Mehr və Müştəri
"Mehr və Müştəri" hicri təqvimlə 778-ci ildə, miladi təqvimlə 1376-cı ildə Əssar Təbrizi tərəfindən fars dilində məsnəvi formasında yazılmış romantik poemadır. Əssar Təbrizi "Mehr və Müştəri" poemasının mövzusunu "Mehru-mah" adlı xalq dastanından almışdır.[1] Əsər əruz vəzninin həzəc bəhrində yazılmışdır. 5120 beytdən ibarətdir. Pir Məhəmməd ibn Vəlid Əzmi əsəri türkcəyə çevirmişdir. M. Sultanov isə fars dilindən Azərbaycan dilinə çevirərək ayrıca kitab halında çap etdirmişdir
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Muhammad_ibn_Ahmad_%60Assar_Tabrizi_-_Mushtari_Kneels_at_the_Feet_of_Mihr_in_the_Presence_of_Courtiers_-_Walters_W62779B_-_Full_Page.jpg/220px-Muhammad_ibn_Ahmad_%60Assar_Tabrizi_-_Mushtari_Kneels_at_the_Feet_of_Mihr_in_the_Presence_of_Courtiers_-_Walters_W62779B_-_Full_Page.jpg)
Əsərdə İstəxr şəhərinin hakimi Şapurun oğlu Mehr və Şapurun vəzirinin oğlu Müştəri arasındakı sevgidən bəhs edilir. Gənclik illərindən bir-birini sevən bu iki oğlan, bütün ömürləri boyu çətinliklərlə üzləşmələrinə baxmayaraq ömürlərinin sonuna kimi sevgilərinə sadiq qalırlar.[2]
Tədqiqi
redaktəProf. M. H. Təhmasibin fikrincə, Mehr, Avestada adı tez-tez çəkilən "Mitra"dır. O, yazır: "Əslində, səhər günəşinin önüncə gəlib, axşam günəşini yola salan və ancaq o batdıqdan sonra çəkilən işığın antropomorfizmindən ibarət olub, gənc, gözəl və qüvvətli bir oğlan cildində təsvir edilən Mitr-Mehr uzun əsrlər boyu qələbə tanrısı, əhdi-peyman keşikçisi hesab edilmişdir."[3] Mitr-Mehr obrazının bu əsatiri xüsusiyyətlərini Əssar Təbrizi də əks etdirmişdir. Q.Cahani yazır ki, "Mehr əsatiri baxımdan günəşlə eyniyyət təşkil etdiyi üçün məhəbbət simvoluna çevrilmişdir."[4]
İstinadlar
redaktə- ↑ Q. Cahani – Əssar Təbrizinin "Mehr və Müştəri" poeması, Bakı, 1969
- ↑ "مقبرة الشعرا". tabrizinfo.com. 2009-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2020.
- ↑ Təhmasib, M.H. VII əsrə qədər Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı, “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, I cild. Bakı. 1960. 19.
- ↑ Cahani, Q. Azərbaycan ədəbiyyatııda Nizami ənənələri. Bakı. 1979. 71.
Xarici keçidlər
redaktə- Mehr və Müştəri. Farscadan tərc. edəni M. Sultanov. Bakı: "Şərq-Qərb", 2006.