Linşöping Universiteti

Linköping Universiteti (LiU; isveç. Linköpings universitet) İsveçin Linköping və Norrköping şəhərlərində yerləşən dövlət tədqiqat universitetidir. 1969-cu ildə qurulan universitet, 1975-ci ildə tam universitet statusu almış və İsveçin ən böyük akademik qurumlarından biridir. Universitet dörd fakültədən ibarətdir: İncəsənət və Elmlər, Təhsil Elmləri, Tibb və Səhiyyə Elmləri və Texnologiya İnstitutu.

Linköping Universiteti LiU
Linköpings universitet
Mavi və ağ rənglərdə olan loqo, universitetin adının baş hərflərini stilizə edilmiş şəkildə təsvir edir.
Linköping Universitetinin əsas kampusu
58°23′57″ şm. e. 15°34′37″ ş. u.
Beynalxalq adı	Linköping University
Şüar	"Diligentia et Sapientia" (Çalışqanlıq və Müdriklik)
Əsası qoyulub	1969
Tip	Dövlət universiteti
Rektor	Jan-Ingvar Jönsson
Tələbə sayı	32,000
Şəhər	Linköping və Norrköping
Ölkə	İsveç
Ünvan	581 83 Linköping, İsveç
Sayt	liu.se
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarix

Linköping Universitetinin təməli, 1969-cu ildə İsveç parlamenti tərəfindən qəbul edilən bir qanunla atıldı. Bu qanun, İsveçin cənub-şərqindəki Linköping və Norrköping şəhərlərində yeni bir universitet qurulmasını təsdiqlədi. 1970-ci ildə ilk fakültələr olan Texnologiya Fakültəsi və Tibb Fakültəsi açıldı. Bu, regionda ali təhsil imkanlarını genişləndirmək və bölgənin sənaye və texnoloji inkişafına töhfə vermək məqsədi daşıyırdı.

1975-ci ildə Linköping Universiteti rəsmi olaraq quruldu və tam universitet statusu aldı. Bu, universitetin müstəqil bir təhsil və tədqiqat müəssisəsi olaraq tanınması və öz proqramlarını inkişaf etdirmək üçün daha çox sərbəstlik qazanması demək idi.

O vaxtdan bəri Linköping Universiteti sürətlə böyüdü və inkişaf etdi. Yeni kampusların açılması, yeni fakültələrin və tədqiqat mərkəzlərinin qurulması ilə universitet tədricən təhsil və tədqiqat sahələrini genişləndirdi. Bu genişlənmə, universitetin təklif etdiyi təhsil proqramlarının müxtəlifliyini artırdı və müxtəlif sahələrdə tədqiqat imkanlarını genişləndirdi.

Bu gün Linköping Universiteti, İsveçin ən böyük və ən nüfuzlu universitetlərindən biridir. Universitet, təhsil və tədqiqat sahələrindəki yenilikçi və qabaqcıl yanaşması ilə beynəlxalq səviyyədə tanınır.

Kampuslar

Linköping Universiteti (LiU), İsveçin iki fərqli şəhərində yerləşən iki əsas kampusa malikdir:

Linköping Kampusu

Linköping şəhərinin mərkəzində yerləşən bu kampus, LiU-nun ən böyük və ən qədim kampusudur. Kampus, geniş yaşıllıq sahələri, müasir binaları və canlı tələbə atmosferi ilə seçilir. Təbiət elmləri, mühəndislik, tibb və humanitar elmlər fakültələrinin yerləşdiyi bu kampus, geniş təhsil və tədqiqat imkanları təklif edir. Kampusda yerləşən bəzi mühüm fakültələr və bölmələr bunlardır:

• Texnologiya Fakültəsi: Mühəndislik, kompüter elmləri, fizika və riyaziyyat kimi sahələrdə təhsil və tədqiqat imkanları təklif edir.
• Tibb və Sağlamlıq Elmləri Fakültəsi: Tibb, biomedikal elmlər, səhiyyə və qayğı elmləri kimi sahələrdə təhsil və tədqiqat imkanları təklif edir.
• Fəlsəfə və Elmlər Fakültəsi: Humanitar elmlər, sosial elmlər, təhsil və davranış elmləri kimi sahələrdə təhsil və tədqiqat imkanları təklif edir.

