Marşal itburnusu

Marşal itburnusu (lat. Rosa marschalliana) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü.

Marşal itburnusu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qızılgülkimilər Triba: Roseae Cins: İtburnu Növ: Marşal itburnusu
Beynəlxalq elmi adı
Rosa marschalliana Sosn., 1943
Şəklin VikiAnbarda axtarışı EOL   631239

Ümumi yayılması

Rusiyada (Dağıstan, Aşağı Don), Gürcüstanda (Kayşauri) təbii arealı vardır.

Azərbaycanda yayılması

Quba, Xəzər ovalığı, Naxçıvan MR-ın dağ və düzənliyində, Lənkəran düzənliklərində, meşə kənarları və kol cəngəlliyində rast gəlinir.

Statusu

Azərbaycanın nadir bitkisidir. VU D2.

Bitdiyi yer

Aşağı dağ qurşağından orta dağ qurşağına qədər açıq işıqlı yerlərdə daşlıqayalı quru yamaclarda yayılmışdır.

Təbii ehtiyatı

Azərbaycanda dar bir arealda yayılmışdır.

Bioloji xüsusiyyətləri

Təbiətdə hündürlüyü 90–120 sm-ə qədər ortaboylu kollardır. Qopartikanı iri, oraqvarı əyilmiş və ya düzdür, tək-tək bəzən 2–2 olur. Yarpaqları 7–9 ədəd tərs yumurtavarıdan dar ellipsşəkilliyə qədər 20–25 mm uzunluqda, 10–15 mm enində, üstdən çılpaq, alt tərəfdən qısa tüklə və oturaq vəziciklərlə sıx örtülü, kənarı ikiqat mişardişli yarpaqcıqlardan ibarətdir. Yarpaqaltlığı yaxşı inkişaf etmişdir. Ləçəkləri 15–18 mm uzunluqda ağdır. Meyvəsi enli ovalşəkilli, çılpaq və ya qaidə hissəsi dağınıq vəziciklidir. İyun və iyul aylarında çiçək açır.

Çoxalması

Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır.

Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbələri

Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.

Becərilmə

Məlumat yoxdur.

Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri

Xüsusi mühafizə tədbirləri tərtib edilməmişdir.

Zəruri qoruma tədbirləri

Azərbaycanın "Qırmızı Kitabı"na daxil edilməsi zəruridir.