Macarıstan Elmlər Akademiyası
Macarıstan Elmlər Akademiyası (mac. Magyar Tudományos Akadémia (MTA)) — Macarıstanın ən önəmli və prestijli elmi təşkilatı. Budapeştdə Dunay çayının sahilində yerləşir. Onun əsas vəzifələrinə elmin inkişaf etdirilməsi, elmi tapıntıların yayılması, tədqiqat və inkişafı dəstəkləmək və Macarıstan elmini ölkə daxilində və dünyada təmsil etməkdir.
| Macarıstan Elmlər Akademiyası MTA | |
|---|---|
| Magyar Tudományos Akadémia | |
 | |
 | |
| Yaranma tarixi | 3 noyabr 1825 |
| Qurucusu | |
|
mta.hu mta.hu/english |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
redaktəAkademiyanın tarixi 1825-ci ildə İştvan Seçeninin Bratislavada elm cəmiyyətin məqsədlərini həyata keçirtmək üçün əmlakının bir illik gəlirini təklif etdiyi vaxtdan başlayır. İştvandan sonra bir sıra insanlar onun yolunu davam etdirdilər. Məqsədi Macarıstanın inkişafı və ölkədə elm və sənətin öyrənilməsi və yayılması kimi göstərildi. Müəssisə hazırkı adını 1845-ci ildə aldı.
Mərkəzi binası 1865-ci ildə Neointibah memarlığı üslubunda inşa edilmişdir. Binanın memarı Fridrix Avqust Ştüler idi.
Macarıstan Milli Elmlər Akademiyasının bölmələri
redaktə
Elmi bölmə Akademiyanın bir və ya bir neçə əlaqəli elm filialları tərəfindən təşkil olunan bir hissəsidir.
Macarıstan Elmlər Akademiyasının hazırda on bir əsas bölməsi var:[1]
- I. Dilşünaslıq və ədəbiyyat bölməsi
- II. Fəlsəfə və tarix elmləri bölməsi
- III. Riyaziyyat bölməsi
- IV. Kənd təsərrüfatı elmləri bölməsi
- V. Tibb elmləri bölməsi
- VI. Mühəndislik elmləri bölməsi
- VII. Kimya elmləri bölməsi
- VIII. Biologiya elmləri bölməsi
- IX. İqtisadiyyat və hüquq bölməsi
- X. Yer elmləri bölməsi
- XI. Fiziki elmlər bölməsi
Tədqiqat institutları
redaktə- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Kənd Təsərrüfatı Tədqiqatları Mərkəzi[2]
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Kimya Araşdırmaları Mərkəzi
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Astronomiya və Yer Elmləri Araşdırma Mərkəzi
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Biologiya Tədqiqat Mərkəzi
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Kompüter və Avtomatika Araşdırma İnstitutu
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Ekoloji Tədqiqatlar Mərkəzi
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının İqtisadi və Regional Araşdırmalar Tədqiqatları Mərkəzi
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Enerji Araşdırmaları Mərkəzi
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Humanitar Tədqiqat Mərkəzi
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Dilçilik Araşdırmaları İnstitutu
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Renyi Riyaziyyat İnstitutu
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Eksperimental Tibb İnstitutu
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Təbiət Elmləri Tədqiqat Mərkəzi
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Nüvə Araşdırma İnstitutu
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Fizika üzrə Viqner Tədqiqat Mərkəzi
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının Sosial Elmlər Mərkəzi
Macarıstan Elmlər Akademiyasının prezidentləri
redaktə| Jozef Teleki | 17 noyabr 1830 – 15 fevral 1855 |
| Emil Deşöfi | 17 aprel 1855 – 10 yanvar 1866 |
| Jozef Etvöş | 18 mart 1866 – 2 fevral 1871 |
| Menhert Lonyay | 17 may 1871 – 3 noyabr 1884 |
| Aqoston Trefort | 28 may 1885 – 22 avqust 1888 |
| Lorand Etvöş | 3 may 1889 – 5 oktyabr 1905 |
| Albert Berzeviçi | 27 noyabr 1905 – 22 mart 1936 |
| Jozef Habsburq | 22 mart 1936 — oktyabr 1944 |
| Dyula Korniş | 7 mart 1945 – 29 oktyabr 1945 |
| Dyula Mour | 29 oktyabr 1945 – 24 iyul 1946 |
| Zoltan Koday | 24 iyul 1946 – 29 noyabr 1949 |
| İştvan Rusnyak | 29 noyabr 1949 – 5 fevral 1970 |
| Tibor Erdey-Qruz | 5 fevral 1970 – 16 avqust 1976 |
| Yanoş Sentaqotay | 26 oktyabr 1976 – 10 may 1985 |
| İvan T. Berend | 10 may 1985 – 24 may 1990 |
| Domokoş Koşar | 24 may 1990 – 9 may 1996 |
| Ferenç Qlatz | 9 may 1996 – 4 may 2002 |
| Silvester Vizi | 5 may 2002 – 6 may 2008 |
| Jozef Palinkaş | 6 may 2008 – 5 may 2014 |
| Laslo Lovas | 6 may 2014 — indiki |
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ "Archived copy". 2014-11-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-11.
- ↑ "Archived copy". 2014-10-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-11.