Norrköping Kampusu

Norrköping şəhərinin mərkəzində, Motala çayı sahilində yerləşən bu kampus, LiU-nun daha kiçik, lakin eyni dərəcədə dinamik bir kampusudur. Tarixi binaları və sənaye mirası ilə tanınan bu kampus, yaradıcılıq və yeniliklə doludur. Əsasən incəsənət, dizayn və sosial elmlər sahələrində ixtisaslaşan bu kampus, tələbələrə ilhamverici bir təhsil və tədqiqat mühiti təqdim edir. Kampusda yerləşən bəzi mühüm fakültələr və bölmələr bunlardır:

• İncəsənət və Elmlər Fakültəsi (Norrköping bölməsi): Vizual incəsənət, dizayn, musiqi və teatr kimi sahələrdə təhsil və tədqiqat imkanları təklif edir.
• Sosial və Davranış Elmləri Bölməsi: Psixologiya, sosiologiya, siyasi elmlər və kommunikasiya kimi sahələrdə təhsil və tədqiqat imkanları təklif edir.

Hər iki kampus, müasir tədris və tədqiqat imkanları, kitabxanalar, laboratoriyalar, tələbə mərkəzləri və müxtəlif sosial və mədəni fəaliyyətlərlə təchiz edilmişdir. LiU, hər iki kampusunda tələbələrə yüksək keyfiyyətli təhsil və tədqiqat imkanları təqdim etmək və onların şəxsi və peşəkar inkişafına dəstək olmaq məqsədi daşıyır.

Təşkilat və idarəetmə

Linköping Universiteti (LiU), geniş tədris və tədqiqat sahələrini əhatə edən dörd əsas fakültədən ibarətdir:

1. Texnologiya Fakültəsi: Bu fakültə mühəndislik, kompüter elmləri, fizika və riyaziyyat kimi sahələrdə bakalavr, magistr və doktorantura səviyyələrində proqramlar təklif edir. Fakültə, həmçinin bir çox tədqiqat mərkəzi və laboratoriyaya ev sahibliyi edir və sənaye ilə sıx əməkdaşlıq edir.
2. Təbiət Elmləri Fakültəsi: Biologiya, kimya, yer elmləri və ətraf mühit elmləri kimi sahələrdə təhsil və tədqiqat imkanları təklif edən bu fakültə, təbiətin sirlərini açmağa və qlobal problemlərə həll yolları tapmağa yönəlmişdir.
3. Tibb və Səhiyyə Elmləri Fakültəsi: Tibb, biomedikal elmlər, səhiyyə və qayğı elmləri kimi sahələrdə təhsil və tədqiqat aparan bu fakültə, insan sağlamlığını yaxşılaşdırmaq və xəstəliklərlə mübarizə aparmaq üçün çalışır. Fakültə, Linköping Universitet Xəstəxanası ilə sıx əməkdaşlıq edir və tələbələrə real dünya təcrübəsi qazandırır.
4. İncəsənət və Elmlər Fakültəsi: Bu fakültə humanitar elmlər, sosial elmlər, təhsil və davranış elmləri kimi geniş bir sahəni əhatə edir. Fakültə, insanları, cəmiyyətləri və mədəniyyətləri anlamağa və dünyanı daha yaxşı bir yerə çevirməyə kömək edən tədqiqatlar aparır.

Bu dörd fakültədən əlavə, Linköping Universiteti bir çox institut və tədqiqat mərkəzinə ev sahibliyi edir. Bu mərkəzlər, müxtəlif sahələrdə ixtisaslaşmış tədqiqatlar aparır və universitetin tədqiqat gücünü artırır. Məsələn, Matematika və Tətbiqi Riyaziyyat İnstitutu, Riyaziyyat və Modelləşdirmə Mərkəzi, Milli Superkompüter Mərkəzi və digər bir çox mərkəz, universitetin tədqiqat imkanlarını genişləndirir və beynəlxalq səviyyədə tanınmasına kömək edir.

Akademik profil

Linköping Universiteti (LiU), tələbələrə bakalavr, magistr və doktorantura səviyyələrində geniş təhsil imkanları təqdim edir. Fərqli fakültələrdə yüzlərlə proqram seçimi ilə LiU, hər bir tələbənin maraq və ehtiyaclarına uyğun bir təhsil yolu tapmasına imkan yaradır.

Universitet, xüsusilə mühəndislik, kompüter elmləri, tibb və sosial elmlər sahələrindəki güclü tədqiqatları ilə beynəlxalq səviyyədə tanınır. Bu sahələrdəki tədqiqatlar, həm akademik dünyaya, həm də cəmiyyətə fayda verən yenilikçi və qabaqcıl həllər ortaya çıxarır. Məsələn, LiU-nun kompüter elmləri sahəsindəki tədqiqatları, süni intellekt, böyük məlumatlar və siber təhlükəsizlik kimi sahələrdə öncü çalışmalara imza atmışdır.

