Mömin xan Mömin

Mömin xan Mömin (180012 may, 1851) (urdu مؤمن خان مؤمنؔ) — urdu şairi.

Mömin xan Mömin
Mirzə Mömin xan Qulamnəbi xan oğlu Kəşmiri
Doğum tarixi
Doğum yeri Dehli, Hindistan
Vəfat tarixi (50 yaşında)
Vəfat yeri Dehli, Hindistan
Fəaliyyəti şair, aforizmlər müəllifi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı redaktə

Mömin xan Mömin 1800-cü ildə Dehli şəhərində doğulmuşdu. Atası Qulamnəbi xan və babası həkim Namdar xan Böyük Moğollar imperiyasının tanınmış şəxslərindən idi.

Mömin xan Mömin urdu şeirinin ustad şairlərindəndir. Bir çox şagirdlər yetirib. Onlardan biri də Qurbanəli bəy Salikdir.[1]

Mömin xan Mömin Dehli ədəbi mühitində sayılıb-seçilən şairlərdən idi. O, Mirzə Əsədulla xan Qaliblə dostluq edirdi.

Kəlbəli xan Faiq yazır: "Mömin, sadəcə şairliklə məşhur olmayıb eyni zamanda tibb, astronomiyasahmatla da məşğul olur, bir çox peşə və sənətdə zamanəsinin öndə gələn şəsiyətlərindən idi. Onun evi sənət ərbabının mərkəzi durumuna çevrilmişdi. Onun bu durumu şagirdləri üçün qürur qaynağıydı. Qurbanəli bəy sahmat oyununun aşiqi olmuşdu. Bu sahədə o qədər irəliləmişdi ki, 1866-cı ildə Dehlidə qurulan sahmat dərnəyinə üzv seçildi.[1]

Mömin xan Mömin 1851-ci ildə vəfat edib.

Ədəbiyyat redaktə

  • Mü’min, Külliyyât-i Müǿmin (nşr. Kalb Ali Han Fâik), Lahor 1964;
  • T. G. Bailey, A History of Urdu Literature, Lahore, ts., s. 72;
  • M. Mustafa Han Şîfte, Gülşen-i Bîħâr (nşr. Kalb Ali Han Fâik), Lahor 1973, s. 537-568;
  • Zahîr Ahmed Sadîkī, Müǿmin kî Ķaśîde Nigârî: Urdû Ķasîde Nigârî (nşr. Ümm-i Hânî Eşref), Aligarh 1982, s. 249-275;
  • Seyyid M. Akīl Rizvî, Urdû Meŝnevî kâ İrtiķā, Leknev 1983, s. 155-158;
  • Muhammad Sadiq, A History of Urdu Literature, Delhi 1984, s. 238-241;
  • Mahmûd Birelvî, Muħtaśar Târîħ-i Edeb-i Urdû, Lahor 1985, s. 149-150;
  • M. Camîl Ahmed, Urdû ŞâǾirî par Eyk Nažar, Karaçi 1985, s. 175-191;
  • Ferzâne Seyyid, Nuķūş-i Edeb, Lahor 1986, s. 107-114;
  • Sirâcülislâm, Teźkire ve Tebśıra, Karaçi 1989, s. 95-101;
  • M. Hüseyin Âzâd, Âb-ı Ĥayât, Lahor 1991, s. 342-344;
  • M. Hüseyin Tesbîhî, Müǿminnâme, İslâmâbâd 1993;
  • Râm Bâbû Seksîne, Târîħ-i Edeb-i Urdû (trc. Mirzâ M. Askerî), Karaçi 1995, s. 271-274;
  • Halil Toker, Hindistan’da Farsça ve Urduca Şiir ve II. Bahadır Şah Devri Şairleri (doktora tezi, 1995), İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 169-178;
  • J. A. Haywood, “Muǿmin”, EI² (İng.), VII, 555-556;
  • Vahîd Kureyşî, “Müǿmin”, UDMİ, XXI, 835-837.

İstinadlar redaktə

  1. 1,0 1,1 Ənvər Çingizoğlu, Hindistanda yaşayıb-yaratmış Azərbaycan aydınları, Bakı: Mütərcim, 2014, 322 səh.

Həmçinin bax redaktə

Xarici keçidlər redaktə