Məhəmməd Zaman

Məhəmməd Zaman və ya Məhəmməd Paolo Zaman Kermani (d. 1680-ci ildən əvvəl – ö. 1700-cü ildən sonra) — Səfəvi imperiyasında fəaliyyət göstərən məşhur rəssam və xəttat. Səfəvi imperiyası miniatür sənətində XVII əsrin ortalarında yaranmağa başlayan Farangi-Sazi üslubunun ən görkəmli nümayəndələrindən biri hesab edilir.

Məhəmməd Zaman
Doğum adı	Məhəmməd Əli İbn Abdul Bəy İbn Əliqulu Cabbadar
Doğum tarixi	1680=-ci ildən əvvəl
Doğum yeri	Səfəvilər İmperiyası.
Vəfat tarixi	1700=-ci ildən sonra
Vəfat yeri	Moğol imperiyası
Fəaliyyəti	müzəhhib[d], rəssam, xəttat
Stil	Avropa stili ilə ənənəvi Səfəvi miniatür sənətinin sintezi
Tələbəsi	Əli Əşrəf Nəqqaş Avşar
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Təxminən 1680-ci ildə dünyaya gəlmiş, fəaliyyəti nəticəsində məşhur Səfəvi xəttatlarından və rəssamlarından birinə çevrilmişdir. Əslən Kermandan olsa da, Təbrizdə təhsil almışdır. II Şah Abbasın hakimiyyəti dövründə şah tərəfindən rəssamlıq sənəti alması üçün Romaya göndərilmişdir, lakin buradakı təhsili zamanı Katolik olmuş və Paolo adını qəbul etmişdir. Din dəyişdirdiyinə görə, Səfəvi imperiyasına geri döndükdən sonra problem yaşamışdır. Xristianlığı qəbul etməsinin aşkarlanmasından sonra Böyük Moğol imperiyasına qaçmış, moğol sülaləsi tərəfindən qəbul edilərək saraya yerləşdirilmişdir. O, rəssam və xəttat kimi italyan rəssamların texnikasından təsirlənmişdir. Tarixçi İvanov iddia edir ki, Məhəmməd Zaman Romaya getməmiş, İsfahandakı italyan rəssamlardan dərs almışdır. Ona görə, guya Məhəmməd Zamanın katolikliyi qəbul edəcəyi Romaya rəssamlıq dərsi almaq üçün göndərilməsi sadəcə rəngli bir əfsanədən ibarətdir və həqiqəti əks etdirməməkdədir. Bildirilir ki, məşhur italyan həkim və səyyah Nikkolao Manucci moğol sarayında olarkən, Övrəngzibin sarayında Məhəmməd Zamanla tanış olmuşdur.

• 
  Məhəmməd Zaman tərəfindən çəkilmiş "Mavi Süsən" rəsmi. Bruklin muzeyində saxlanmaqdadır..
• 
  1680-ci ildə Məhəmməd Zaman tərəfindən çəkilmiş "Gecə fasiləsi" rəsm əsəri. Luvr muzeyində saxlanmaqdadır.
• 
  Məhəmməd Zamanın çəkdiyi miniatür. Arxa fondakı mənzərə Avropa rəsm təsirlərini göstərir.
• 
  "Bəhram Gur Hind şahzadəsi ilə". Məhəmməd Zaman tərəfindən 1675/1676-cı ildə çəkilmişdir

Həmçinin bax

• Səfəvi incəsənəti
• Əliqulu Cabbadar
• Farangi-Sazi

Mənbə

• Chahryar Adl və Irfan Habib. History of Civilizations of Central Asia: Development in contrast : from the sixteenth to the mid-nineteenth. 2003. ISBN 92-3-103876-1.
• Bernard Lewis. The Muslim Discovery of Europe. W. W. Norton & Company. 2001. ISBN 9780393245578.
• Parviz Tanavoli. European Women in Persian Houses: Western Images in Safavid and Qajar Iran. Bloomsbury Publishing. 2016. ISBN 9781838608491.