Lusi Ver

Lusi Ver
lat.Lucius Verus
Lusi Ver; lat.Lucius Verus
	Lucius Ceionius Commodus Verus
Roma İmperatoru
	; 8 mart 161 – 7 mart 169; (Mark Avreli ilə birlikdə)
Əvvəlki	Antonin Piy
Sonrakı	Mark Avreli
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	15 dekabr 130
Doğum yeri	Roma İmperiyası; Roma
Vəfat tarixi	†169
Vəfat yeri	Altinum
Vəfat səbəbi	Antonin vəbası
Dəfn yeri	Müqəddəs Ancelo qəsri
Fəaliyyəti	siyasətçi
Atası	Lusi Eliy (doğma); Antonin Piy (138-ci ildən atalığı)
Anası	Avidia Plautia
Həyat yoldaşı	Luçilla
Dini	Qədim Romada din
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Lusi Avreli Ver (lat. Lucius Ceionius Commodus, Lucius Aelius Commodus, Lucius Aelius Aurelius Commodus; * 15 dekabr 130; † 169 Altinum) — Mark Avreli ilə müştərək 161-169-cu illərdə Roma imperatoru olmuşdur.

Həyatı

Kimliyi

Doğma atası Lusi Eliy Ver Adrian tərəfindən oğulluğa götürüldüyünə görə qısa müddət imperatorluğa xələf olmuş, lakin 1 yanvar 138- ci ildə Adriandan qabaq vəfat etmişdir. Bundan sonra azyaşlı Lusi Ver növbə üzrə ikinci xələf adlandırılır ki, öz növbəsində imperatorluğu Antonin Piydən Mark Avreli ilə birlikdə qəbul etmiş olur.

Siyasi fəaliyyəti və müştərək imperatorluğu

Karyerasına 153- cü ildə Kvestor, 154-cü ildə konsul kimi başlamışdır. 32 yaşında Pretor, 161- ci ildə təzədən konsul kimi fəaliyyət göstərir.

Antonin Piyin ölümündən sonra Mark Avreli artıq hakimiyyətdə olsa da, və senatın idarəetməni tək ona tapşırmasına baxmayaraq hakimiyyəti Lusi Ver ilə bölüşməyi qərara alır.

Ciddi və tədbirli Mark Avrelidən fərqli olaraq, Lusu Ver öz kefi üçün yaşamağa, gününü kef məclislərində, əyləncədə keçirməyi üstün tuturdu. Antik mənbələrdə şəxsiyətinə cox tənqidi yanaşılır və o Neron ilə müqqayisə edilir.

Parfiya müharibəsi

162—166-ci illərdə Ver Parfiya çarlığı ilə müharibədə imperiya qoşunlarına rəhbərlik etmişdir.

163- cü ildə Suriyaya gələrək parfiyaya qarşı müharibəyə hazırlaşarkən yüngül vä eşqibazlıq hərəkətləri ilə özünü cox alçaltmışdır. o hətta məşuqəsinin göstərişi ilə saqqalıni qirxmağa məcbur olmuşdur. Sərkərdələri döyüş meydanında çətinliyə düşəndə belə, hətta Kapadokiya valisi öz legionu ilə məğlub edildikdə belə o, öz kefindən qalmırdı. Günlərini ov ovlamaqda, musiqi sədaları altında dəniz gəzintisində keçirirdi. Müharibədən sonra qələbəni Ver və Mark Romada zəfər yürüşü keçirərək qeyd edirlər. Bu qələbənin əldə edilməsində Lusi Verin deyil sərkərdələrin böyük əməyi olmuşdur. Bu müharibədə Mesopatamiya, Suriya və Ermənistan Romanın ərazisinə təzədən qatılmış olur. Bu münasibətlə Lusi Ver özünə yeni lat. Armeniacus ləqəbini götürür.

Əyyaş imperator

Romaya geri dönən Lusi Ver tam səfeh və əyyaş bir həyat tərzi keçirir. Kef məclislərindən sonra tez-tez qladiator döyüşləri keçirdərmiş. Mark Avreli fəlsəfi "Düşüncələr"ində Veri belə xarakterizə edir: "...qardaşımın əxlaqı məni özüm öz qeydimə qalmağı vadar edir,amma onun istiqanlılığı və hörmətcilliyi məni sevindirir."

Mark Avreli qardaşının bu hərəkətlərindən utansa da, özünü görməzliyə vururdu. Onu nəzarətsiz buraxmamaq üçün 167-ci ildə Markomann müharibəsində özü ilə yürüşə götürür. Orada Lusi Ver günlərini ovda və kef məclislərində keçirərkən, Mark Avreli bütün işlərin həllini öz üzərinə götürür. Pannon alındıqdan sonra Romaya geri dönürlər.

Ölümü

40 yaşına çatmamış insultdan (lat. Apoplexia cerebri) vəfat etmişdir. Onun ölümü Mark Avreli ağlatmışdır. Senat onu " Ilahi Ver" adlandıraraq allahlar sırasına aid etmişdir

SƏLƏF

Antonin Piy

Lusi Ver
Nerva-Antonin sülaləsi imperatoru

XƏLƏF

Mark Avreli

Mənbə

Timothy Barnes: Hadrian and Lucius Verus. In: Journal of Roman Studies 57, 1967