Tatar doqquzdonu

(Lonicera tatarica səhifəsindən yönləndirilmişdir)

Tatar doqquzdonu (lat. Lonicera tatarica) — bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin doqquzdonkimilər fəsiləsinin doqquzdon cinsinə aid bitki növü.

Tatar doqquzdonu
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması

redaktə

Cənubi Sibirdə, Orta Asiya dağlarında, Tyan-Şanda, Altada bitir.

Botaniki təsviri

redaktə

Hündürlüyü 1,5-2,5 m-ə qədər olan koldur. Gövdəsinin qabığı bozumtul rəngdə olub, tədricən soyulur. Cavan zoğları hamar, sarımtıl-qonur rənglidir, zoğun ucunda yumurtavari, qarşı-qarşıya yerləşmiş tumurcuqları olur. Yarpaqları 6 sm uzunluqda və 3 sm enində olmaqla yumurtavarı və ya neştərvarı formalıdır, ucdan sivriləşmiş, bəzi hallarda iridir, yarpaq qoltuğunda cüt-cüt yerləşir, ləçəkləri ağ və ya tünd çəhrayı rənglidir. Meyvəsi 7 mm diametrində, qırmızı və ya sarımtıl rəngli, kürəvidir, avqust ayında yetişir, acıdır, yeyilmir, budaqlar üzərində cüt-cüt sərbəst və ya azacıq bitişik halda olur.

Ekologiyası

redaktə

Təbii halda meşə-çöl zonasında, çay vadilərində, qayalarda, meşə yaruslarında kölgəli ərazilərdə bitir.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Böyük Qafqazda, Kür-Araz ovalığında və Cənub böıgəsində rast gəlinir.

İstifadəsi

redaktə

Tək və qrup əkinlərində istifadə üçün yararlıdır.Ətirli çiçəyi, sıx, tünd-yaşıl çətiri bitkiyə çox dekorativ görkəm verir. Qabığında alkoloidlər, kumarin, saponin, flavonid, kömür, çiçəklərində isə şəkər, qlükoza, fruktoza vardır ki, müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilir.

İstinadlar

redaktə
  1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 173.

Həmçinin bax

redaktə