Malqobek rayonu (inquş Магӏалбика район)[3]Rusiya Federasiyası, İnquşetiya Respublikasının tərkibindəki inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Malqobek şəhəridir (rayonun tərkibinə daxil deyil)

Malqobek rayonu
Магӏалбика шахьар
Bayraq
Bayraq

43°24′58″ şm. e. 44°41′30″ ş. u.


Ölkə
İnzibati mərkəz Malqobek[1]
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi
  • 670 km²
Əhalisi
Əhalisi
  • 56.324 nəf. (1 yanvar 2018)[2]
Malqobek rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya redaktə

Rayon İnquşetiya Respublikasının şimal hissəsində yerləşir. Şimal və qərbdən Şimali Osetiya (cənub qərbdən Mozdok və Pravoberejnı rayonları), qərbdən Çeçenistan Respublikası (Nadterek rayonu) və İnquşetiyaya daxil olan Sunja rayonu, cənubdan isə Nazran rayonuQarabulaq şəhər dairəsi ilə həmsərhəddir. Rayonun şimal hissəsində, Şimali Osetiya sərhədində, Respublika əhəmiyyətli Maqlobek şəhəri yerləşir. Üstəlik ayrıca şəhər dairəsini təşkil edir. Şəhər dairədinə Maqlobek şəhərinfən başqa Maqlobek-Qors neft yataqları və neftemalını təşkil edən əhalinin cəmləşdiyi qəsəbələr daxildir. Rayon ərazisinin ümumi sahəsi 640 km²-dir.

Tarixi redaktə

Malqobek rayonu 23 yanvar 1935-ci ildə Çeçen-İnquş Muxtar Vilayətinin İcrayə komitəsinin qərarı ilə təşkil olunmuşdur[4]. Sonradan ləğv edilmiş rayon Psedax və Açaluk rayonlarının tabeçiliyinə verilir.

Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respiblikasında aparılan çox saylı təşkil işləri zamanı Maqlobek rayonu RSFSR Mərkəzi İcraiyə komitəsinin qərarı ilə 12 yanvar 1965-ci ildə yenidən təşkil edilir. Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respiblikası 1991-1992-ci illərdə bölünərkən Malqobek rayonu İnquşetiyanın tərkibində daxil edilir.

İnzibati rayon statusu Maqlabek rayonu yalnız 2009-cu ildə alır[5]. Elə həmin zaman rayon ərazisində 12 inzibati kənd sovetliyi təşkil edilir.

Əhali redaktə

Milli tərkib

Siyahıya alınmaların nəticələri:

Siyahıyaalınma ili 1989[6] 2002[7] 2010[8]
inquşlar 20 226
(78,50 %)
45 989
(74,64 %)
40 729
(85,29 %)
çeçenlər 4 102
(15,92 %)
12 917
(20,96 %)
6 195
(12,97 %)
türklər ... 770
(1,25 %)
402
(0,84 %)
ruslar 1 164
(4,52 %)
466
(0,76 %)
130
(0,27 %)
digərləri 272
(1,06 %)
1 475
(2,39 %)
298
(0,62 %)
ümumi 25 764
(100,0 %)
61 617
(100,0 %)
47 754
(100,0 %)

İnzibati-ərazi vahidliyi redaktə

 
Malqobek rayonunun kənd yaşayış məntəqələri və kəndlərinin adları
  Aki-Yurt
  Bejari
  Yuxarı Açaluki
  Voznesenskoe standiyası
  Zuyazikov-Yurt
  İnarki
  Aşağı Açaluki
  Yeni Redant
  Psedax
  Saqopşi
  Orta Açaluki
  Yujnoe

Malqobek rayonun tərkibinə daxil olan 12 kənd tipli yaşayış məntəqəsi 12 inzibati kənd sovetliyində birləşir:

Aki-Yurt kənd sovetliyi - Aki-Yurt

Vejarin kənd sovetliyi -Vejarin

Yuxarı Açaluki kənd sovetliyi - Yuxarı Açaluki

Voznesenskaya kənd sovetliyi - Voznesenskaya

Zuyazikov-Yurt kənd sovetliyi - Zuyazikov-Yurt

İnarki kənd sovetliyi - İnarki

Aşağı Açaluki kənd sovetliyi - Aşağı Açaluki

Yeni Redant kənd sovetliyi - Yeni Redant

Saqopşi kənd sovetliyi - Saqopşi

Orta Açaluki kənd sovetliyi - Orta Açaluki

Yujnoe kənd sovetliyi - Yujnore Açaluki

İstinadlar redaktə

  1. 1 2 3 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
  2. 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
  3. "Матенаькъан Илез. Йоккхача паччахьалкхен тӏехьлен хоржамаш // Сердало, 20.03.2018". 2019-03-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-29.
  4. "История Малгобекского района". 2019-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-13.
  5. "Закон РИ от 23 февраля 2009 года № 5-РЗ «Об установлении границ муниципальных образований Республики Ингушетия и наделении их статусом сельского поселения, муниципального района и городского округа»". 2015-02-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-13.
  6. "Этнокавказ. Национальный состав населения Ингушетии по переписям 1926—2010 годов". 2011-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-13.
  7. "Этнокавказ. Национальный состав Малгобекского района Ингушетии по переписи 2002 года". 2021-01-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-13.
  8. "Том 4. Таблица 04-04. Население Ингушетии по национальности и владению русским языком". 2016-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-09.