LiU, beynəlxalq səviyyədə tanınan bir universitetdir və dünyanın bir çox ölkəsindəki universitetlərlə əməkdaşlıq edir. Erasmus+, Nordplus və digər beynəlxalq mübadilə proqramları vasitəsilə tələbələrə və akademik heyətə beynəlxalq təcrübə qazanmaq və fərqli mədəniyyətləri tanımaq imkanı verir. Bu proqramlar, tələbələrin akademik və şəxsi inkişafına töhfə verməklə yanaşı, universitetin beynəlxalq nüfuzunu da artırır.

LiU, təkcə tədris və tədqiqat sahəsində deyil, həm də tələbə həyatı sahəsində də fərqlənir. Universitet, tələbələrə müxtəlif sosial, mədəni və idman fəaliyyətləri təklif edir və onların şəxsi inkişafına dəstək olur. Tələbə təşkilatları, klublar və tədbirlər, tələbələrin universitet həyatına fəal şəkildə qatılmalarına və yeni dostluqlar qurmalarına imkan yaradır.

Tələbə həyatı

Linköping Universiteti (LiU), təxminən 32.000 tələbədən ibarət böyük və müxtəlif bir tələbə cəmiyyətinə ev sahibliyi edir. Bu tələbələr, dünyanın müxtəlif ölkələrindən gələrək, universitetin kosmopolit və çoxmədəniyyətli mühitinə zənginlik qatırlar.

LiU, tələbələrin rahat və təhlükəsiz bir yaşayış mühiti təmin etmək üçün geniş imkanlar təklif edir. Kampus daxilində və ətrafında yerləşən müxtəlif yataqxanalar, tələbələrə müasir və rahat yaşayış şəraiti təqdim edir. Bundan əlavə, universitet, tələbələrə şəhərdəki kirayə mənzil seçimləri haqqında məlumat və dəstək təqdim edir.

LiU, tələbə həyatını zənginləşdirən və tələbələrin maraqlarına uyğun fəaliyyətlərə qatılmalarına imkan verən çoxsaylı tələbə təşkilatları, klubları və idman imkanları ilə canlı bir kampus həyatı təklif edir. Tələbələr, akademik klublardan sosial klublara, idman komandalarından mədəni qruplara qədər geniş bir yelpazədə seçim edə bilərlər. Bu təşkilatlar, tələbələrin yeni dostluqlar qurmalarına, liderlik bacarıqlarını inkişaf etdirmələrinə və universitet həyatına fəal şəkildə qatılmalarına imkan yaradır.

LiU, həmçinin tələbələrin sağlamlığına və rifahına da böyük əhəmiyyət verir. Universitet, müxtəlif idman imkanları, sağlamlıq xidmətləri və psixoloji dəstək xidmətləri ilə tələbələrin fiziki və zehni sağlamlıqlarını qorumalarına kömək edir.

Məşhur məzunlar

Linköping Universiteti (LiU), məzunları arasında dünyanın müxtəlif sahələrində tanınmış və uğurlu şəxslər yetişdirmiş bir təhsil ocağıdır. Bu məzunlar, siyasət, iş dünyası, elm, ədəbiyyat, incəsənət və digər sahələrdə liderlik mövqeləri tutmuş və cəmiyyətə mühüm töhfələr vermişlər.

LiU-nun ən tanınmış məzunlarından biri, 2014–2021-ci illər arasında İsveçin baş naziri vəzifəsini icra etmiş Stefan Löfvendir. Löfven, siyasi karyerasına başlamazdan əvvəl metal işçisi və həmkarlar ittifaqı lideri olaraq çalışmışdır. Baş nazir olaraq, sosial rifah, iqlim dəyişikliyi və miqrasiya kimi məsələlərdə önəmli siyasətlər həyata keçirmişdir.

LiU-nun digər bir məşhur məzunu, İsveçin tanınmış yazarlarından biri olan Jonas Gardelldir. Gardell, romanları, pyesləri və televiziya şouları ilə tanınır. Əsərlərində tez-tez LGBT mövzularına toxunan Gardell, İsveç cəmiyyətində LGBT hüquqlarının müdafiəçisi kimi tanınır.

İş dünyasında da LiU məzunları böyük uğurlar əldə etmişlər. Bunlardan biri, dünyanın ən böyük telekommunikasiya şirkətlərindən biri olan Ericsson-un keçmiş icraçı direktoru Carl-Henric Svanbergdir. Svanberg, həmçinin BP-nin sədri vəzifəsində çalışmış və şirkətin Deepwater Horizon fəlakətindən sonra yenidən qurulmasında mühüm rol oynamışdır.

Bu məzunlar, Linköping Universitetinin təhsil və tədqiqat sahəsindəki gücünü və tələbələrinə təqdim etdiyi imkanların genişliyini göstərən bir nümunədir. LiU, məzunlarının dünyanın müxtəlif yerlərində və müxtəlif sahələrdə uğur qazanması ilə qürur duyur.