kuba Lite və ya rom və Diet) və Dr. Pepper ( Kapitan Morqanın iştirak etdiyi Kapitan və Bibər ədviyyatlı rom) sifariş olunur.

Laym ənənəvi olaraq içkiyə daxil edilir, sifariş yalnız "rom və kola" olduqda laym qatılmır. Bəzi erkən reseptlər laym şirəsinin qarışdırılmasını tələb edirdi; digərləri isə yalnız qarnir kimi laym əlavə edir. Digər erkən reseptlər cin və bitter kimi əlavə maddələr istifadə edirdi. Bəzi mənbələr laymı adi rom və koladan fərqləndirən əsl Kuba libresi kimi içki üçün vacib hesab edir. Bununla belə, laym tez-tez hətta "rom və kola" sifarişlərinə də daxil edilir.

Həmçinin bax

redaktə

İstinadlar

redaktə
  • Brown, Jared McDaniel; Miller, Anistatia Renard. Cuba: The Legend of Rum. Mixellany Limited. 2009. ISBN 978-0976093787.
  • Coulombe, Charles A. Rum: The Epic Story of the Drink that Conquered the World. Citadel Press. 2005. ISBN 0806525835.
  • Curtis, Wayne. And a Bottle of Rum: A History of the New World in Ten Cocktails. New York, NY: Three Rivers Press. 2009. ISBN 978-0307512857.
  • Gjelten, Tom. Bacardi and the Long Fight for Cuba: The Biography of a Cause. Penguin Group. 2008. ISBN 978-0670019786.
  • Kingwell, Mark. Classic Cocktails: A Modern Shake. Macmillan Publishers. 2007. ISBN 978-0312375232.
  • Kurlansky, Mark. Havana: A Subtropical Delirium. Bloomsbury Publishing USA. 2017. ISBN 978-1632863935.
  • Mariani, John F. Cuba Libre // Encyclopedia of American Food and Drink. Bloomsbury Publishing. 2015. ISBN 978-1620401613.