Maqsud Gəray

Maqsud Gəray (1720, Osmanlı imperiyası – 1780, Türkiyə) — XXXXIII Krım xanı.

Maqsud Gəray
XXXXIII Krım xanı
iyun 1767 – noyabr 1768
Əvvəlki	Arslan Gəray
Sonrakı	Krım Gəray
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1720
Doğum yeri	Osmanlı imperiyası
Vəfat tarixi	1780
Vəfat yeri	Türkiyə
Dəfn yeri	Türkiyə
Fəaliyyəti	suveren[d]
Atası	II Səlamət Gəray
Ailəsi	Gəraylar
Dini	sünni islam

Krım xanı II Səlamət Gərayın oğludur. Əmisi oğulları Arslan Gərayın səltənətində 1750-ci ildə nurəddin, Krım Gərayın səltənətində isə 1762-ci ildə kalqay ünvanları aldı. İkinci dəfə xan təyin edilib Krıma yola salınan əmisi oğlu Arslan Gərayın yolda ikən anidən vəfat etməsi ilə dərhal İstanbula çağırıldı və burada xan təyin edildi (iyun 1767). Ancaq onun bu ilk səltənəti cəmi 1 il davam etdi. Belə ki, apardığı təcavüzkar siyasət səbəbilə qısa zamanda Rusiya və Osmanlı imperiyaları qarşı-qarşıya gəlmiş, nəticədə 6 il davam edən yeni bir Rusiya-Osmanlı müharibəsinə səbəb olmuşdur. İmperiyanı gücsüz bir dönəmdə ruslarla müharibəyə girməyə məcbur qoyması səbəb göstərilərək 1768-ci ilin noyabrında vəzifədən alındı.

1771-ci ildə yenidən xanlığa gətirilmək istənilsə də, rusların bölgəni işğal etməsi, Maqsud Gərayın Krımdan qaçaraq Osmanlı sarayına sığınması və IV Dövlət Gərayın rus işğalına qarşı xalq hərəkatına başlaması bu təyinata mane oldu. Maqsud Gəray 1780-ci ildə İstanbul yaxınlığındakı malikanəsində vəfat etdi.

Mənbə

• Oleksa Gaivoronsky «Повелители двух материков», Kiev-Bakhchisarai, 2007, ISBN 978-966-96917-1-2