Ləzgistan
Ləzgistan — Lezgistan və ya Lekiya (ləzg. Leӄi) aşağıdakılara istinad edə bilər:
- Ləzgilərin yaşadığı Qafqazın bir parçası. Şərq yazarları eyni ərazini Dağıstan adlandırıblar.[1].
- Sadval separatçı təşkilatının irredentist konsepsiyası, Rusiya Dağıstan Respublikası[2] və Azərbaycanın Ləzgilərlə həmsərhəd əraziləri üzərində vahid bir etnopolitik qurum yaratmağa yönəlmişdir.
Tarixi anlayışı redaktə
Herodot, Strabon və Yaşlı Pliniy də daxil olmaqla qədim yunan tarixçiləri Qafqaz Albaniyasında yaşayan Legoy xalqına istinad edərkən, 9–10-cu əsrlərin ərəb tarixçiləri müasir Dağıstan ərazisindəki Lakz krallığını qeyd edirlər[3] Əl Məsudi bu bölgənin sakinlərini Lakzamlar[4] adlandırmışdır.[5]
Rusiyada inqilabdan əvvəl "Ləzgin" termini müasir Rusiya Dağıstan Respublikasının ərazisində yaşayan bütün etnik qruplara şamil edilirdi[6].
Siyasi konsepsiyası redaktə
Ləzgi milli hərəkatı Sadval (Birlik) 1990-cı ilin iyulunda Rusiyada (o vaxt Sovet İttifaqı) Dağıstanın Dərbənd şəhərində yaradıldı.[7] Ləzgilərin (Azərbaycan və Dağıstanda) birləşməsini tələb etdilər, çünki sovet hakimiyyəti dövründə onlara "mədəniyyətlərini inkişaf etdirmək imkanı verilmədi". Sadval Azərbaycanda dəstək tapmadı, üstəlik, 19 mart 1994-cü ildə Bakı metrosunda 27 adamın öldüyü partlayışın Sadval tərəfindən edildiyi irəli sürüldü.[8]. Sadvalın yaradılmasında, silahlılarını maliyyələşdirməkdə, təlim verməkdə və silahlandırmaqda Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının iştirak etdiyinə dair sübutlar var idi.[9]
İstinadlar redaktə
- ↑ "Лезгистан". Энциклопедический Словарь Ф.А.Брокгауза и И.А.Ефрона. Библиотека «Вѣхи». 1890–1907. March 3, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 21, 2011.
- ↑ Markedonov, Sergey. Radical Islam in the North Caucasus. Center for Strategic and International Studies. 2010. səh. 2. ISBN 0892066148. 2021-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-06.
- ↑ Haspelmath, Martin. A grammar of Lezgian. Walter de Gruyter. 1993. səh. 17. ISBN 3110137356. 2022-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-06.
- ↑ Yakut, IV, 364. According to al-Masoudi (Murudzh, II, 5)
- ↑ VFMinorsky. History of Shirvan. M. 1963
- ↑ Olson, James Stuart; Pappas, Nicholas Charles. An Ethnohistorical dictionary of the Russian and Soviet empires. Greenwood Publishing Group. 1994. səh. 438. ISBN 0313274975. 2022-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-06.
- ↑ Minorities at Risk Project, Chronology for Lezgins in Russia, 2004 Arxivləşdirilib 2012-10-19 at the Wayback Machine (accessed 21 September 2011)
- ↑ "Acts of terrorism in Metro in other countries". Pravda. 2010-08-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-03-29.
- ↑ Coene, Frederik. The Caucasus: an introduction. Taylor & Francis. 2009. səh. 161. ISBN 0415486602. 2021-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-06.